اِعْتِبارْخان‌، (د 12 ربيع‌الاول‌ 1032ق‌/ 4 ژانوية 1623م‌)، خواجه‌سرا، ديوان‌ سالار و حاكم‌ آگره‌ در دورة اكبر و جهانگير، امپراتوران‌ مغول‌ هند. نام‌اصلى‌ اعتبارخان‌ دانسته‌ نيست‌ و آگاهى‌ ما از زندگى‌ و مشاغل‌ او بيشتر به‌ روزگار جهانگير مربوط است‌؛ بجز آن‌ گفته‌ شده‌ است‌ كه‌ پيش‌ از اين‌، زمان‌خان‌ و بهادرخان‌ را خدمت‌ مى‌كرد و در 974ق‌/1566م‌ چون‌ اين‌ دوخان‌ شيبانى‌ در جنگ‌ با اكبر، پادشاه‌ هند كشته‌ شدند، اعتبار خان‌ به‌ اكبر پيوست‌ (ابوالفضل‌، 2/289- 295؛ جهانگير، 429؛ كيول‌رام‌، 11؛ حسينى‌، 367) و حدود 3 سال‌ در ديوان‌ او به‌ خدمت‌ پرداخت‌.
اعتبار خان‌ پس‌ از تولد شاهزاده‌ سليم‌ (977ق‌/1569م‌) كه‌ بعدها با لقب‌ جهانگير به‌ سلطنت‌ رسيد، به‌ مقام‌ ناظر ديوان‌ و سرپرست‌ شاهزاده‌ گمارده‌ شد (جهانگير، همانجا؛ حسينى‌، 346؛ شاهنواز، 1/134). او در نخستين‌ سال‌ حكومت‌ جهانگير (1014ق‌/1605م‌) لقب‌ اعتبار خان‌ گرفت‌ (كيول‌رام‌، همانجا) و سال‌ بعد (1015ق‌) كفالت‌ گواليار به‌ او واگذار شد (همانجا؛ جهانگير، 65). اعتبار خان‌ تا 1031ق‌ در ديوان‌ جهانگير خدمت‌ كرد و از سوي‌ او به‌ منصب‌ «پنج‌ هزاري‌ ذات‌ و سه‌ هزار سوار و سپس‌ چهار هزار سوار» سرافراز شد و به‌ حكومت‌ آگره‌، پايتخت‌ هند، منصوب‌، و محافظت‌ از قلعة آگره‌ و خزانة حكومتى‌ به‌ او واگذار شد (همو، 212، 392؛ حسينى‌، همانجا؛ قس‌: خافى‌خان‌، 333).
اعتبارخان‌ در كشمكش‌ ميان‌ جهانگير و فرزندش‌ شاه‌ جهان‌، از جهانگير حمايت‌ كرد و در برابر هجوم‌ شاه‌ جهان‌ به‌ آگره‌ در 1032ق‌/ 1623م‌ سخت‌ پاي‌ فشرد و نيروهاي‌ شاه‌ جهان‌ را از ورود به‌ قلعة آگره‌ بازداشت‌. پس‌ از اين‌ رخداد، جهانگير به‌ پاس‌ پايداري‌ و وفاداري‌ اعتبارخان‌، لقب‌ ممتاز خان‌ و منصب‌ شش‌ هزاري‌ ذات‌ و پنج‌ هزار سوار بدو داد (جهانگير، 409-410؛ حسينى‌، 367؛ قس‌: كيول‌ رام‌، 12).
اعتبار خان‌ پس‌ از 56 سال‌ خدمت‌ به‌ جهانگير، درگذشت‌ (جهانگير، 429). از يادگارهاي‌ او در آگره‌، ساختمانى‌ برجاي‌ مانده‌ است‌ (محمد لطيف‌، .(196
مآخذ: ابوالفضل‌ علامى‌، اكبرنامه‌، به‌ كوشش‌ مولوي‌ عبدالرحيم‌، كلكته‌، 1879م‌؛ جهانگير گوركانى‌، محمد، جهانگير نامه‌، به‌ كوشش‌ محمد هاشم‌، تهران‌، 1359ش‌؛ حسينى‌، كامگار، مآثر جهانگيري‌، به‌ كوشش‌ عذرا علوي‌، عليگره‌، 1978م‌؛ خافى‌ خان‌ نظام‌ الملكى‌، محمد هاشم‌، منتخب‌ اللباب‌، به‌ كوشش‌ كبيرالدين‌ احمد و غلام‌ قادر، كلكته‌، 1865م‌؛ شاهنوازخان‌، مآثر الامرا، به‌ كوشش‌ مولوي‌ عبدالرحيم‌، كلكته‌، 1888م‌؛ كيول‌ رام‌، تذكرة الامراء، به‌ كوشش‌ معين‌ الحق‌ و انصار زاهدخان‌، كراچى‌، 1986م‌؛ نيز: Muhammad Latif, Agra, Calcutta, 1896.
مجيد سميعى‌