responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه بزرگ اسلامی نویسنده : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی    جلد : 3  صفحه : 1308
ابن سعاده
جلد: 3
     
شماره مقاله:1308



اِبْن‌ِ سَعاده‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ يوسف‌ بن‌ سعادة مُرسى‌ (496- 565ق‌/1103-1170م‌)، خطيب‌، عارف‌، محدث‌، فقيه‌ مالكى‌ و از قضاة اندلس‌. وي‌ در مُرسية اندلس‌ متولد شد و تحصيلات‌ مقدماتى‌ را نزد ابوعلى‌ صَدَفى‌ آموخت‌ و همزمان‌ در درس‌ فقه‌ و حديث‌ِ ابومحمد بن‌ ابى‌ جعفر شركت‌ جست‌. سپس‌ به‌ غرب‌ اندلس‌ سفر كرد و از ابومحمد بن‌ عتاب‌، اوبحر اسدي‌، ابوالوليد بن‌ رشد (پدربزرگ‌ ابن‌ رشد معروف‌)، ابوعبدالله‌ بن‌ حاج‌ و ابوبكر بن‌ العربى‌ حديث‌ شنيد (ضبى‌، 132؛ ابن‌ ابار، 2/505 -506).
ابن‌ سعاده‌ در 520ق‌/1126م‌ به‌ مشرق‌ مسافرت‌ كرد و در اسكندريه‌ فقه‌ و كلام‌ را نزد ابوالحاج‌ بن‌ نادر مَيورَقى‌ فرا گرفت‌. سال‌ بعد به‌ حج‌ رفت‌ و در مكه‌ با ابوالحسن‌ رزين‌ بن‌ معاوية عبدري‌ - امام‌ مالكيه‌ در آنجا - و ابومحمد بن‌ صدقه‌ معروف‌ به‌ ابن‌ غزال‌ ملاقات‌ و از آنان‌ استماع‌ حديث‌ كرد. به‌ علاوه‌، بخشى‌ از تصنيف‌ ابوحامد غزالى‌ را نزد ابوالحسن‌ على‌ بن‌ سند بن‌ عياش‌ غسانى‌ (شاگرد غزالى‌) فرا گرفت‌ و مجدداً به‌ مصر بازگشت‌ و در اسكندريه‌ از برخى‌ علماي‌ ديگر حديث‌ شنيد و تا هنگام‌ درگذشت‌ ميورقى‌ در آنجا اقامت‌ كرد (ابن‌ ابار، 2/506) و ظاهراً در همين‌ سفر بود كه‌ با افكار صوفيان‌ آشنا و تا حدي‌ بدانان‌ گرايش‌ يافت‌ (نك: ضبى‌، همانجا).
در 526ق‌ در راه‌ بازگشت‌ به‌ ديار خويش‌ در شهر مهديه‌ با ابوعبدالله‌ مازري‌ ديدار كرد و قسمتى‌ از كتاب‌ المعلم‌ بفوائد مسلم‌ او را از وي‌ فرا گرفت‌ و پس‌ از آن‌ به‌ زادگاه‌ خويش‌ بازگشت‌ و به‌ تعليم‌ فقه‌ و حديث‌ پرداخت‌.
وي‌ خطيب‌ جمعه‌ در شهرهاي‌ مرسيه‌، بَلَنسيه‌ و شاطبه‌ نيز بود و پس‌ از سقوط دولت‌ لمتونيان‌ (539ق‌/1144م‌) در مرسيه‌ و سپس‌ در شاطبه‌ عهده‌دار منصب‌ قضا شد و سرانجام‌ بعد از كناره‌گيري‌ از اين‌ سمت‌ در شاطبه‌ درگذشت‌. ابن‌ سعاده‌ گذشته‌ از تبحر در فقه‌ و حديث‌، با تفسير و كلام‌ نيز كاملاً آشنا بود. برخى‌ از شاگردان‌ وي‌ اينانند: ابوالحسن‌ بن‌ هذيل‌، محمد بن‌ عبدالسلام‌ مرادي‌، محمد بن‌ محمد قيسى‌ مقري‌، محمد ابن‌ يوسف‌ بن‌ مفرج‌ معروف‌ به‌ ابن‌ خبّاز و محمد بن‌ محمد بن‌ موسى‌ تجيبى‌ (ابن‌ ابار، 2/504، 506، 507، 543، 553، 580). كتاب‌ شجرة الوهم‌ المترقية الى‌ ذروة الفهم‌ تنها اثر منسوب‌ به‌ اوست‌ كه‌ به‌ گفتة ابن‌ ابار تأليفى‌ بى‌سابقه‌ بود (2/507؛ سيوطى‌، 1/277؛ بغدادي‌، 2/96).
مآخذ: ابن‌ ابار، محمد، التكلمة لكتاب‌ الصلة، به‌ كوشش‌ عطار حسينى‌، قاهره‌، 1956م‌؛ بغدادي‌، هديه‌؛ سيوطى‌، بغية الوعاة، به‌ كوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهيم‌، 1384ق‌/1964م‌؛ ضبى‌، احمد، بغيةالملتمس‌، به‌ كوشش‌ فرانسيسكو كودرا، مادريد، 1884م‌. محسن‌ عابدي‌
تايپ‌ مجدد و ن‌ * 1 * زا
ن‌ * 2 * زا
 

نام کتاب : دانشنامه بزرگ اسلامی نویسنده : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی    جلد : 3  صفحه : 1308
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست