فصل سوم: حضور عالمان دين

مطلع سخن را به كلامى از امام بسيجيان و فرمانده كل قوا در حماسۀ دفاع مقدس مى‌آراييم، آن‌جا كه در لزوم حضور روحانيت در عرصه‌هاى رزم و خطر مى‌فرمود:

مسأله فقه به همان نحوى كه مشايخ درست كرده‌اند بايد محفوظ بماند، لكن الآن كه ايران به‌واسطۀ گرفتارى‌ها، به اهل علم احتياج دارد، اگرچه به طور موقت آقايان بايد به خدمت‌هايشان ادامه دهند و درست است كه تحصيل فقه در اولويت است، امّا همۀ اين‌ها به خاطر حفظ اسلام است و امروز اگر براى حفظ اسلام احتياج باشد كه آقايان به جبهه‌ها بروند و رزمندگان را تشويق بنمايند، بايد اين كار را انجام دهند. [1]

عالمان دين و فرزانگان حوزه‌هاى تشيع با عنايت به تأكيد حضرت امام (ره) ، حضور در جبهه‌هاى نبرد را بر خود فرض مى‌دانستند. همدلى با فرماندهان، همراهى با رزمندگان به گاه خطر، تفقّد و دلجويى از رزمندگان و تقويت روحيه رزمى آنان، از جمله پيامدهاى اين حضور بود.

در بين خيل بزرگانى كه به شوق جهاد و اداى تكليف به ميدان‌هاى رزم