اَبومُحَمَّدْ جَعْفَرِ حَذّاء(د 341ق/952م)،از عرفاي فارس و استاد ابن خفيف(هـ م).لقبش حذاء به معني كفشگر است.ابومحمد از مردم شيراز بوده و در محلة باغ‌نو آن شهر به كفش‌دوزي مي‌پرداخته است(روزبهان،41؛جنيد،225).از زندگي و نحوة سير و سلوك او اطلاع دقيقي در دست نيست،جزآنكه شاگرد و مريد ابوعمرو اصطخري بوده است(قشيري،182؛عبداللطيف،185؛ابن‌ملقن،494؛زركوب،130).اعتقاد او در حق استادش چنان بود كه براي حل مشكلات عرفاني خويش از شيراز به اصطخر مي‌رفت(قشيري،همانجا).
ابومحمد با مشايخ معاصر خويش نيز چون جنيد،شبلي،ابوالحسن علي بن هند فارسي،بندار بن حسن شيرازي و مؤمل جصاص مصاحبت داشته است(سلمي،414؛ابونعيم،10/362؛ انصاري،412؛روزبهان،42؛شرف‌الدين، 9؛جنيد، همانجا؛زركوب،127-128؛ديلمي،141-143؛جامي،238-239).
ابومحمد مريدان و شاگرداني نيز داشته است و با آنكه به شغل كفاشي اشتغال داشت،به تدريس علوم مختلف زمان خود نيز مي‌پرداخت.روزبهان در اين باره مي‌گويد:«شنيده‌ام كه در مسجد محلة باغ‌نو نعل‌دوختي و 6 علم بر او مي‌خواندند»(ص41).گويند ابن خفيف خرقة خويش را از وي گرفته است(زركوب،127،129-130).ابومحمد در ميان اميران و وزيران آن عصر نيز مريداني داشته است.عضدالدولة ديلمي به او اعتقاد بسيار داشت و مريد وي بود(همو،128).
به ابومحمد كراماتي نيز نسبت داده‌اند كه حاكي از اعتقاد مردم آن دوره به اوست(روزبهان،همانجا).از او سخناني در موضوعات مختلف عرفاني برجاي مانده كه در كتابهاي تذكره و طبقات نقل شده است(زركوب،همانجا).
ابومحمد در شيراز درگذشت و در قبرستان محلة باغ‌نو به خاك سپرده شد(همو،180؛جنيد،226؛جامي،238).
مآخذ:ابن ملقن،عمر،طبقات الاولياء،به كوشش نورالدين شريبه،بيروت،1406ق/1968م؛ابونعيم اصفهاني،احمد،حلية الاولياء،بيروت،1357ق/1938م؛نصاري،هروي،خواجه عبدالله،طبقات الصوفيّه،به كوشش عبدالحيّ حبيبي،كابل،1341ش؛جامي،عبدالرّحمن،نفحات‌الانس،به كوشش مهدي توحيدي‌پور،تهران،1336ش؛جنيد شيرازي،معين‌الدين،شدالازار،به كوشش محمد قزويني و عباس اقبال،تهران،1328ش؛ديلمي،علي،سيرت الشيخ الكبير ابوعبدالله ابن الخفيف الشيرازي،به كوشش،ا.شيمل-طاري،ترجمة ركن‌الدين يحيي بن جنيد شيرازي،تهران،1363ش؛روزبهان بقلي،شرح شطحيات،به كوشش هانري كربن،تهران،1360ش/1981م؛زركوب شيرازي،احمد،شيرازنامه،به كوشش اسماعيل واعظ جوادي،تهران،1350ش؛سلمي،محمد،طبقات الصوفيه،به كوشش يوهانس پدرسن،ليدن،1960م؛شرف‌الدين ابراهيم‌بن صدرالدين،«تحفة العرفان في ذكر سيّد الاقطاب روزبهان».روزبهان‌نامه،به كوشش محمدتقي دانش‌پژوه،تهران،1347ش؛عبداللطيف بن صدرالدين ابي محمد روزبهان ثاني،روح الجنان في سيرة الشيخ روزبهان،به كوشش محمدتقي دانش‌پژوه،تهران،1347ش؛قشيري،عبدالكريم،الرسالة القشيرية،به كوشش انصاري شافعي،قاهره،1379ق/1959م.
غلامعلي آريا.