بُشْرويه‌، بخش‌ و شهري‌ در شهرستان‌ فردوس‌ واقع‌ در جنوب‌ استان‌ خراسان‌. بشرويه‌ درگذشته‌ از توابع‌ طبس‌ بود مَگْرِگر، ؛ I/143 جلالى‌، 13.
بخش‌ بشرويه‌: اين‌ بخش‌ با مساحتى‌ حدود 39 ، كم ، از شمال‌ به‌ بجستان‌، از خاور به‌ حومة فردوس‌، از جنوب‌ به‌ حومة طبس‌ و از باختر به‌ دستگردان‌ محدود است‌ آمارنامه‌...، ؛ فرهنگ‌ آباديها...، صد و شصت‌ و شش‌. تنها رود قابل‌ ذكر اين‌ بخش‌ كال‌ نمك‌ است‌ جعفري‌، رودها...، 82-83. از مهم‌ترين‌ كوههاي‌ اين‌ بخش‌ نيزار بلندترين‌ قلة آن‌ 12 ،متر، قس‌: نقشه‌...، 47 ،متر و دنبالة آن‌ در جنوب‌، كوه‌ جمات‌ بلندترين‌ قلة آن‌ 40 ،متر قابل‌ ذكر است‌ فرهنگ‌ جغرافيايى‌ آباديها...، ؛ جعفري‌، كوهها...، 78، 42.
بُشرويه‌ و تون‌ فردوس‌ در حاشية شمالى‌ بيابانى‌ واقع‌ شده‌اند كه‌ حدّ جنوبى‌ آن‌ ناي‌ بند است‌ مستوفى‌، 66. طول‌ گسل‌ ناي‌بند حدود 00 كم است‌ و از بشرويه‌ تا بم‌ امتداد دارد. احتمالاً فرورفتگى‌ كوير بجستان‌ و بشرويه‌ نيز با اين‌ گسل‌ مربوط است‌ درويش‌زاده‌، 86. دو زلزلة مهم‌ طى‌ يك‌ دورة 6 ساله‌ 279- 355ش‌/ 900-976م‌ در طول‌ اين‌ گسل‌ روي‌ داده‌ كه‌ مراكز آنها شهداد و طبس‌ بوده‌ است‌ همانجا.
بخش‌ بشرويه‌ در 329ش‌ داراي‌ 69 ،نفر جمعيت‌ بوده‌ فرهنگ‌ جغرافيايى‌ ايران‌، /8، ولى‌ در 375ش‌ به‌ 27 ،نفر 18 ،خانوار كاهش‌ يافته‌ است‌ سرشماري‌...، شناسنامه‌، 4.
اقتصاد اين‌ بخش‌ برپاية كشاورزي‌ و قالى‌بافى‌ نهاده‌ شده‌ است‌؛ در كنار كشاورزي‌ دامداري‌ نيز صورت‌ مى‌گيرد فرهنگ‌ جغرافيايى‌ آباديها، . از مهم‌ترين‌ محصولات‌ اين‌ بخش‌ زعفران‌، دانه‌هاي‌ روغنى‌، پنبه‌، گندم‌، جو، زيره‌، انار، پسته‌، بادام‌ و گردو را مى‌توان‌ نام‌ برد. محصول‌ نخست‌، و همچنين‌ قاليچه‌ به‌ مناطق‌ ديگر صادر مى‌شود همانجا.
اهالى‌ بخش‌ به‌ زبان‌ فارسى‌ با گويش‌ محلى‌ تكلم‌ مى‌كنند و پيرو مذهب‌ تشيع‌ هستند همان‌، . بشرويه‌ داراي‌ دهستان‌ به‌ نامهاي‌ اِرِسْك‌، رقه‌ و على‌ جمال‌ است‌ معصوم‌عليشاه‌، /16؛ سازمان‌...، 1.
شهر بشرويه‌: بشرويه‌ مركز بخشى‌ به‌ همين‌ نام‌، در 7 و 7 طول‌ شرقى‌ و 3 و 4 عرض‌ شمالى‌ در 80 متري‌ از سطح‌ دريا قرار گرفته‌ است‌ مفخم‌، /7؛ نك: پاپلى‌، 01. جمعيت‌ اين‌ شهر در 375ش‌ بالغ‌ بر 20 ،1نفر 79 ،خانوار برآورد شده‌ است‌ سرشماري‌، نتايج‌، چهل‌ و دو.
در 316ش‌ دربارة اين‌ شهر چنين‌ گفته‌ شده‌ است‌: «عمر بشرويه‌ چندان‌ نيست‌ و قريب‌ 00 سال‌ از احداث‌ آن‌ مى‌گذرد» رياضى‌، 15. مير محمدخان‌ عرب‌، حاكم‌ طبس‌ ح‌ 200ق‌/786م‌ و برادرش‌ ميرحسن‌خان‌، بر گرد بشرويه‌ حصاري‌ كشيدند همو، 16. مگرگر در سدة 3ق‌/9م‌ طرحى‌ ساده‌ از بافت‌ قديم‌ بشرويه‌ را كه‌ شامل‌ دروازه‌ها، برجهاي‌ پرشمار، بارو و ارگ‌ قلعه‌ آن‌ است‌، در كتاب‌ خود ترسيم‌ كرده‌ است‌ نك: .I/141 مساحت‌ اين‌ قلعة بزرگ‌ حدود /6 هكتار بود همانجا. معصوم‌ عليشاه‌ در 316ق‌ از بشرويه‌ ديدن‌ كرده‌، و چنين‌ نوشته‌ است‌: «حصار مخروبه‌دارد و به‌ قدر 00 ،باب‌ خانه‌ در اوست‌، اگرچه‌ از تون‌ فردوس‌ كوچك‌تر است‌، اما مردمانش‌ با ثروت‌ و به‌ تربيت‌ نزديك‌ترند» /15-16. همو از آب‌ انبار و مسجدي‌ تاريخى‌ در بشرويه‌ نام‌ مى‌برد كه‌ كتيبه‌هاي‌ مورَّخ‌ 79 و 030ق‌ بر آنها نصب‌ شده‌ بود /16. در 288ق‌/871م‌ بر اثر خشك‌سالى‌ و قحطى‌ در بشرويه‌ بيش‌ از هزار تن‌ جان‌ باختند مگرگر، .I/142
اين‌ شهر مهد بزرگان‌ و علمايى‌ چند بوده‌ است‌، از جمله‌: ملاعبدالله‌ تونى‌ بشروي‌ د 071ق‌، حسن‌ بن‌ محمدباقر حسينى‌ د ح‌ 347ق‌ از بزرگان‌ شيعه‌ افندي‌، /37-39؛ دايرة المعارف‌...، /54، و نيز بديع‌الزمان‌ فروزانفر د 349ش‌ بامداد، /6-7؛ باستانى‌، 01، 64؛ شفيعى‌، -1.
مآخذ: آمارنامة استان‌ خراسان‌ 377ش‌، سازمان‌ برنامه‌ و بودجة استان‌ خراسان‌، تهران‌، 377ش‌؛ افندي‌، عبدالله‌، رياض‌ العلماء، به‌ كوشش‌ محمود مرعشى‌ و احمد حسينى‌، قم‌، 401ق‌؛ باستانى‌پاريزي‌، محمدابراهيم‌، حماسة كوير، تهران‌، 356ش‌؛ بامداد، مهدي‌، شرح‌ حال‌ رجال‌ ايران‌، تهران‌، 357ش‌؛ پاپلى‌ يزدي‌، محمدحسين‌، فرهنگ‌ آباديها و مكانهاي‌ مذهبى‌ كشور، مشهد، 367ش‌؛ جعفري‌، عباس‌، رودها و رودنامة ايران‌، تهران‌، 376ش‌؛ همو، كوهها و كوه‌نامة ايران‌، تهران‌، 368ش‌؛ جلالى‌، غلامرضا و ديگران‌، تقويم‌ تاريخ‌ خراسان‌، تهران‌، 377ش‌؛ دايرة المعارف‌ تشيع‌، به‌ كوشش‌ احمد صدرحاج‌ سيدجوادي‌ و ديگران‌، تهران‌، 371ش‌؛ درويش‌زاده‌، على‌، زمين‌شناسى‌ ايران‌، تهران‌، 370ش‌؛ رياضى‌، غلامرضا، «بشرويه‌»، سالنامة شرق‌ ايران‌، مشهد، 316ش‌؛ سازمان‌ تقسيمات‌ كشوري‌ جمهوري‌ اسلامى‌ ايران‌، وزارت‌ كشور، تهران‌، 376ش‌؛ سرشماري‌ عمومى‌ نفوس‌ و مسكن‌ 375ش‌، شناسنامة دهستانهاي‌ كشور، استان‌ خراسان‌، مركز آمار ايران‌، تهران‌، 376ش‌؛ سرشماري‌ عمومى‌ نفوس‌ و مسكن‌ 375ش‌، نتايج‌ تفصيلى‌، شهرستان‌ فردوس‌، مركز آمار ايران‌، تهران‌، 376ش‌؛ شفيعى‌كدكنى‌، محمدرضا، «فروزانفر و شعر»، مجموعة اشعار بديع‌الزمان‌ فروزانفر، به‌ كوشش‌ عنايت‌الله‌ مجيدي‌، تهران‌، 368ش‌؛ فرهنگ‌ آباديهاي‌ كشور، سرشماري‌ عمومى‌ كشاورزي‌ 367ش‌، استان‌ خراسان‌، مركز آمار ايران‌، تهران‌، 370ش‌؛ فرهنگ‌ جغرافيايى‌ آباديهاي‌ كشور بشرويه‌، ادارة جغرافيايى‌ ارتش‌، تهران‌، 364ش‌، ج‌ 4؛ فرهنگ‌ جغرافيايى‌ ايران‌ آباديها، استان‌ نهم‌، دايرة جغرافيايى‌ ستاد ارتش‌، تهران‌، 329ش‌؛ معصوم‌ عليشاه‌، محمدمعصوم‌، طرائق‌ الحقائق‌، به‌ كوشش‌ محمدجعفر محجوب‌، تهران‌، 345ش‌؛ مستوفى‌، احمد، شهداد و جغرافياي‌ تاريخى‌ دشت‌ لوت‌، تهران‌، 351ش‌؛ مفخم‌ پايان‌، لطف‌الله‌، فرهنگ‌ آباديهاي‌ ايران‌، تهران‌، 339ش‌؛ نقشة ناهمواريها و حوضة رودخانه‌هاي‌ ايران‌، گيتاشناسى‌، تهران‌، 376-377ش‌، شم 78؛ نيز:
MacGregor, C.M., Narrative of a Journey Through the Province of Khorassan and on the N.W. Frontier of Afghanistan, London, 1879.
كريم‌ شريعت‌