فصل اوّل: كليات

1. مفهوم ارزش‌هاى اسلامى

ارزش در لغت به‌معناى قيمت، بها، ارج، شايستگى و زيبندگى است [1]و در اصطلاح نيز داراى معانى گوناگونى است. اين تعدّد از كاربرد اين واژه در عرصه‌هاى متعدّد و متنوّع فعّاليّت آدمى ناشى مى‌شود. ارزش در هريك از ساحت‌هاى اجتماع يعنى اقتصاد، فرهنگ، دين، حقوق و اخلاق داراى معناى خاصّى است. [2]در همۀ اين معانى نوعى سودمندى و مطلوبيّت يعنى سازگارى چيزى يا كارى با يكى از خواسته‌هاى انسانى نهفته است؛ چيزى كه هست، جهت سودمندى و مطلوبيّت در آن‌ها متفاوت است. اگر شىء يا كالايى نياز جسمى را تأمين مى‌كند، داراى ارزش زيستى است و اگر مى‌توان آن را با كالاى ديگر مبادله كرد، داراى ارزش اقتصادى است و اگر حسّ زيبايى دوستى آدمى را ارضا مى‌كند، داراى ارزش زيبايى‌شناسى است. همچنين اگر يك فعل و رفتار اختيارى انسان براى انجام‌دهنده تكامل معنوى ايجاد مى‌كند، داراى ارزش اخلاقى است، اگر مصلحت و منفعت جامعه را به‌دنبال