اِبْن‌ِ جُهَيْم‌، مفيدالدين‌ ابوعبدالله‌ محمد بن‌ على‌ اسدي‌، حلى‌، متكلم‌، فقيه‌ و اصولى‌ شيعى‌ در سدة 7ق‌/13م‌. نام‌ نياي‌ بزرگ‌ او را ابن‌ طاووس‌ (ص‌ 109) به‌ صورت‌ «جهم‌» ضبط كرده‌ است‌ (براي‌ آگاهى‌ از نام‌ و نسب‌ وي‌ نيز نك: شهيد اول‌، 30؛ حر عاملى‌، 2/254؛ بحرانى‌، 265). از تاريخ‌ تولد و وفات‌ وي‌ اطلاعى‌ در دست‌ نيست‌، ليكن‌ از بررسى‌ احوال‌ مشايخ‌ و راويان‌ وي‌ مى‌توان‌ نتيجه‌ گرفت‌ كه‌ معاصر و در طبقة محقق‌ حلى‌ (د 676ق‌/1277م‌) بوده‌ است‌. از آنچه‌ علامة حلى‌ دربارة ملاقات‌ خواجه‌ نصيرالدين‌ طوسى‌ با محقق‌ حلى‌ در حله‌ و گفت‌ و گوي‌ آن‌ دو نقل‌ كرده‌، چنين‌ برمى‌آيد كه‌ ابن‌ جهيم‌ يكى‌ از سرآمدان‌ عصر خود در اصول‌ عقايد و اصول‌ فقه‌ بوده‌ است‌ (مجلسى‌، 104/64)، افزون‌ بر اين‌، فقاهت‌ وي‌ مورد اذعان‌ علامة حلى‌ (همانجا) و ابن‌ طاووس‌ (همانجا) نيز بوده‌ است‌. حر عاملى‌ او را اديب‌ و شاعر نيز دانسته‌ است‌ (حر عاملى‌، 2/253). اسناد روايات‌ مختلف‌ (حلى‌، 8؛ ابن‌ طاووس‌، همانجا؛ شهيد اول‌؛ 30، 78، 87) نشان‌ مى‌دهد كه‌ ابن‌ جهيم‌ از مشايخ‌ اجازه‌ نيز بوده‌ و حر عاملى‌ (همانجا) وي‌ را صدوق‌ دانسته‌ است‌. از مشايخ‌ او سيد فخار بن‌ معدّ موسوي‌ قابل‌ ذكر است‌ (حلى‌، ابن‌ طاووس‌، همانجاها).
در ميان‌ راويان‌ و شاگردان‌ وي‌ نيز نام‌ كسانى‌ چون‌ علامه‌ حسن‌ بن‌ يوسف‌ حلى‌ (مجلسى‌، همانجا)، تقى‌الدين‌ حسن‌ بن‌ على‌ بن‌ داوودحلى‌ (حلى‌، 7- 8) و سيد عبدالكريم‌ بن‌ طاووس‌ (ابن‌ طاووس‌، 109) به‌ چشم‌ مى‌خورد. از يك‌ سند شهيد اول‌ (ص‌ 87) برمى‌آيد كه‌ سيد مجدالدين‌ محمد بن‌ على‌ پدر عميدالدين‌ نيز بدون‌ واسطه‌ از وي‌ روايت‌ كرده‌ است‌.
مآخذ: ابن‌ طاووس‌، عبدالكريم‌، فرحة الغري‌، نجف‌، 1368ق‌/1949م‌؛ بحرانى‌، يوسف‌، لؤلؤة البحرين‌، به‌ كوشش‌ محمد صادق‌ آل‌ بحر العلوم‌، قم‌، مؤسسة آل‌ البيت‌؛ حر عاملى‌، محمد، امل‌ الا¸مل‌، به‌ كوشش‌ احمد حسينى‌، بغداد، 1385ق‌/1965م‌؛ حلى‌، حسن‌، رجال‌، به‌ كوشش‌ جلال‌ الدين‌ محدث‌، تهران‌، 1342ش‌؛ شهيد اول‌، محمد، الاربعون‌ حديثاً، قم‌، 1407ق‌/1987م‌؛ مجلسى‌، محمدباقر، بحارالانوار، بيروت‌، 1403ق‌/1983م‌. احمد پاكتچى‌ (رب) 19/2/77
ن‌ * 2 * (رب) 10/3/77