اَبوسَلَمه، عبدالله بن عبدالاسد بن هلال (د 4ق/625 م)، صحابي و برادر رضاعي پيامبر (ص). مادرش بَرّره، دختر عبدالمطلب (ابن سعد، 3/239) و خود پسر عمة پيامبر (ص) بود. وي از زني ثُوَبيه نام كه پيش از حليمه مُرضعة پيامبر (ص) بود، شير خورد و از آن رو برادر رضاعي پيامبر نيز شمرده مي شود (همو، 1/108). وي از نخستين كساني بود كه اسلام آورد (ابن اسحاق، 143؛ ابن سعد،‌3/239) و همراه همسرش با گروه معدودي در هجرت اول به حبشه رفت (ابن اسحاق، 176؛ ابن سعد، 1/204). چون خبر مسلمان شدن مردم مكه به آنان رسيد، وي همراه مهاجران از حبشه بازگشت و چون از نادرستي خبر آگاه شد، از بيم آزار مشركان در جوار و پناه دايي خود ابوطالب،‌به مكه درآمد (ابن اسحاق، 164؛ ابن هشام، 2/5). ابوسلمه همچنين با نخستين گروه از مسلمانان به مدينه هجرت كرد (همو، 2/112 ـ 113). پيش از غزوة ذوالعشيرة، پيامبر اكرم او را در مدينه به جانشيني خود گماشت (واقدي، 1/7؛ ابن هشام، 2/248). وي در غزوة بدر شركت داشت (همو، 2/339) و در غزوة احد زخمي به او رسيد و به خانة خود بازگشت. چندي بعد همراه پيامبر (ص) براي جنگ به حمراء الاسد رفت (واقدي، 1/340 ـ 341). پس از مراجعت به مدينه يك ماه به مداواي زخم خود پرداخت، تا اينكه در آغاز محرم 3ق، پيامبر (ص) او را در رأس 150 تن به سوي بني اسد فرستاد (همانجا). در بازگشت به مدينه، زخم كهنة او ناسور شد و به همان علت درگذشت و در مدينه به خاك سپرده شد (واقدي، 1/343؛ ابن سعد، 3/240؛ بلاذري، 1/207). به هنگام نزع، پيامبر (ص) بر بالين او حضور داشت و پس از مرگ چشمان او را بر هم نهاد (ابن سعد، 3/241). ام سلمه زوجة او نيز پس از درگذشت ابوسلمه در اواخر شوال سال 4ق به عقد نكاح پيامبر (ص) درآمد (واقدي، 1/344). از ابوسلمه حديثي نقل شده است (احمد بن حنبل، 4/27). عمر يكي از پسران ابوسلمه، در جنگ جمل در سپاه امام علي (ع) بود و از طرف آن حضرت والي بحرين شد (ابن قتيبه، 136)، سپس والي فارس و به قولي حلوان و ماه و ماسبذان شد (بلاذري، 1/430).
مآخذ: ابن اسحاق، السير و المغازي، به كوشش سهيل زكار، بيروت، 1398ق/ 1978 م؛ ابن سعد، محمد، الطبقات الكبري، بيروت، دار صادر؛ ابن قتيبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، به كوشش ثروت عكاشه، قاهره، 1960م؛ ابن هشام، السيرة النبوي‌ـة، به كوشش مصطفي سقّا و ديگران، قاهره، 1375ق/ 1955 م؛ احمد بن حنبل، مسند، قاهره، 1313 ق؛ بلاذري، احمد بن يحيي، انساب الاشراف، به كوشش محمد حميد الله، قاهره، 1959 م؛ واقدي، محمد بن عمر، كتاب المغازي، به كوشش مارسدن جونز، لندن، 1966 م. عبدالامير سليم