بِطْرَوش، شهري در اندلس. اين شهر در 0 كيلومتري شمال قرطبه و در ايالت
كنونى پوثوبلانكوي اسپانيا قرار دارد 2 .EIبطروش در دورة اسلامى اندلس از
توابع فَحص البَلّوط و بزرگترين شهر آن به شمار مىرفت.
ياقوت از جايى موسوم به بُطروح نيز نام برده، و آن را قطعهاي از توابع
فحص البلوط دانسته است /63. دشت گستردة فحص البلوط كه ادريسى آن را اقليم
بلالطه خوانده است /38، در شمال طليطله قرار داشت مونس، /79؛ عنان،
حاشيه...، /2. به گفتة ادريسى ميان بطروش تا قرطبه 0 ميل و تا دژ غافق ميل
فاصله بود /80.
شهر بطروش در دورة اسلامى بسيار آباد و پرجمعيت، و داراي دژهاي مستحكم و برج
و باروهايى استوار بوده است كه همچون كمربندي ساكنانش را از تعرض مصون
نگه مىداشت. مردم اين ناحيه به دلاوري شهرت داشتند. كوهها و دشتهاي
بطروش از ديرباز پوشيده از درختان بلوط بود. ميوة اين درختان كه به هنگام
قحطى و خشكسالى مردم را از گرسنگى مىرهانيد، بهترين نوع بلوط در سراسر
اندلس به شمار مىرفت؛ از اينرو، ساكنان بطروش به پرورش و كاشت آن سخت
اهتمام مىورزيدند ابن عبدالمنعم، 3؛ سالم، /79؛ 2 .EIبطروش تنها ناحيه در
اندلس بود كه در آن معدن جيوه وجود داشت و از آنجا به سراسر جهان اسلام
صادر مىگشت نك: زهري، 7.
بربرهاي ساكن بطروش، در 88ق/01م برضد اميرعبدالله شوريدند كه به قتل رهبر
آنان انجاميد 2 .EIدر 50ق/155م ابوزيد عبدالرحمان بن يكيت فرمانرواي قرطبه
از سوي موحدون به دژ بطروش كه در تصرف مسيحيان بود، حمله برد. در اين نبرد
فرمانده سپاه قشتاله كاستيل اسير، و به مراكش برده شد عنان، عصر...، /44.
ياقوت به يكى از فقيهان اين شهر، به نام ابوجعفر احمد بن عبدالرحمان،
محدث و فقيه مالكى مذهب اشاره كرده است همانجا.
مآخذ: ابن عبدالمنعم حميري، محمد، الروض المعطار، به كوشش احسان عباس،
بيروت، 984م؛ ادريسى، محمد، نزهة المشتاق، بيروت، 409ق/ 989م؛ زهري، محمد،
الجعرافية، به كوشش محمد حاجصادق، پرت سعيد، مكتبة الثقافة الدينيه؛ سالم،
سحر عبدالعزيز، تاريخ بطليوس الاسلامية و غرب الاندلس فى العصر الاسلامى،
اسكندريه، 989م؛ عنان، محمد عبدالله، حاشيه بر الاحاطة ابن خطيب، قاهره،
397ق/977م؛ همو، عصر المرابطين و الموحدين فى المغرب و الاندلس، قاهره،
383ق/ 964م؛ مونس، حسين، حاشيه بر الحلة السيراء ابن ابار، قاهره، 985م؛
ياقوت، بلدان؛ نيز: . 2 EI
عزت ملاابراهيمى