responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه بزرگ اسلامی نویسنده : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی    جلد : 3  صفحه : 1082
ابن حبيب، شرف الدين
جلد: 3
     
شماره مقاله:1082



اِبْن‌ِ حَبيب‌، شرف‌ الدين‌ بن‌ عبدالقادر بن‌ بركات‌ بن‌ ابراهيم‌ (د پس‌ از 1005ق‌/1597م‌)، فقيه‌ حنفى‌، مفسر، نحوي‌ از مردم‌ غزّه‌ (در جنوب‌ فلسطين‌).
از زندگى‌ وي‌ اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نيست‌. تنها مطلبى‌ كه‌ دربارة او نقل‌ كرده‌اند تبادل‌ نامه‌هاي‌ علمى‌ يا شيخ‌ حسن‌ بورينى‌ (د 1024ق‌/ 1615م‌) است‌ كه‌ در نامه‌اي‌ از ابن‌ حبيب‌ راجع‌ به‌ نكته‌اي‌ در تفسير ابوالسعود بن‌ محمد عمادي‌ مفتى‌ قسطنطنيه‌ بر آية 16 سورة فرقان‌ سؤال‌ كرد و ابن‌ حبيب‌ در پاسخ‌ آن‌ رساله‌اي‌ به‌ نام‌ ارواء الصادي‌ فى‌ الجواب‌ عن‌ ابى‌ السعود العمادي‌ نوشت‌. بورينى‌ در آن‌ تأمل‌ كرد، پاره‌اي‌ از جواب‌ را ستود و برخى‌ ديگر را رد نمود و نظرات‌ خود را در يك‌ رساله‌ براي‌ ابن‌ حبيب‌ ارسال‌ داشت‌. آنگاه‌ شرف‌الدين‌ رسالة ديگري‌ موسوم‌ به‌ الارج‌ العبهري‌ و الجادي‌ فى‌ الدفع‌ عن‌ ارواء الصادي‌ در جواب‌ ايراد بورينى‌ و شرح‌ بيشتر گفتار ابوالسعود نوشت‌ و اين‌ 3 رساله‌ را به‌ ترتيب‌ زمان‌ نگارش‌ در يك‌ كتاب‌ گرد آورد و نامش‌ را محاسن‌ الفضائل‌ بجمع‌ الرسائل‌ نهاد (محبى‌، 2/223، 224).
تاريخ‌ درگذشت‌ ابن‌ حبيب‌ معلوم‌ نيست‌، ليكن‌ از تاريخ‌ اتمام‌ تعليقه‌اش‌ بر كتاب‌ الاشباه‌ و النظائر چنين‌ برمى‌آيد كه‌ تا سال‌ 1005ق‌ زنده‌ بوده‌ است‌.
آثار او عبارتند از: 1. تحرير الافكار فى‌ مسألة الاقرار كه‌ در كتابخانة ظاهرية دمشق‌ موجود است‌ (نك: زركلى‌، 7/161)؛ 2. تنوير البصائر در علم‌ اصول‌ كه‌ حاشيه‌اي‌ است‌ بر الاشياء و النظائر، تأليف‌ ابن‌ نُجيم‌ (حاجى‌ خليفه‌، 1/99)ا از اين‌ اثر نسخه‌هايى‌ در كتابخانه‌هاي‌ خديويه‌ (3/29، 30)، تيموريه‌ (4/154)، ظاهريه‌ (نك: زركلى‌، همانجا) موجود است‌؛ 3. رسالة فى‌ عصمة الانبياء كه‌ نسخه‌اي‌ از آن‌ در كتابخانة قليچ‌ على‌ پاشا (تركيه‌) وجود دارد. II/429) )؛ GAL,S, 4. قواطع‌ البرهان‌ فى‌ توجيه‌ مسألة قاضى‌ خان‌ كه‌ نسخه‌اي‌ از آن‌ در كتابخانة بريل‌ (شم (10)622) نگهداري‌ مى‌شود (هوتسما، .(130 گويا او تحريراتى‌ بر كتاب‌ دُرّر و غُرّر در علم‌ فقه‌ (محبى‌، 2/223) نيز داشته‌ است‌.
مآخذ: تيموريه‌، فهرست‌؛ حاجى‌ خليفه‌، كشف‌ الظنون‌، استانبول‌، 1941م‌؛ خديويه‌، فهرست‌؛ زركلى‌، خيرالدين‌، الاعلام‌، بيروت‌، 1986م‌؛ محبى‌، محمد امين‌، خلاصة الاثر، قاهره‌، 1284ق‌/1867م‌؛ نيز:
GAL,S; Houtsman, M., Catalogue d'une Collection de Manuscrits arabes et turcs, Leiden, 1988.
احمد بادكوبه‌ هزاوه‌ (رب) 30/2/77
ن‌ * 2 * (رب) 11/3/77
 

نام کتاب : دانشنامه بزرگ اسلامی نویسنده : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی    جلد : 3  صفحه : 1082
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست