اَبْدانِ اُخْرَوی، یکی از مسائل مورد بحث متکلمان و فیلسوفان. صدرالدین شیرازی
(ملاصدرا) (د 1050ق/1640م) اختلافاتی میان ابدان دنیوی و ابدان اخروی ذکر کرده است،
از جمله: 1. ابدان اخروی بر خلاف ابدان دنیوی قابل فساد و تباهی نیستند (عرشیه،
250)؛ 2. ابدان اخروی دارای روح و حیاتند و بلکه عین حیاتند یعنی حیات در آنها ذاتی
است نه عرضی، در حالی که برخی از ابدان دنیوی دارای روح و حیات و بعضی فاقد آنند
(همان، 251-252)؛ 3. ابدان اخروی بر حسب اعداد تصورات نفوس و ادراکات، نامتناهی
هستند زیرا براهین تناهی ابعاد در آنگونه ابدان جریان ندارد (همان، 252)؛ 4. ابدان
اخروی متوسط بین دو عالم بوده و جامع تجرد و تجسمند و بیشتر لوازم و عوارض ابدان
دنیوی را فاقدند (همو، اسفار، 9/183)؛ 5. میان ابدان اخروی تزاحم نیست (همو، عرشیه،
252)؛ 6. ابدان دنیوی تدریجی الحدوثاند و ابدان اخروی دفعی الحدوث (همو، مفاتیح
الغیب، 600؛ نیز نک: آکل و مأکول، معاد).
مآخذ: صدرالدین شیرازی، محمدابراهیم، اسفار، قم، 9/227؛ همو، عرشیه، به کوشش
غلامحسین آهنی، اصفهان، 1341ش؛ همو، مفاتیح الغیب، به کوشش محمد خواجوی، تهران،
1363ش.
سیدجعفر سجادی