اِبْراهيم‌ِ هِندي‌، صارم‌ الدين‌ ابراهيم‌ بن‌ صالح‌ (د 1101ق‌/ 1690م‌) شاعر حنفى‌ مذهب‌ يمن‌. پدرش‌ از هند به‌ يمن‌ كوچيد و در صنعا مسكن‌ گزيد و همانجا به‌ دست‌ سادات‌ يمن‌ اسلام‌ آورد. ابراهيم‌ كه‌ به‌ سبب‌ انتساب‌ پدرش‌ به‌ هند، هندي‌ نام‌ گرفته‌ بود، به‌ شعر و ادب‌ روي‌ آورد و امامان‌ صنعا را در قصائدي‌ بلند مدح‌ گفت‌. وي‌ ظاهراً نخست‌ به‌ امام‌ اسماعيل‌ المتوكل‌ (امامت‌: 1054-1087ق‌/1644- 1676م‌) روي‌ آورد و چون‌ نوبت‌ به‌ امام‌ مهدي‌ احمد بن‌ حسن‌ (امامت‌: 1087- 1092ق‌/1676-1681م‌) رسيد، بخش‌ اعظم‌ مدايح‌ خود را تقديم‌ او كرد.
اميران‌ يمن‌، هيچ‌ يك‌ بدون‌ خون‌ ريزي‌ و مبارزه‌ به‌ امامت‌ صنعا دست‌ نمى‌يافتند. آنان‌ از يك‌ سو به‌ سبب‌ خويشاوندي‌، شديداً به‌ يكديگر وابسته‌ بودند، و از سوي‌ ديگر، طمع‌ قدرت‌ پيوسته‌ موجب‌ نبرد ميان‌ آنان‌ مى‌گرديد. از اين‌ رو، شاعر با آنكه‌ ديرزمانى‌ از گزند اين‌ رقابتها در امان‌ بود، عاقبت‌ در اواخر عمر، گرفتار كشمكشهاي‌ اين‌ اميران‌ شد: هنگامى‌ كه‌ مهدي‌ صاحب‌ المواهب‌ در 1098ق‌/1687م‌ پس‌ از مبارزات‌ بسيار، خلافت‌ صنعا را از چنگ‌ عموزادة پدرش‌ هادي‌ و مدعى‌ ديگر، يوسف‌ به‌ درآورد، شاعر به‌ حضور وي‌ شتافت‌، اما چون‌ قبلاً اشعاري‌ در مدح‌ رقيبان‌ امير گفته‌ و او را به‌ خشم‌ آورده‌ بود، امير از او پرسيد به‌ چه‌ جرأتى‌ نزد او آمده‌ است‌. ابراهيم‌ با اشاره‌ به‌ قرآن‌ گفت‌: اين‌ را شفيع‌ قرار داده‌ام‌. مهدي‌ شفاعت‌ قرآن‌ را پذيرفت‌ اما در عين‌ حال‌ او را از خود براند. پس‌ از آن‌ ابراهيم‌ به‌ زهد روي‌ آورد و به‌ پارسايى‌ شهرت‌ يافت‌. در اواخر عمر به‌ حج‌ رفت‌ و اندكى‌ پس‌ از بازگشت‌، در گذشت‌ (شوكانى‌، 1/16-17؛ ابن‌ معصوم‌، 469)، و او را در نزديكى‌ صنعا به‌ خاك‌ سپردند. تاريخ‌ مرگش‌ را 1099 (بغدادي‌، 1/35) و گاه‌ 1100ق‌ (شوكانى‌، همانجا) نوشته‌اند، اما ماده‌ تاريخى‌ كه‌ شاعري‌ فقيه‌ به‌ نام‌ صلاح‌ بن‌ احمر براي‌ او سروده‌، با 1101ق‌ مطابقت‌ دارد (زبارة اليمنى‌، 1/17).
ديوان‌ قطور او را شوكانى‌ ديده‌ و اشاره‌ مى‌كند كه‌ وي‌ شعر سست‌ و استوار را در آن‌ به‌ هم‌ آميخته‌ و در قصائد از متنبى‌ تقليد كرده‌ است‌. اين‌ ديوان‌، همان‌ است‌ كه‌ فرزندش‌ تحت‌ عنوان‌ العُرف‌ النَّدّي‌ فى‌ شعر الصارِم‌ الهِندي‌ّ جمع‌ آوري‌ كرده‌ است‌. نسخه‌اي‌ از آن‌ در رامپور II/545) S, و نسخه‌اي‌ ديگر در گوتا (زيدان‌، 3/303) وجود دارد.
از آثار او كتاب‌ ديگري‌ نيز به‌ نام‌ براهين‌ الاحتجاج‌ و المناظرة فيما وقع‌ بين‌ القوس‌ و البُنْدُق‌ من‌ المفاخرة ذكر كرده‌اند (بغدادي‌، همانجا).
مآخذ: ابن‌ معصوم‌، على‌، سلافة العصر فى‌ محاسن‌ الشعراء بكل‌ مصر، قاهره‌، 1324ق‌؛ بغدادي‌، اسماعيل‌ پاشا محمد امين‌، هديةالعارفين‌، استانبول‌، 1951م‌؛ زبارة اليمنى‌، محمد، حاشيه‌ بر البدر الطالع‌ شوكانى‌؛ زيدان‌، جرجى‌، تاريخ‌ آداب‌ اللغةالعربية، به‌ كوشش‌ شوقى‌ ضيق‌، قاهره‌، 1957م‌؛ شوكانى‌، محمد، البدر الطالع‌ ، قاهره‌، 1348ق‌؛ نيز: GAL, S. آذرتاش‌ آذرنوش‌ تايپ‌ مجدد و ن‌ * 1 * زا
ن‌ * 2 * زا