اِبْن‌ِ اَبى‌ هُرَيْره‌، ابوعلى‌ حسن‌ بن‌ حسين‌ (د 345ق‌/956م‌)، از بزرگان‌ و مشاهير شافعيه‌، قاضى‌ و فقيه‌ عراقى‌ ساكن‌ بغداد (خطيب‌، 7/299؛ سُبكى‌، 2/206). ققه‌ را نزد ابوعباس‌ بن‌ سُرَيج‌ (د 306ق‌/ 918م‌) و ابواسحاق‌ مروزي‌ (د 340ق‌/951م‌) در بغداد فراگرفت‌ (ابن‌ خلكان‌، 2/75؛ ابن‌ عماد، 2/370) و با ابواسحاق‌ سفري‌ به‌ مصر كرد (همانجا؛ اسنوي‌، 2/518) و پس‌ از بازگشت‌، به‌ تدريس‌ پرداخت‌ و شاگردانى‌ بسيار تربيت‌ كرد كه‌ از جملة آنان‌ ابوعلى‌ طبري‌ و دارقطنى‌ را مى‌توان‌ نام‌ برد. وي‌ نزد سلاطين‌ و مردم‌ بسيار محترم‌ بود (ابن‌ خلكان‌، همانجا) و امامت‌ شافعيان‌ در عراق‌ به‌ وي‌ منتهى‌ شد (زركلى‌، 2/188).
ابن‌ ابى‌ هريره‌ در مسائل‌ فقهى‌ نظرهاي‌ خاصى‌ داشت‌ (ذهبى‌، 2/70؛ ابن‌ كثير، 11/304). از آثار او يكى‌ شرح‌ مختصر المزنى‌، شامل‌ دو شرح‌ مبسوط و مختصر است‌ كه‌ ابوعلى‌ طبري‌ حاشيه‌اي‌ بر آن‌ افزوده‌ (يافعى‌، 2/337) و ديگر مسائل‌ در فروع‌ كه‌ مشتمل‌ بر نظريات‌ اوست‌ (سُبكى‌، 2/206). ابن‌ نديم‌ كتاب‌ التعليق‌ فى‌ الفقه‌ و المسائل‌ را به‌ او نسبت‌ داده‌ است‌ كه‌ شايد همان‌ شرح‌ مختصر المزنى‌ باشد (ص‌ 269). ابن‌ هريره‌ در بغداد درگذشت‌ (اسنوي‌، ابن‌ عماد، همانجاها).
مآخذ: ابن‌ خلكان‌، وفيات‌؛ ابن‌ عماد، عبدالحى‌، شذرات‌ الذهب‌، قاهره‌، 1350ق‌؛ ابن‌ كثير، البداية؛ ابن‌ نديم‌، الفهرست‌؛ اسنوي‌، عبدالرحيم‌، طبقات‌ الشافعية، به‌ كوشش‌ عبدالله‌ جبوري‌، بغداد، 1391ق‌؛ خطيب‌ بغدادي‌، احمد، تاريخ‌ بغداد، بيروت‌، دارالكتاب‌ العربى‌؛ ذهبى‌، محمد، العبر فى‌ خبر من‌ غبر، بيروت‌، 1405ق‌؛ زركلى‌، خيرالدين‌، الاعلام‌، بيروت‌، 1986م‌؛ سُبكى‌، عبدالوهاب‌، طبقات‌ الشافعية، بيروت‌، 1356ق‌؛ يافعى‌، عبدالله‌، مرا¸ةالجنان‌، بيروت‌، 1339ق‌. ميرجواد نعمتى‌
تايپ‌ مجدد و ن‌ * 1 * زا
ن‌ * 2 * زا