رَجعت: بازگشت به دنيا پيش از قيامت‌

بنابر باورهاى شيعه، پيش از آنكه عهد جهان به پايان رسد و قيامت به پا گردد، پيامبران، امامان و گروهى از مؤمنان راستين زنده مى‌شوند و به دنيا بازمى‌گردند تا از برخى كافران معاند- كه آنان نيز زنده مى‌شوند- انتقام كِشند. آغاز رجعت همزمان با حكومت حضرت مهدى (ع) است. اعتقاد به رجعت از ويژگى‌هاى تشيّع است (مصنّفات الشّيخ المفيد، 7/ 32؛ بحارالانوار، 53/ 138). روايات بسيارى از امامان معصوم (ع) درباره رجعت نقل شده است و وقوع اين رويداد از نظر دانشمندان شيعه قطعى است. علّامه مجلسى از پنجاه عالم شيعى نام برده است كه رجعت را پذيرفته‌اند و روايات آن را در كتب خويش بازگفته‌اند (همان، 144- 122؛ مصنّفات الشّيخ المفيد، 5/ 60). با اين همه، اعتقاد به رجعت از اركان اعتقادى تشيّع نيست و از اين روى، گروهى از شيعيان چون نتوانسته‌اند تفسيرى درست از آن به دست دهند، بر آن رفته‌اند كه رجعت عبارت از بازگشتن قدرت و حكومت به دست نيكان است (مجمع البيان‌، 5/ 252؛ اضواء على عقائد الشّيعة الاماميّة و تاريخهم‌، 463).

امكان وقوع رجعت:

رجعت همانند زنده شدن انسان‌ها در قيامت است با اين تفاوت كه پيش از رستاخيز روى مى‌دهد و تنها شمارى محدود از آدميان زنده مى‌شوند (رجعت از ديدگاه عقل و قرآن و حديث‌، 19). از قرآن نيز برمى‌آيد كه در امّت‌هاى پيشين گروهى رجعت كرده‌اند؛ مثلًا كسانى از بنى‌اسرائيل كه تقاضا كردند خداوند را ببينند و دچار كيفر الهى شدند و مردند، بارى ديگر به خواست خداوند به زندگى بازگشتند (بقره/ 55 و 56). امام رضا (ع) در روايتى مى‌فرمايد كه رجعت در امّت اسلام نيز روى مى‌دهد؛ زيرا پيامبر 6 فرموده است هر حادثه‌اى كه در امّت‌هاى پيشين روى داده است، در اين امّت نيز روى خواهد داد (بحارالانوار، 53/ 59).

آيات رجعت در قرآن:

بنابر روايات پيشوايان معصوم (ع)، آياتى پرشمار از قرآن كريم به رجعت اشارت دارند. يكى از روشن‌ترين آيات رجعت آنجا است كه قرآن مى‌فرمايد: «روزى كه از هر امتى گروهى را كه آيات ما را تكذيب كردند، برمى‌انگيزيم. پس آنان بازداشته مى‌شوند.» (نمل/ 83) در اين آيه سخن از حشر