آلِ مُظَفَّر، خاندانی از عالمان و ادیبان شیعی که برخی از افراد آن از نیمۀ سدۀ 12ق/18م در نجف اشرف شهرت یافتند و گروهی از آنان در الجزایر سکنی گزیدند و الجزایری خوانده شدند. این خاندان به سبب انتساب به یکی از نیاکانشان، مظفربن احمدبن محمدبن علی بن حسین، به آل مظفر شهرت یافتند. گفته شده است که مظفربن احمد از قبیلۀ آل علی از اعراب عوالی مدینه بوده است. وی در جزایر از نواحی بصره ساکن شد و از این‌رو خاندان او به جزایری نیز شهرت یافته‌اند (آل محبوبه، 3/360). مشهورترین افراد این خاندان:
1. عبدالمهدی بن ابراهیم بن نعمه مظفر صَیْمَری نجفی (د 1363ق/1944م)، مجتهد شیعی عراقی و معروف به پرهیزکاری و حسن اخلاق. وی در نجف نزد سیدمحمدکاظم یزدی و شیخ‌الشریعۀ اصفهانی و علی بن باقر جواهری درس خواند و در عشار بصره مسکن گزید و درگذشت (زرکلی، 4/169؛ اقابزرگ، طبقات، 1240، 1241؛ همو، الذریعه، 1/512؛ حرزالدین، 2/71، 72). او نویسندۀ کتاب ارشادالامه للتمسک بالائمه است که در 1348ق/1929م در نجف چاپ شده است.
2. محمدبن عبداللـه بن محمد مظفر نجفی (1256-1322ق/1840-1904م)، فقیه شیعی عراقی و آگاه به علم قرائت قرآن. او در نجف زاده شد و در نزد شیخ راضی بن محمد نجفی درس خواند و خود مدرس فقه شد. کتابی در شرح شرایع دارد به نام توضیح الکلام فی رح شرایع الاسلام که به خط خود وی در دو جلد در کتابخانه‌اش در نجف موجود است. نیز رساله‌ای دربارۀ علم قرائت قرآن دارد. وی در پایان زندگی نابینا شد و به بیماری وبا در نجف درگذشت (کحاله، 10/246؛ زرکلی، 6/244؛ آقابزرگ، الذریعه، 4/495؛ امین، 9/384).
3. محمدحسن بن محمدبن عبداللـه مظفر (1301-1375ق/1884-1955م)، فقیه، اصولی و متکلم امامی عراقی و معروف به پرهیزکاری. در نجف زاده شد و نزد آخوند خراسانی، علی‌بن باقر جواهری و محمدکاظم یزدی درس خواند و از شیخ الشریعۀ اصفهانی و اقابزرگ تهرانی اجازۀ روایت گرفت و در 23 ربیع‌الاول/9 نوامبر در بغداد درگذشت. او را آثاری بدین شرح است: دلایل السدق، در سه جلد بزرگ در رد کتاب ابطال نهج‌البلاغه ابن روزبهان (ابطال نهج‌الباطل در رد کتاب کشف الحق علامۀ حلی نوشته شده است) تألیف این کتاب که در پایان آن از مباحث فقهی نیز سخن به میان آمده است، در 1350ق/1931م خاتمه یافت. این کتاب در تهران (1369 و 1372ق/1950 و 1953م) و در نجف (1372ق/1953م) به چاپ رسیده است؛ الافصاح ف احوال رجال الصحاح، در یک جلد که در آن به ارزیابی برخی از راویان الصحاح السته پرداخته است؛ حاشیه‌ای بر کفایه الاصول آخوند خراسانی؛ حاشیه‌ای بر عروه‌الوثقی محمدکاظم یزدی؛ شرح القواعد (علامۀ حلی) که در 1378ق/1958م در نجف چاپ شده است. وی شعر نیز می‌سروده است و نمونه‌ای از اشعار او را علی خاقانی در شعراءالغری، تألیف حدود 1361ق/1942م، آورده است (کحاله، 9/219، زرکلی؛ 6/95-96؛ آقابزرگ، طبقات، 431؛ امین، 9/140، 141).
4. محمد حسین بن محمدبن عبداللـه مظفر (1312-1381ق/1894-1961م)، روحانی، ادیب، شاعر و مورخ شیعی عراقی. او در نجف زاده شد و در همان‌جا درگذشت. نزد میرزای نایینی، آقاضیاء عراقی، سیدابوالحسن اصفهانی و برادر خود شیخ محمدحسن درس خواند و از سیدعبدالحسین شرف‌الدین و آقابزرگ تهرانی اجازۀ روایت گرفت. وی نثر را خوب می‌نوشت و به هنگام نیاز روحی شعر نیز می‌سرود. تألیفات او عبارت است از: الاسلام، نشوؤه و ارتقاؤه؛ تاریخ الشیعه، که در نجف در 1361ق/1942م چاپ شده است؛ التهاب نیران الاحزان و مُثیر اکتیاب الاشجان، که در 1371ق/1952م و 1372ق/1953م در نجف چاپ شده است؛ میثم‌التمار؛ مؤمن الطاق. که رساله‌ای است دربارۀ زندگی ابوجعفر مؤمن الطاق محمدبن علی النعمان، چاپ نجف، 1384ق/1964م؛ حاشیه بر الفین الفارق بین الصدق و الیمن، چاپ نجف، 1372ق/1953م؛ الامام الصادق، در دو جزء چاپ نجف، 1369ق/1950م؛ الثقلان، الکتاب و العتره، چاپ نجف، 1367ق/1948م؛ الشعائر الحسینیه، که در 1347ق/1928م در بغداد به چاپ رسیده است؛ علم الامام؛ حیاه الصادق، چاپ نجف، 1365ق/1946م؛ الشیعه و الامامه؛ الفرحه الانسیه فی شرح النفحه القدسیه، که در 1345ق/1927م در نجف به چاپ رسیده است؛ الشیعه فی التاریخ. نمونه‌هایی از شعر او را علی خاقانی در شعراء الغری یاد کرده است (آل محبوبه، 3/370، 371؛ زرکلی، 6/107؛ آقابزرگ، طبقات، 646 و 647).
5. محمدرضابن محمدبن عبداللـه مظفر (1322-1384ق/1904-1964م)، فقیه، اصولی، ادیب و متفکر شیعی عراقی. وی در نجف زاده شد و در همان‌جا درگذشت. فقه و اصول را نزد میرزای نایینی، اقاضیاء عراقی و برادرش محمدحسن و فلسفه را نزد شیخ محمدحسین اصفهانی خواند. او حتی به فراگرفتن دانشهای نوین از جمله ریاضیات روی آورد و بر اثر برخورداری از یک ذهن باز در شکوفایی حرکت فکری و دینی نجف و شناساندن معارف اسلامی و مذهب تشیع سهم مؤثر داشت. وی در 1354ق/1935م جمعیت منتدی‌النشر را که مشتمل بر یک مجموعۀ آموزشی به روش نوین بود و نقش مهمی در شکوفایی و تعمیق معارف و علوم اسلامی و زدودن پیرایه‌ها داشت، تأسیس کرد. از اثار اوست: اصول الفقه، چاپ نجف 1378 و 1380ق/1958 و 1960م؛ الرد علی السقیفه، چاپ نجف، 1368ق/1949م؛ علی هامش السقیفه، چاپ نجف، 1373ق/1954م؛ حاشیه‌ای بر خیارات مکاسب شیخ مرتضی انصاری؛ المنطق در دو جزء، چاپ نجف، 1377ق/1957م؛ احلام الیقظه، که شرح حال صدرالدین شیرازی نویسندۀ الاسفار الاربعه است؛ فلسفه ابن‌سینا که شرح حال ابن‌سینا و نقد برخی نظرات اوست؛ عقاید الشیعه که سه‌بار در 1373، 1381، 1382ق/1954 و 1961 و 1962م در نجف به چاپ رسیده است و مجموعه‌ای از اشعار که علی خاقانی در شعراءالغری آورده است. (زرکلی، 6/127؛ آقابزرگ، طبقات، 772، 773؛ آل محبوبه، 3/374).
مآخذ: آقابزرگ، الذریعه، 7/120، 8/251، 14/191، 272؛ همو، طبقات اعلام الشیعه، قرن 13، صص 21، 83، 380؛ همان، قرن 14، صص 22، 895، 1244، 1479؛ آل محبوبه، جعفر الشیخ باقر، ماضی النجف و حاضرها، نجف، 1376ق، 3/377؛ امین، محسن، اعیان الشیعه، بیروت، 1983م؛ امینی، هادی، معجم رجال الفکر والادب فی النجف، نجف، 1384ق، صص 417-418؛ حرزالدین، محمد، معارف الرجال، قم، 1405ق، 1/39، 2/246، 247؛ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، 1984م؛ عواد، کوریکس، معجم المؤلفین العراقیین، بغداد، 1969م، 3/154، 170؛ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، بیروت، 1376ق، 3/142؛ مشار، چاپی عربی، صص 66، 82، 84، 89، 150، 234، 324، 366، 405، 521، 559، 571، 626، 636، 662، 776، 920، 985.
کاظم موسوی بجنوردی