اِبْنِ رِضْوان، ابويحيى، محمد بن رضوان بن محمد بن احمد بن ابراهيم بن ارقم نميري (د 17 ربيعالا¸خر 657ق/13 آوريل 1259م)، فقيه مالكى، نحوي و لغوي. وي اهل وادي آش (شهري در اندلس) بود (ابن خطيب، 2/141). ابن رضوان همچنين با حساب و هيأت و هندسه آشنا بوده و گفتهاند بر ياران زمان خود برتري داشته است. وي صاحب مقامى والا و سيرتى نيكو بود (همو، 2/141-142). او در وادي آش (كحاله، 9/318)، و بعد از مدتى در بُرشانه1 [از قراي اشبيليه] به شغل قضا اشتغال داشته است (نك: سيوطى، 1/104). قرائات سبع و لغت را از ابوكرم جودي بن عبدالرحمان فرا گرفته و از ديگران نيز تحصيل علم كرده و در غرناطه همدم و همنشين دانشمندان بوده است (ابن خطيب، 2/142). آثار: مهمترين تأليف او كتابى است خطى به نام الاحنفال فى استيفاء ماللخيل من الاحوال (بغدادي، ايضاح، 1/31) كه دربارة اسب نوشته است و جلد دوم آن كه خود كتاب پرحجمى است در اسكوريال (شم 902) موجود است. اين نسخه كه براي كتابخانة امير ابوعبدالله محمد بن نصر، سومين خليفة نصيريان در غرناطه (701- 708ق/1301- 1309م) تدوين يافته، به بابهايى تقسيم بندي شده و در آن اشعاري دربارة اسبها آمده است. يونس بويگس2، خاورشناس اسپانيايى، دربارة نويسندة آن پژوهشى دارد II/119) و 2 ESC). ديگر آثار ابن رضوان از اين قرار است: الاسطرلاب الخطى و العمل به؛ تقاييد منثور و منظوم فى علم النجوم؛ شجرة فى انساب العرب؛ مختصر الغريب المصنف، كه خلاصة كتاب الغريب المصنف ابوعمرو اسحاق بن مرار شيبانى است؛ مختصر احياء علوم الدين (ابن خطيب، 2/142-143؛ حاجى خليفه، 2/1209؛ بغدادي، هدية، 2/126). مآخذ: ابن خطيب، محمد، الاحاطة، به كوشش عنان محمد عبدالله، قاهره، 1394ق/ 1974م؛ بغدادي، ايضاح؛ همو، هدية العارفين، استانبول، 1967م؛ حاجى خليفه، كشف؛ سيوطى، بغية الوعاة، به كوشش محمد ابوالفضل ابراهيم، قاهره، 1384ق/ 1964م؛ كحاله، عمررضا، معجم المؤلفين، بيروت، 1957م؛ نيز: 2 . ابوالحسن ديانت (رب) 9/8/77 ن * 2 * (رب) 21/8/77