آلِ یاسین، یا اِل یاسین، اصطلاحی بر گرفته از آیهای که یکبار (امّا نه دقیقاً به
این شکل) در قرآن مجید به کار رفته است: «سَلامٌ عَلی اِلْیاسینَ»
(صافّات/37/130). قاریان و مفسّران این واژه را به چند گونه خواندهاند. عامۀ
قرّاءِ مکّه و بصره و کوفه آن را الیاسین (به کسر الف) و عامّۀ قرّاءِ مدینه آل
یاسین قرائت کردهاند (طبری 23/61). 1. ال یاسین به دو مفهوم گرفته شده است: الف ـ
الیاسین، واژهای و تلفظی دیگر از الیاس است، مانند میکال و میکائیل و میکائین و
سیناء و سینین. به گفتۀ ابن جنّی، اینگونه تلفظ در میان اعراب رایج بوده است
(قرطبی، 5/120). بنابراین، ال یاسین همان الیاس است و درود خداوند نیز بر خود اوست
(طبری، همانجا)؛ ب ـ ال یاسین، به گفتۀ زجّاج جمع الیاس است و یاءِ نسبت در آن حذف
شده است و مقصود از آن خود الیاس و پیروان اوست (طبری، 5/81؛ مجلسی، 13/392)؛ 2.
آلِیاسین که مرکب از دو واژۀ آل و یاسین است و به سه مفهوم گرفته شده است: الف ـ
یاسین پدر الیاس است (زمخشری، 3/352) و آل، خاندان یاسین که مقصود خود الیاس است
(بیضاوی، 2/299)؛ ب ـ یاسین (یس) نام سوره یا قرآن است و آلیاسین اهل قرآن و
مؤمنان به کتاب خداست (طبرسی، 5/82؛ فخر رازی، 26/162)؛ ج ـ یاسین نام حضرت محمد(ص)
و آل، خاندان اوست (طبرسی، 5/82). ابن عباس گوید: ما آل محمّد آل یاسینیم (سیوطی،
5/286) که آل محمّد در قول ابنعباس در معنی اعم به کار رفته است؛ و نیز از حضرت
علی(ع) با اسنادش نقل شده است که فرمود در آیۀ «سلام علی آل یاسین»، یاسین محمّد(ص)
و ما آل یاسینیم (حسکانی، 2/109-112؛ طباطبایی، 17/159).
مآخذ: بیضاوی، عبداللـهبن عمر، انوارالتنزیل، مصر، 1388ق؛ حسکانی، عبیداللـه،
شواهد تنزیل، به کوشش محمدباقر محمودی، بیروت، 1393ق؛ زمخشری، جاراللـه، الکشاف،
بیروت، دارالمعرفه؛ سیوطی، جلالالدین، الدّرّالمنثور، قم، 1404ق؛ طباطبایی،
محمدحسین، المیزان، بیروت، 1973م؛ طبرسی، فضلبن حسن، مجمع البیان، بیروت، مکتبه
الحیاه؛ طبری، محمدبن جریر، تفسیر، بیروت، داراحیاء التراث العربی؛ قرطبی، محمدبن
احمد، الجامع لاحکام القرآن، به کوشش محمد محمد حسنین، بیروت، دارالحیاء التراث
العربی، 15/119؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، 1403ق، 13/393.
علی رفیعی