responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه بزرگ اسلامی نویسنده : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی    جلد : 12  صفحه : 4909
بشير بن‌سعد
جلد: 12
     
شماره مقاله:4909

بَشيرِ بْن‌ِ سَعْد، ابونعمان‌ د 2ق‌/33م‌، از صحابة پيامبر اكرم‌ص‌. وي‌ از انصار و از تيرة بنى‌ مالك‌ خزرج‌ در مدينه‌ بود ابن‌ هشام‌، /01؛ خليفه‌، /10-11؛ ابن‌ حزم‌، 63-64. بشير به‌ همراه‌ گروهى‌ از اهل‌ يثرب‌ در «عقبه‌» با حضرت‌ رسول‌ص‌ بيعت‌ كرد ابن‌ هشام‌، همانجا؛ بلاذري‌، انساب‌...، /44؛ ابن‌ عبدالبر، /72. او در بدر و احد و بعضى‌ از پيكارهاي‌ ديگر پيكارها نيز حضور داشت‌ ابن‌ هشام‌، /48؛ ابن‌ عبدالبر، همانجا؛ ابن‌ اثير، /95.
بشيربن‌ سعد در ماههاي‌شعبان‌ و شوال‌ سال‌ ، ازسوي‌ پيامبرص‌ به‌ دو مأموريت‌ نظامى‌ گسيل‌ شد واقدي‌، / -. در نخستين‌ مأموريت‌، پيامبرص‌ بشير را همراه‌ 0 تن‌ به‌ سوي‌ بنى‌ مُرّه‌ در فدك‌ گسيل‌ داشت‌ و اگرچه‌ همراهان‌ بشير سرانجام‌ به‌ نتايجى‌ دست‌ يافتند، اما خود او در ميانة پيكار چنان‌ مجروح‌ شد كه‌ همراهان‌، نااميد از زنده‌ بودنش‌، به‌ مدينه‌ بازگشتند، اما وي‌ براي‌ معالجة خويش‌ اندكى‌ در فدك‌ درنگ‌ كرد و سپس‌ به‌ مدينه‌ بازگشت‌ همو، /23؛ نيز نك: ابن‌ سعد، /18- 19؛ بلاذري‌، همان‌، /79. در مأموريت‌ ديگر، پيامبرص‌ بشير را با 00 مرد به‌ منطقة جناب‌ - جايگاه‌ بنى‌ غَطَفان‌ - گسيل‌ فرمود و با اينكه‌ جنگ‌ سختى‌ درنگرفت‌، اما بشير و سپاهيانش‌ به‌ غنايمى‌ دست‌ يافتند واقدي‌، /27؛ ابن‌ سعد، /20؛ طبري‌، /3.
بشيربن‌ سعد از نخستين‌ بيعت‌ كنندگان‌ با ابوبكر در سقيفة بنى‌ساعده‌ بود ابن‌ سعد، /82؛ بلاذري‌، همان‌، /44؛ يعقوبى‌، /24؛ ابن‌ عبدالبر، /72-73 و روايتى‌ نشان‌ مى‌دهد كه‌ او انصار را در اين‌ قضيه‌ به‌ دوري‌ از نزاع‌ و اختلاف‌ مى‌خوانده‌ است‌ طبري‌، /21. شايد حس‌ حسادت‌ بشير به‌ سعد بن‌ عُباده‌ - بزرگ‌ خزرج‌ - كه‌ براي‌ امارت‌ خود بر همة انصار در سقيفة بنى‌ ساعده‌ تلاش‌ مى‌كرد، در شتاب‌ او براي‌ بيعت‌ با ابوبكر بى‌تأثير نبوده‌ است‌ نك: ابن‌ ابى‌ الحديد، /-0، به‌ نقل‌ از السقيفة جوهري‌؛ هرچند، همين‌ موضوع‌ نخستين‌ بيعت‌ كننده‌ نيز بعدها ماية اختلاف‌ و نزاع‌ ميان‌ اوس‌ و خزرج‌ شد زبير بن‌ بكار، 78؛ نيز نك: ابن‌ ابى‌ الحديد، /8. روايتى‌ نيز نشان‌ مى‌دهد كه‌ بشير بن‌ سعد، به‌ بيعت‌ با اميرالمؤمنين‌ على‌ع‌ تمايل‌ داشته‌ است‌ همو، /2. در خلافت‌ ابوبكر كه‌ فتوح‌ در بخشهايى‌ از سواد عراق‌ كنونى‌، به‌ فرماندهى‌ خالد بن‌ وليد جريان‌ داشت‌، بشير بن‌ سعد از سپاهيان‌ او بود و در 2ق‌ در ناحية بانقيا در عين‌التمر - غرب‌ كوفه‌ و نزديك‌ انبار - بر اثر جراحتى‌ درگذشت‌ و در همان‌ ناحيه‌ به‌ خاك‌ سپرده‌ شد واقدي‌، /65؛ بلاذري‌، فتوح‌...، 44، 48؛ ابن‌ عبدالبر، /73؛ ذهبى‌، تاريخ‌...، 8.
از طريق‌ بشير بن‌ سعد احاديثى‌ نقل‌ شده‌ است‌ و جابر بن‌ عبدالله‌ انصاري‌ و نعمان‌ بن‌ بشير از او روايت‌ كرده‌اند نك: ابونعيم‌، /8- 9؛ ابن‌ عبدالبر، همانجا.
بشير بن‌ سعد را جزو معدود كسانى‌ شمرده‌اند كه‌ در مدينه‌، خواندن‌ و نوشتن‌ مى‌دانسته‌اند بلاذري‌، همان‌، 73-74.
از بشير بن‌ سعد فرزندانى‌ بر جاي‌ ماند كه‌ مشهورترين‌ ايشان‌ نعمان‌ ابن‌ بشير است‌. وي‌ نخستين‌ فرزندي‌ بود كه‌ از گروه‌ انصار، پس‌ از هجرت‌ پيامبرص‌ به‌ مدينه‌ به‌ دنيا آمد. او بعدها به‌ مناصبى‌ دست‌ يافت‌ همو، انساب‌، همانجا؛ ابوالفرج‌، 4/19 بب؛ ذهبى‌، سير...، /11-12.
مآخذ: ابن‌ ابى‌ الحديد، عبدالحميد، شرح‌ نهج‌ البلاغة، به‌ كوشش‌ محمد ابوالفضل‌ ابراهيم‌، قاهره‌، 378ق‌؛ ابن‌ اثير، على‌، اسدالغابة، قاهره‌، 280ق‌؛ ابن‌ حزم‌، على‌، جمهرة انساب‌ العرب‌، بيروت‌، 983م‌؛ ابن‌ سعد، محمد، الطبقات‌ الكبري‌، بيروت‌، دارصادر؛ ابن‌ عبدالبر، يوسف‌، الاستيعاب‌، به‌ كوشش‌ على‌ محمد بجاوي‌، قاهره‌، 380ق‌/960م‌؛ ابن‌ هشام‌، عبدالملك‌، السيرة النبوية، به‌ كوشش‌ مصطفى‌ سقا و ديگران‌، قاهره‌، 355ق‌/936م‌؛ ابوالفرج‌ اصفهانى‌، الاغانى‌، قاهره‌، 285ق‌؛ ابونعيم‌ اصفهانى‌، احمد، معرفة الصحابة، مدينه‌ / رياض‌، 408ق‌/988م‌؛ بلاذري‌، احمد، انساب‌ الاشراف‌، به‌ كوشش‌ محمد حميدالله‌، قاهره‌، 959م‌؛ همو، فتوح‌ البلدان‌، به‌ كوشش‌ دخويه‌، ليدن‌، 866م‌؛ خليفة بن‌ خياط، طبقات‌، به‌ كوشش‌ سهيل‌ زكار، دمشق‌، 966م‌؛ ذهبى‌، محمد، تاريخ‌ الاسلام‌، حوادث‌ سالهاي‌ 1 تا 0ق‌، به‌ كوشش‌ عمر عبدالسلام‌ تدمري‌، بيروت‌، 407ق‌/987م‌؛ همو، سير اعلام‌ النبلاء، به‌ كوشش‌ شعيب‌ ارنؤوط و ديگران‌، بيروت‌، 413ق‌/993م‌؛ زبير بن‌ بكار، الاخبار الموفقيات‌، به‌ كوشش‌ سامى‌ مكى‌ عانى‌، بغداد، 972م‌؛ طبري‌، تاريخ‌؛ واقدي‌، محمد، المغازي‌، به‌ كوشش‌ مارسدن‌ جونز، لندن‌، 966م‌؛ يعقوبى‌، احمد، تاريخ‌، بيروت‌، دارصادر. على‌ بهراميان‌
 

نام کتاب : دانشنامه بزرگ اسلامی نویسنده : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی    جلد : 12  صفحه : 4909
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست