اِسْتَرابادي‌، شرف‌الدين‌ على‌ حسينى‌ استرابادي‌ نجفى‌، از علماي‌ اماميه‌ در سدة 10ق‌/16م‌. اصل‌ او از استراباد بوده‌ است‌ و شايد همانجا نيز متولد شده‌ باشد. در نجف‌ سكنى‌ داشت‌ و از شاگردان‌ محقق‌ كركى‌ (د 940ق‌) بود (مجلسى‌، 10/13؛ افندي‌، 4/66 -67). مجلسى‌ (همانجا) از وي‌ با تعبير «الفاضل‌ العلامة الزكى‌» ياد كرده‌ است‌ و حر عاملى‌ ( امل‌...، 2/131) و افندي‌ (همانجا) نيز او را ستوده‌اند.
از تأليفات‌ وي‌ كتاب‌ تأويل‌ الا¸يات‌ الظاهرة (يا الا¸يات‌ الباهرة ) فى‌ فضائل‌ العترة الطاهرة است‌ كه‌ مشتمل‌ بر احاديثى‌ دربارة نزول‌ آياتى‌ از قرآن‌ كريم‌ ويژة اهل‌ بيت‌ پيامبر (ص‌) است‌ (دربارة انتساب‌ آن‌ به‌ اشتباه‌ به‌ كراجكى‌، نك: حر عاملى‌، همان‌، 2/131، اثبات‌...، 1/28؛ افندي‌، 4/68 - 69). اين‌ كتاب‌ كه‌ دو بار، يك‌ نوبت‌ به‌ كوشش‌ مؤسسة امام‌ مهدي‌ (ع‌) در قم‌ در 2 جلد، و ديگر بار به‌ كوشش‌ حسين‌ استاد ولى‌ در 1409ق‌ در همانجا، به‌ چاپ‌ رسيده‌ است‌، كتابى‌ است‌ كه‌ بر سعة اطلاعات‌ حديثى‌ مؤلف‌ آن‌ گواهى‌ دارد. بخش‌ عمدة تفسير ابن‌ جحام‌ (ه م‌) كه‌ از منابع‌ مهم‌ تفسيري‌ اماميه‌ است‌، در جاي‌ جاي‌ كتاب‌ نقل‌ شده‌ است‌. مؤلف‌ همچنين‌ از ديگر منابع‌ مهم‌ حديثى‌ اماميه‌ در جمع‌ و تدوين‌ اين‌ كتاب‌ بهره‌ برده‌ است‌. خلاصه‌اي‌ از اين‌ كتاب‌ كه‌ به‌ جامع‌ (كنز) الفوائد و دافع‌ المعاند، يا كنز جامع‌ الفوائد معروف‌ است‌، به‌ شخصى‌ به‌ نام‌ علم‌ (يا على‌) بن‌ سيف‌ بن‌ منصور نجفى‌ حلى‌ منسوب‌ است‌ (مجلسى‌، 1/13) كه‌ نسخه‌هايى‌ از آن‌ بر جاي‌ مانده‌ است‌. اين‌ كتاب‌ در 937ق‌ در مشهد صورت‌ تأليف‌ يافته‌ است‌ (آقابزرگ‌، الذريعة، 5/66 -67،18/149-150). دربارةمؤلف‌كتاب‌اخير ميان‌ علماي‌اماميه‌ ترديدهايى‌ وجود دارد (نك: مجلسى‌، همانجا؛ افندي‌، 3/322-324).
تأليف‌ ديگر استرابادي‌، شرحى‌ بر الجعفرية محقق‌ كركى‌، معروف‌ به‌ الفوائد الغروية است‌ (نك: افندي‌، 4/67؛ آقابزرگ‌، طبقات‌...، 145). اين‌ كتاب‌، گويا در محرم‌ 933 و در زمان‌ حيات‌ مؤلف‌ِ متن‌ به‌ رشتة تحرير درآمده‌ است‌ (همو، الذريعة، 16/45). نسخه‌اي‌ از آن‌ در آستان‌ قدس‌ مشهد، به‌ شمارة 2499 موجود است‌ (آستان‌، 419).
مآخذ: آستان‌ قدس‌ ف‌، فهرست‌؛ آقابزرگ‌، الذريعة؛ همو، طبقات‌ اعلام‌ الشيعة، قرن‌ 10، به‌ كوشش‌ علينقى‌ منزوي‌، تهران‌، 1366ش‌؛ افندي‌، عبدالله‌، رياض‌ العلماء، به‌ كوشش‌ احمد حسينى‌، قم‌، 1401ق‌؛ حر عاملى‌، محمد، اثبات‌ الهداة، به‌ كوشش‌ ابوطالب‌ تجليل‌ تبريزي‌، قم‌، 1399ق‌؛ همو، امل‌ الا¸مل‌، به‌ كوشش‌ احمد حسينى‌، بغداد، 1385ق‌؛ مجلسى‌، محمدباقر، بحار الانوار، بيروت‌، 1403ق‌/1983م‌.
بخش‌ فقه‌، علوم‌ قرآنى‌ و حديث‌