نام کتاب : اصطلاحات نظامى در فقه اسلامى نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 98
زيراست. «انَّما الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساكينَ وَ الْعامِلينَ عَلَيْها وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِىالرِّقابِ وَالْغارِمينَ وَ فى سَبيلِاللَّهِ وَ ابْنِالسَّبيلِ فَريضَةً مِنَاللَّهِ وَ اللَّهُ عَليمٌ حَكيمْ» «1» زكات براى فقيران و تنگدستان و عاملان زكات، تأليف قلوب، براى آزادى بندگان و وامداران و فى سبيل اللّه در راه مانده، از سوى خداوند مقرر شده است و خدا دانا و حكيم است. فى سبيل الله آرم مشخّصه جهاد اسلامى است قرآن كريم مىفرمايد: «الَّذينَ آمَنُوا يُقاتِلُونَ فى سَبيلِاللَّهِ وَالَّذينَ كَفَرُوا يُقاتِلُونَ فى سَبيلِ الطَّاغُوتِ» «2» كسانى كه ايمان آوردند در راه خدا پيكار مىكنند، و آنها كه كافرند، در راه طاغوت [: بت و افراد طغيانگر] مىجنگند. فَيىء فيئى مصدراز مادّه فاءَ، يَفىٌ از باب فَعَلَ يَفْعِلُ، درلغت به معناى رجوع و بازگشتمىباشد و در آيه نه سوره حجرات (49) «... حَتَّى تَفىءَ الى امْرِاللَّهِ ...» به همين معنى است. يعنى به امرخدا بازگردد و گردن نهد. نيز به معناى غنيمت و خراج استعمال شده است. «3» در اصطلاح فقها مالى از كافران است كه بدون كارزار و جنگ و خونريزى عايد مسلمانان شده است، مثل جزيه، و خراج و مانند آنها. «4» علامه در تذكرةالفقها چنين گفته است: طبق آيه هفت سوره حشر (58) «وَ ما افاءَ اللَّهُ عَلى رَسُولِهِ ...» آنچه خدا به عنوان فيىء به رسولش داد فيىُ از مختصات رسول خدا (ص) و كسى است كه بعد از او از ائمه (ع) مىباشد و براى ديگران حقّى نيست. «5» وبايد با
نام کتاب : اصطلاحات نظامى در فقه اسلامى نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 98