در مانور بسيج شركت جستند. در ميانِ شركتكنندگان در مانور ديروز، گروهى از صنعتگران ارمنى كه بارها به جبهههاى جنگ تحميلى عزيمت نمودهاند نيز حضور داشتند. [1]
در اين بخش ديديم كه اقوام متعدد لر، كرد، عشاير، سنى و شيعه، مسلمان و اهل كتاب در كنار هم براى پيروزى در دفاع مقدس تلاش و جانفشانى مىكردند. در اين همدلىها و هماهنگىها، رازِ پايدارى ملّتى در مقابل ارتش مجهّز با حاميان منطقهاى و جهانى نهفته است؛ حماسهاى كه از افتخارات سرفراز تاريخ اين كشور است. همچنين در همين گزارشها با طرح نقش عشاير و استانهاى مرزى و محروم كشور تأكيد شد كه همۀ اقشار، اقوام، اصناف و طبقات اجتماعى به صورت فعّال در دفاع مقدس مشاركت داشته و اين وحدت و انسجام فراگير بوده است.
6. كارگران
براى رعايت اختصار در بارۀ نقش كارگران در دفاع مقدس، تمركز مطلب بيشتر بر كارگران كارخانجات و صنايع خواهد بود نه همه كارگران در بخشهاى مختلف. [2]آيةاللّه هاشمى رفسنجانى در يكى از خطبههاى نماز جمعه تهران در بارۀ نقش كارگران در جنگ مىگويد:
همين ديروز مادرى كه يك شهيد داده، رفته خدمت امام النگوهايش را به امام داده كه اين را خرج جنگ كنيد. امام او را مىشناخته كه مثلاً يك بندۀ
[1] . جمهورى اسلامى،5/9/66، ص 2.
[2] . به جز كارگران كارخانهها و صنايع، بقيّۀ كارگران تشكّل خاصى ندارند و به همين دليل درمحاسبات كمتر به حساب مىآيند، مانند كارگران روزمزد و يا كارگرانى كه در بازار اشتغال به كار دارند، در حالى كه در جبههها سهم دارند. اينان بهعنوان قشر كارگر منظور نشده و جزو ساير اقشار مىآيند. ر. ك: رسالت،5/7/62، ص 6.