يزيد
بن معاويه، معاوية بن يزيد، مروان بن حكم، عبدالملك مروان و وليد بن عبد الملك. شيوه
برخورد امام با حاكمان اموى به گونهاى بود تا بيدادگرى و ستمكارى آنان نزد مردم
آشكار گردد (اعلام الورى، 252). امام (ع) با تدبير و
سياستى ويژه تعاليم راستين اسلام را مىگسترانيد. تدبير امام سجّاد (ع) بر دو محور
استوار بود: الف. برافروختن آتش احساس گناه در قلب مردم و بيدار ساختن وجدان دينى
آنان. تنها گذاشتن امام معصوم (ع) و تن دادن به حكومت جور، گناهى بود كه امام
همواره از آن سخن مىگفت و در خطبهها و اعلاميههاى عمومى خويش، مردم را از آن
هشدار مىداد. ب. طرح و اجراى برنامههاى فكرى و عقيدتى و برانگيختن احساسات روحى
و روانى مردم كه به تقويت انگيزهها و گرايشهاى دينى مىانجاميد. برپا ساختن
مراسم عزاى حسينى (ع)، گريستن بر امام حسين (ع) و تشويق مردم بدين كار، آموختن
ادعيه و مناجات روح بخش و پرمغز و انقلابى به مردم و پرورش شاگردان عالِم- كه برخى
از آنان از سازندگان تمدّن اسلامى شدند- مهمترين فعّاليتهاى امام (ع) در اين
عرصه بود. بدين سان، امام سجّاد (ع) نه تنها پس از شهادت پدر گوشه انزوا اختيار
نكرد و از سياست و فعاليّتهاى اجتماعى كناره نگرفت، بلكه همانند پدر، امامى
انقلابى و ظلمستيز بود. تفاوت قيام او با قيام امام حسين (ع) تنها در مقتضيات
زمانه بود كه تدبيرى ديگر مىطلبيد و حركتى دگرگون تمنّا مىكرد. شيوه كارساز امام
(ع) در مبارزه با حكومت، سرانجام امويان را واداشت تا براى بقاى خويش چارهاى
بينديشند و ناجوانمردانه آن امام همام (ع) را مسموم سازند. شهادت امام سجّاد (ع)
در سال 95 ه. پيش آمد و عاملان وليد بن عبدالملك، آن حضرت را در پنجاه و هفت سالگى
به شهادت رساندند. مرقد مطهّر ايشان در قبرستان بقيع جاى دارد (مناقب آل ابىطالب، 4/ 189).
***
امام باقر (ع): پنجمين امام شيعيان
نام
مباركش محمّد و فرزند امام چهارم و هفتمين تن از چهارده معصوم (ع) است.