responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : اصول جنگ نویسنده : جمعی از نویسندگان    جلد : 1  صفحه : 30
اصل صرفه جويى در قوا

تعريف و پيشينه

صـرفـه جـويـى در لغـت بـه مـعـنـاى : در خـرج انـدازه نـگـهـداشـتـن ، پول را بيجا خرج نكردن و به اندازه خرج كردن آمده (173) و در اصطلاح نظامى عبارت اسـت از: جـلوگـيـرى از كـاربـرد و مـصـرف نـامتناسب نيروها در صحنه عمليات به منظور بكار بردن تمامى نيروها در محل و مكان مناسب و مورد نظر فرمانده .(174)

بـه كـارگـيـرى اين اصل ، هم باعث حفظ توان رزمى و هم سبب كاهش تلفات مى گردد. صرفه جـويـى در نـيـروى انـسـانـى بـه فرماندهان جنگ فرصت مى دهد كه بيشترين امكانات خود را در محور اصلى عمليات متمركز كنند و ديگر مناطق را از نيرو خالى نكرده بلكه قسمتى ديگر را به عنوان نيروى احتياط در نظر بگيرند.

در پـيـشـيـنـه تـاريـخـى اسـتـفـاده بـشـر از ايـن اصـل بـايـد گـفـت كـه بـشـر بـه حـكـم نيروى عـقـل و انـديـشـه از آغـاز دريـافـته است كه براى رسيدن به مقاصد خود بايد از امكانات محدود حـداكـثـر اسـتـفـاده را بـنـمـايـد و در سـيـر تـاريـخ هـمـواره راه هـاى مـخـتـلفـى كـه اهـداف ايـن اصل را برآورده نمايد، مورد نظر فرماندهان آگاه جنگ بوده است .

حـفـر كـانـال و خـنـدق ، ايـجـاد خـاكـريـز و گـذاشـتـن موانعى مانند تنه درختان بزرگ پيرامون مـحـل اسـتـقـرار سـپـاهـيـان ، اسـتـفـاده از مـنـابـع طـبـيـعـى مـانـنـد كـوه ، رودخـانـه ، جنگل و... پاره اى از روش هاى صرفه جويى در قوا بوده است .

صرفه جويى در قرآن و سنت

آيات و روايات ، صرفه جويى و عدم اسراف را مورد توجه قرار داده اند.

قـرآن كـريـم ضـمـن نـهـى از اسـراف و تـبـذيـر، اسـراف كاران را برادران شيطان ناميده و مى فرمايد:

اِنَّ الْمُبَذِّرينَ كانُوا اِخْوانَ الشَّياطينِ(175)

در زمينه اسراف مى فرمايد:

وَ لا تُسْرِفُوا اِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُسْرِفينَ(176)

زياده روى [و اسراف ] نكنيد، زيرا خدا اسراف كاران را دوست نمى دارد.

اسـراف شـامـل هـر گـونـه زيـاده روى در كـمـيـّت و كـيـفـيـت ، بـيـهـوده گـرايـى و اتـلاف مـى شود.(177)

امام هفتم نيز مى فرمايد: كسى كه ميانه روى و قناعت نمايد، نعمت برايش باقى مى ماند و كسى كه اسراف و تبذير نمايد، نعمت از او زايل مى گردد.(178)

امـام حـسـن عسگرى (ع ) مى فرمايد: بر تو باد به ميانه روى و پرهيز از اسراف ، كه اسراف عمل شيطان است .(179)

عوامل مؤ ثر در صرفه جويى قوا

عواملى كه مى توان با تكيه بر آنها اصل صرفه جويى در قوا را به اجرا درآورد عبارتند از:

1 ـ 3 ـ 8 ـ بهره بردارى صحيح از زمين

مهم ترين عامل ايجاد صرفه جويى در قوا، بهره بردارى صحيح اززمين است . در زمين هاى داراى عارضه ، با بهره گيرى صحيح از عوارض زمين ، چنين امرى بسيار آسان و امكان پذير است اما در زمـين هاى بدون عارضه و دشت ها، اين كار بايد با ايجاد عوارض و موانع مصنوعى مانند حفر كانال ، ايجاد خاكريز، به وجود آوردن ميدان هاى مين و... صورت گيرد.

اسـتـفـاده از عـوارض طـبـيـعـى مـوجـود در مـنـطـقـه احـد و حـفـر كـانـال به دور مدينه در نبرد خندق ، نمونه هاى بهره بردارى صحيح از زمين در جنگهاى صدر اسلام مى باشد.(180)

2 ـ 3 ـ 8 ـ بهره بردارى از سيستم مراقبتى كارآمد

اگر فرماندهى منطقه از سيستم مراقبتى كارآمد و فعّالى برخوردارباشد و بتواند با سرعت و دقـت ، تـحـركـات دشـمـن را دريـابـد، در ايـن صـورت مـى تـوانـد بـا تـجـزيـه و تـحـليـل درسـت بـه نـيـّات دشـمـن پى برد و با حداقل نيرو هرگونه تهديدى را از همان منشاء سركوب نمايد و از به كارگيرى نيروى اضافى بى نياز باشد.

3 ـ 3 ـ 8 ـ نصب فرمانده با تدبير و به كارگيرى نيروى كارآمد

گـاهـى اسـتقرار چند نيروى كارآمد و يا نصب فرمانده اى با تدبير، مى تواند جايگزين كمبود نيروى انسانى در منطقه اى شود و اين عمل يكى از شيوه هاى صرفه جويى در قوا است .

پـس از عـزيـمـت پيامبر اكرم (ص ) و سپاه اسلام از مدينه به تبوك ، منافقان از دستور حضرت سـرپـيـچـى كـردنـد و بـراى اخـلال در مـركـز حـكـومـت (مـديـنـه ) در ايـن شـهـر مـانـدنـد. رسـول اكـرم (ص ) براى رفع اين تهديد ـ كه در جبهه جنگ نيز تاءثير مى گذاشت ـ فرمانده شـجاع و با تدبيرى مانند على (ع ) را به جانشينى خود در مدينه نصب كرد. درايت و لياقت اين فـرمـانـده سبب شد شهر مدينه كه خالى از نيروى نظامى بود، از فتنه و آشوب مصون ماند تا فـرمـانـده كـل (پـيـامـبـر) بـا خـاطـرى آسـوده بـتـوانـد جـنـگ بـا دشـمـن خـارجـى را بـه انـجـام برساند.(181)

نام کتاب : اصول جنگ نویسنده : جمعی از نویسندگان    جلد : 1  صفحه : 30
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست