بَلاّ، سيدي‌، ابومحمد عبدالله‌ بن‌ عزوز مراكشى‌ د 204ق‌/ 790م‌، نويسندة برجستة تونسى‌. اصل‌ وي‌ از سوس‌ و نسبش‌ قرشى‌ عباسى‌ بود. از آنجا كه‌ در زبان‌ بربر واژة عبدالله‌، «بَلَّه‌» بَلاّ تلفظ مى‌شود، تودة مردم‌ وي‌ را «بلّه‌ بن‌ عزوز» مى‌خواندند مراكشى‌، /17، 19.
از دوران‌ كودكى‌ و جوانى‌ او اطلاعى‌ در دست‌ نيست‌، جز اينكه‌ گفته‌اند كه‌ از محضر ابوالعباس‌ احمد حبيب‌ لمطى‌ استفاده‌ كرده‌ است‌ فتحى‌، 7؛ مراكشى‌، /18. ابن‌ عزوز ظاهراً به‌ پينه‌دوزي‌ اشتغال‌ داشت‌ 2 ، EIولى‌ چون‌ از برخى‌ قدرتهاي‌ روحى‌ برخوردار بود، مردم‌ او را صاحب‌ علوم‌ ظاهر و باطن‌ مى‌دانسته‌ فتحى‌، 6، و مناقب‌ و كراماتى‌ نيز به‌ او نسبت‌ داده‌اند مراكشى‌، /19.
گفته‌اند كه‌ در شب‌ مرگ‌ او امير مراكش‌ در خواب‌ ديد كه‌ ربع‌ حصار مراكش‌ واژگون‌ شده‌ است‌ و فرداي‌ آن‌ روز چون‌ از مرگ‌ بلاّ باخبر شد، بر جنازة او حاضر گشت‌. پيكر بلا را در خانه‌اش‌ در محلة باب‌ اُيلان‌ به‌ خاك‌ سپردند و مقبرة او از آن‌ پس‌ زيارتگاه‌ گروه‌ كثيري‌ از مردم‌ شد فتحى‌، 7. اين‌ مقبره‌ در 303ق‌ مرمت‌ و بازسازي‌ شد مراكشى‌، همانجا.
كتابهايى‌ كه‌ از بلا بر جاي‌ مانده‌، اينهاست‌: اثمد البصائر فى‌ معرفة حكمة المظاهر، كه‌ نسخه‌اي‌ از آن‌ در كتابخانة الجزاير موجود است‌. اجوبة النورانية، كه‌ نسخة آن‌ نيز در همان‌ كتابخانه‌ محفوظ است‌ نك: II/704 S, .GAL, الامر الوافى‌ و الترتيب‌ الكافى‌ فى‌ السرالخافى‌، كه‌ در 2 فصل‌ تدوين‌ شده‌ است‌ و در كتابخانة ابن‌ يوسف‌ در مراكش‌ نگهداري‌ مى‌شود بن‌ عربى‌، 85. ذهاب‌ الكسوف‌ و نفى‌ الظلمات‌ فى‌ علم‌ الطب‌ و الطبائع‌ و الحكمة، كه‌ در 194ق‌ در علم‌ طب‌ تدوين‌ شده‌ است‌ و به‌ صورت‌ نسخة خطى‌ در كتابخانة رباط موجود است‌ 713) II/704, S, .(GAL, لباب‌ الحكمة فى‌ علم‌ الحروف‌ و نعم‌ الاسماء الالهية، كه‌ نسخة خطى‌ آن‌ نيز در كتابخانة رباط نگهداري‌ مى‌شود همان‌، .(II/704 تنبه‌ التلميذ المحتاج‌، كه‌ در آن‌ كوشيده‌ است‌ تا ميان‌ شريعت‌، طريقت‌ و حقيقت‌ مشتركاتى‌ بيابد و با برهان‌ به‌ مدعيان‌ پاسخ‌ دهد. تأليف‌ اين‌ كتاب‌ در 188ق‌/774م‌ به‌ پايان‌ رسيده‌ است‌ و نسخه‌اي‌ از آن‌ در خزانة ابراهيم‌ كتانى‌ نگهداري‌ مى‌شود ابن‌ سوده‌، 97- 98.
ديگر آثار منسوب‌ به‌ او عبارتند: رسالة الصوفى‌ للصوفى‌، در تعريف‌ و خواص‌ اسم‌ اعظم‌. نگارش‌ اين‌ اثر كه‌ به‌ صورت‌ رباعيات‌ است‌، در 195ق‌/781م‌ به‌ پايان‌ رسيده‌ است‌ مراكشى‌، /17- 18؛ الاسئلة و الاجوبة، در فقه‌، اصول‌ و طب‌؛ كشف‌ الرموز، دربارة گياهان‌ دارويى‌؛ بحرالوقوف‌ على‌ سرالحروف‌؛ حل‌ العقود و عقدالحلول‌؛ السرالوافى‌ و الترتيب‌ الكافى‌ كنون‌، /13، 14، 20؛ فتحى‌، 6-7؛ مراكشى‌، /18.
مآخذ: ابن‌ سوده‌، عبدالسلام‌، دليل‌ مؤرخ‌ المغرب‌ الاقصى‌، تطوان‌، 369ق‌/950م‌؛ بن‌ عربى‌، صديق‌، فهرس‌ مخطوطات‌ خزانة ابن‌ يوسف‌ بمراكش‌، بيروت‌، 414ق‌/ 994م‌؛ فتحى‌، محمد، السعادة الابدية، دارالبيضاء، دارالطباعة الحديثه‌؛ كنون‌، عبدالله‌، النبوغ‌ المغربى‌ فى‌ الادب‌ العربى‌، بيروت‌، 395ق‌/975م‌؛ مراكشى‌، عباس‌، الاعلام‌ بمن‌ حل‌ مراكش‌ و اغمات‌ من‌ الاعلام‌، به‌ كوشش‌ عبدالوهاب‌ بن‌ منصور، رباط، 977م‌؛ نيز: S. GAL, ; 2 EI
مريم‌ فلاحتى‌موحد