1.ابزارهاى ارتباطى سنّتى

ابزارهاى سنتى همچون سخنرانى و مراسم مذهبى از روش‌هاى قديمى ايجاد ارتباط ميان افراد است كه در حال حاضر نيز كارآمدى خود را حفظ كرده و در جوامع مختلف انسانى در كنار ديگر ابزارهاى ارتباطى مورد استفاده قرار مى‌گيرد.سخنرانى يا خطابه از نظر موضوع و هدف به خطابۀ سياسى،خطابۀ تشريفاتى و نمايشى،خطابۀ وعظى و خطابۀ علمى تقسيم مى‌شود.آنچه در طول جنگ تحميلى در جهت تبليغات جنگ و عمليات روانى استفاده شد، بيش‌تر خطابۀ سياسى و وعظى بود.خطبه‌هاى نماز جمعه،سخنرانى‌هاى قبل از خطبه‌ها،تريبون‌هاى كلاس‌ها و سالن‌هاى سخنرانى در دانشگاه‌ها،مراسم حج،منابر مساجد و تكايا مواضعى بوده‌اند كه جهت تبليغات روانى در پشت جبهه‌ها براى اهداف عمليات روانى كه مهم‌ترين آن‌ها حفظ و ارتقاى روحيۀ مقاومت در مردم بوده است،مورد استفاده قرار مى‌گرفتند.در خطوط مقدم جبهه،پادگان‌ها و قرارگاه‌هاى نزديك به محورهاى عملياتى،نقش فرماندهان و نيز روحانيون اعزامى به جبهه‌ها در تهييج رزمندگان و آماده‌سازى روحى آنان از راه ايراد سخنرانى بسيار مهم بوده است.

روحانيون يا به صورت معمولى و جهت تبليغ-كه معمولاً با همان لباس و هيئت روحانى با رزمندگان روبه رو شده و به وعظ و خطابه مى‌پرداختند-و يا به صورت مبلّغ رزمى در جبهه فعاليت مى‌كردند.روحانى در شكل اخير، لباس رزم سپاه يا ارتش و يا بسيج را بر تن مى‌كرد و فقط عمامه‌اى بر سر مى‌گذاشت و معمولاً در خط مقدم جبهه همچون ساير رزمندگان سلاح در دست با دشمن مى‌جنگيد و در مواقع مناسبى نيز به وعظ و ارشاد و تبليغ و اقامۀ نماز جماعت مى‌پرداخت.اين نوع تبليغ،اثر بسيار عميقى در حفظ و ارتقاى