بزرگان معصوم (ع) نزديكترين راه به شناخت خدا شمرده شده است، بر اين
پايه استوار است (التوحيد، 292- 285؛
الميزان، 6/ 178- 165؛ معارف قرآن، 46- 20).
پاىفشارى
قرآن كريم بر ضرورت شناخت خداى متعال، تنها براى نيل انسان به معرفت مفهومى و كلّى
از اسماء و صفات خداوند نيست. هدف قرآن اين است كه انسان از درون با خدا آشنا گردد
و به معرفت حضورى و شهودى راه يابد (معارف قرآن، 20).
برخى
دانشمندان شيعه، مراتب شناخت خدا را به مراتب شناخت آتش تشبيه كردهاند.
پايينترين مرتبه شناخت آتش آن است كه آدمى از وجود و اوصاف آتش آگاه شود و اين
همانند شناخت كسى است كه بى دليل و از روى تقليد، وجود خدا را تصديق مىكند. مرتبه
بالاتر اين است كه آدمى دود آتش را ببيند و از اين طريق بر وجود آتش دليل آورد.
اين همانند شناخت كسى است كه از گذر براهين و استدلالهاى عقلى به وجود خداوند پى
مىبرد. مرتبه والاتر آن است كه كسى كنار آتش رود و گرمايش را حس كند و با نور آن،
ديگر موجودات را بيند و اين همانند مرتبه كسى است كه به خدا ايمان دارد و قلب او
به وجود خدا اطمينان يافته و يقين كرده است كه خدا، نور آسمانها و زمين است. برتر
از اين، مرتبه كسى است كه در آتش مىسوزد و با همه هستى خويش، وجود آن را لمس
مىكند و اين همانند مرتبه اهل شهود است كه در خداى متعال فانى گشتهاند و از خود-
جدا از خدا- هيچ ندارند (اربعين،
شيخ بهائى/ 63).
شناخت
خدا- به ويژه در مراتب بالا- تأثير چشمگيرى در خُلق و خوى و رفتار انسان دارد و
حالاتى همانند خوف، خشيت، محبّت و شوق مىآفريند (اخلاق
در قرآن، 1/ 420- 342).
***
شورى: رايزنى؛ شور كردن
آيين
اسلام بر مشورت در امور فردى و جمعى ارجى ويژه مىنهد. قرآن كريم سورهاى به نام
«شورى» دارد كه مشورت را در شمار فرائض اخلاقى و روحيّات معنوى آورده است. بناى
حكومت اسلامى