اِبْن‌ِ رَسّام‌، شهاب‌الدين‌ ابوالعباس‌ احمد بن‌ ابى‌ بكر بن‌ احمد قادري‌ حلبى‌ (ح‌ 773-844ق‌/1371-1440م‌)، محدث‌، فقيه‌ و قاضى‌ حنبلى‌. او در حماة سوريه‌ چشم‌ به‌ جهان‌ گشود و هم‌ در آنجا به‌ تحصيل‌ علوم‌ مختلف‌ پرداخت‌، از اين‌ رو به‌ حَمَوي‌ نيز شهرت‌ يافت‌. پس‌ از آن‌ به‌ دمشق‌، حمص‌، طرابلس‌، بعلبك‌ و قاهره‌ سفر كرد. در حماة و شهرهاي‌ ياد شده‌، از عالمانى‌ چون‌ شهاب‌الدين‌ ابوالعباس‌ مرداوي‌، حسن‌ بن‌ ابى‌المجد، احمد بن‌ حسين‌ حمصى‌، اسماعيل‌ بن‌ بردس‌، ابوعبدالله‌ شمس‌الدين‌ بن‌ اليونانيه‌، بلقينى‌ و عراقى‌ فقه‌ و حديث‌ آموخت‌ و از محدثانى‌ چون‌ ابن‌ رجب‌، ابن‌ سند، عبدالرحيم‌ بن‌ محمود بن‌ خطيب‌، يحيى‌ بن‌ يوسف‌ رَحَبى‌ و ابن‌ محب‌ اجازة روايت‌ يافت‌ (سخاوي‌، 1/249-250؛ ابن‌ عماد، 7/253). برخى‌ از محدثان‌ چون‌ ابن‌ فهد و ابن‌ موسى‌ مراكشى‌ از وي‌ حديث‌ نقل‌ كرده‌اند (سخاوي‌، همانجا). به‌ عقيدة سخاوي‌ هر چند به‌ ابن‌ رسام‌ اجازة فتوي‌ داده‌ شد، اما از نظر علمى‌ طبقه‌اش‌ متوسط، بلكه‌ پايين‌تر بوده‌ است‌ (همانجا).
با اينكه‌ ابن‌ رسام‌ به‌ وعظ نيز اشتغال‌ داشت‌، ولى‌ بيشتر به‌ كار قضا مى‌پرداخت‌. وي‌ مدتى‌ در حماة و يك‌ چند در طرابلس‌ و حلب‌ به‌ امر قضا مشغول‌ بود. پس‌ از مدتى‌ اقامت‌ در حلب‌ باز به‌ حماة رفت‌ و آنجا تا پايان‌ عمر عهده‌دار منصب‌ قضا بود (همانجا).
از ابن‌ رسام‌ دو اثر بر جاي‌ مانده‌ است‌: 1. الاربعين‌ فى‌ الاسلام‌ من‌ الاحاديث‌ النبوية عن‌ اربعين‌ من‌ مشايخ‌ الاسلام‌، نسخه‌اي‌ از آن‌ به‌ خط مؤلف‌دربانكيپورموجوداست‌ (مولوي‌عبدالحميد،1/37)؛ 2. عقدالدّرر و اللا¸لى‌ فى‌ فضل‌ الشهور و الايام‌ والليالى‌ (سخاوي‌، همانجا؛ خديويه‌، 6/156). ابن‌ عماد نيز كتابى‌ با عنوان‌ لطائف‌ المعارف‌ در وعظ از وي‌ ذكر كرده‌ است‌ (همانجا).
مآخذ: ابن‌ عماد، عبدالحى‌، شذرات‌ الذهب‌، قاهره‌، 1351ق‌؛ خديويه‌، فهرست‌؛ سخاوي‌، محمد، الضوء اللامع‌، قاهره‌، 1353ق‌؛ مولوي‌ عبدالحميد، مفتاح‌ الكنوز الخفية، پتنه‌، 1918م‌. حسن‌ يوسفى‌ اشكوري‌