responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه بزرگ اسلامی نویسنده : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی    جلد : 4  صفحه : 1592
ابن فرح اشبيلی
جلد: 4
     
شماره مقاله:1592



اِبْن‌ِ فَرَح‌ِ اِشْبيلى‌، ابوالعباس‌ شهاب‌الدين‌ احمد بن‌ فرح‌ بن‌ احمد لخمى‌ اشبيلى‌ (625 -699ق‌/1228-1300م‌)، محدث‌ و فقيه‌ شافعى‌. از رويدادهاي‌ زندگى‌ وي‌ اطلاع‌ زيادي‌ در دست‌ نيست‌. او در اشبيليه‌ متولد شد و به‌ هنگام‌ اشغال‌ اشبيليه‌ در 646ق‌/1248م‌ توسط فرنادو سوم‌ (حك 614 -650ق‌/1217-1252م‌) به‌ اسارت‌ مسيحيان‌ درآمد (نيكل‌، و پس‌ از آزادي‌ در حدود 650ق‌ ابتدا مناسك‌ حج‌ به‌ جاي‌ آورد، آنگاه‌ براي‌ كسب‌ علم‌ به‌ مصر و سپس‌ به‌ دمشق‌ رفت‌. در مصر از شرف‌الدين‌ انصاري‌، اسماعيل‌ بن‌ عزّوز، نجيب‌ بن‌ صيقل‌ و ابن‌ علاق‌، و در دمشق‌ از ابن‌ عبدالدائم‌ مقدسى‌ و عمر بن‌ ابى‌ سعد كرمانى‌ و ابن‌ ابى‌ اليسر حديث‌ شنيد. وي‌ همچنين‌ در مصر از عزالدين‌ عبدالسلام‌ فقه‌ آموخت‌ (ذهبى‌، 4/1486؛ صفدي‌، 7/286). ابن‌ فرح‌ از آن‌ پس‌ در مسجد جامع‌ دمشق‌ مجلس‌ حديث‌ تشكيل‌ داد، و علاوه‌ بر ذهبى‌ كه‌ به‌ تصريح‌ خود در حلقة درس‌ او حضور يافته‌، بِرزالى‌، مقاتلى‌، نابلسى‌، ابومحمد ابن‌ وليد، دمياطى‌ و يونينى‌ نيز از جمله‌ كسانى‌ بودند كه‌ از او دانش‌ آموختند (ذهبى‌، همانجا؛ سبكى‌، 5/12؛ صفدي‌، 7/286، 287).
ذهبى‌ (همانجا) ضمن‌ ذكر اهتمام‌ ابن‌ فرح‌ به‌ فراگيري‌ و دقت‌ در الفاظ و معانى‌ حديث‌، وثاقت‌ و راستگويى‌ وي‌ را مى‌ستايد. او قصيده‌اي‌ لاميه‌ در 20 بيت‌ سروده‌ كه‌ دربارة برخى‌ اصطلاحات‌ علم‌ حديث‌ است‌. سبكى‌ (5/12-13) 18 بيت‌ از اين‌ قصيده‌ و مقري‌ (2/282-283) تمامى‌ آن‌ را آورده‌ است‌. بر اين‌ قصيده‌ شروح‌ زيادي‌ نوشته‌ شده‌ كه‌ از جمله‌ شرح‌ عزالدين‌ ابن‌ جماعه‌ با عنوان‌ زوال‌ التَرَح‌ فى‌ شرح‌ منظومة ابن‌ فرح‌، توسط ريش‌ در ليدن‌ (1885م‌) و نيز با ترجمة آلمانى‌ توسط فلايشر (1895م‌) در همانجا به‌ چاپ‌ رسيده‌ است‌. بروكلمان‌ نسخه‌هاي‌ خطى‌ متعددي‌ از متن‌ و نيز شرحهاي‌ اين‌ قصيده‌ توسط خليل‌ تتايى‌، ابن‌ قطلوبغا و ديگران‌ را معرفى‌ مى‌كند GAL,S,I/635) .(GAL,I/459; از آثار ابن‌ فرح‌ شرح‌ اربعين‌ نووي‌، به‌ صورت‌ خطى‌ در كتابخانه‌هاي‌ برلين‌ و پاريس‌ ( آلوارت‌، شم 1488 ؛ دوسلان‌، شم نگهداري‌ مى‌شود و نسخة مختصر خلافيات‌ ابوبكر بيهقى‌، كه‌ اختصاري‌ از رسالة ذكر ما اختلف‌ فيه‌ الشافعى‌ و ابوحنيفة اوست‌، در كتابخانة چستربيتى‌ ( آربري‌، شم موجود است‌.
مآخذ: ذهبى‌، محمد، تذكرة الحفاظ، حيدرآباد دكن‌، 1377ق‌/1958م‌؛ سبكى‌، عبدالوهاب‌، طبقات‌ الشافعية الكبري‌، قاهره‌، 1324ق‌؛ صفدي‌، خليل‌، الوافى‌ بالوفيات‌، به‌ كوشش‌ احسان‌ عباس‌، بيروت‌، 1389ق‌/1969م‌؛ مقري‌، احمد، نفح‌ الطيب‌، به‌ كوشش‌ يوسف‌ محمد بقاعى‌، بيروت‌ 1406ق‌/ 1986م‌؛ نيز:
Ahlwardt; Arberry; De Slane; GAL; GAL,S; Nykl, A. R., Hispano Arabic Poetry, Baltimore, 1946.
سيمين‌ محقق‌
تايپ‌ مجدد و ن‌ * 1 * زا
ن‌ * 2 * زا
 

نام کتاب : دانشنامه بزرگ اسلامی نویسنده : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی    جلد : 4  صفحه : 1592
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست