ايچِل‌، استانى‌ در تركيه‌ واقع‌ در جنوب‌ آناتولى‌، بخش‌ غربى‌ ناحية چوكوراووا (چوقوراووا) در حوضة مديترانة شرقى‌، روبه‌روي‌ جزيرة قبرس‌.
سبب‌ نام‌گذاري‌: اين‌ منطقه‌ در عهد باستان‌ كيليكيا1 نام‌ داشت‌ V/3631) ؛ YA, سامى‌، 2/1128؛ تكسيه‌، 3/271) و سپس‌ به‌ تاشليك‌ كيليكيا (= كيليكياي‌ سنگلاخ‌) تبديل‌ شد؛ سرانجام‌ از دورة سلجوقيان‌ِ آناتولى‌ به‌ بعد، ايچ‌ ايلى‌ (= ولايت‌ يا عشيرة داخلى‌) نام‌ گرفت‌ ، YA) همانجا؛ V(2)/928 .(IA,
موقعيت‌ جغرافيايى‌ و وضع‌ طبيعى‌: استان‌ ايچل‌ بين‌ 32 و 56 و 35 و 11 طول‌ شرقى‌ و 37 و 26 و 36 و 1 عرض‌ شمالى‌ قرار دارد V/3617) .(YA, مساحت‌ آن‌ 853 ،15كم2 است‌ و 2% كل‌ مساحت‌ كشور تركيه‌ را در برمى‌گيرد (همانجا؛ «دائرةالمعارف‌...2»، .(XX/21 مركز اين‌ استان‌ شهر مرسين‌ است‌ و شهرستانهاي‌ تابع‌ آن‌ اينهاست‌: اَرْدم‌ لى‌ آنامور، گلنار، موط، سيليفكه‌ و طرسوس‌ III/1006) , 2 ؛ EIV(2)/930 .(IA, 25% اراضى‌ ايچل‌ پوشيده‌ از جنگل‌ و 4/59% آن‌ كوهستانى‌ و 2/11% جلگه‌اي‌ است‌ ، YA) ، IA همانجاها). از رودهاي‌ اين‌ استان‌ گوگ‌سو، سيحان‌، طرسوس‌، ليمونلوچاي‌ و آنامورچاي‌ را مى‌توان‌ نام‌ برد V/3630-3631) .(YA,
جمعيت‌ استان‌ برابر سرشماري‌ عمومى‌ سال‌ 1990م‌/1369ش‌، حدود 000 ،266 ،1نفر بوده‌ كه‌ در مقايسه‌ با سرشماري‌ سال‌ 1985م‌، 24% افزايش‌ داشته‌ است‌. از كل‌ جمعيت‌ استان‌ 284 ،787نفر در شهرها و بقيه‌ در روستاها زندگى‌ مى‌كنند («آمار...3»، .(29 ايچل‌ از نظر جمعيت‌ هفتمين‌ استان‌ تركيه‌ است‌ (همان‌، .(7
پيشينة تاريخى‌: در 621ق‌/1224م‌ علاءالدين‌ كيقباد بخش‌ اعظم‌ ايچل‌ را به‌ تصرف‌ خود درآورد. در 652ق‌/1254م‌ قرامانيان‌ (قرامان‌ اوغوللري‌) در بخشهايى‌ از ايچل‌ حكومت‌ اميرنشين‌ تأسيس‌ كردند V/3632) قرامانيان‌ از 727 تا 820ق‌/1327م‌ تا 1417م‌ در ايچل‌ ولارند به‌ طور مستقل‌ حكومت‌ كردند (اوزون‌ چارشيلى‌، .(36 از اواخر سدة 15م‌ ايچل‌ تحت‌ حاكميت‌ عثمانى‌ قرار گرفت‌، ولى‌ بخشهايى‌ از آن‌ مدتها از نفوذ دولت‌ دور ماند. ايچل‌ نخست‌ به‌ عنوان‌ يك‌ شهرستان‌ (سنجاق‌) جزو ايالت‌ قرامان‌ شد و سپس‌ به‌ ايالت‌ قبرس‌ پيوست‌ ، IA) همانجا؛ III/1007 , 2 EI)؛ پس‌ از آن‌ جزو توابع‌ ايالت‌ آدانا درآمد. در اين‌ مرحله‌ ايچل‌ از 5 قضا (بخش‌) سيليفكه‌، ارمناك‌، موط، گلنار و آنامور، همچنين‌ 6 ناحيه‌ و 321 قريه‌ تشكيل‌ مى‌شد ، IA) همانجا). در تمام‌ اين‌ دوران‌ مركز شهرستان‌ ايچل‌، سيليفكه‌ بود (همانجا؛ سامى‌، 4/2604). پس‌ از تشكيل‌ حكومت‌ جمهوري‌ تركيه‌، ايچل‌ به‌ صورت‌ يكى‌ از استانهاي‌ كشور تركيه‌ درآمد ، IA) نيز 2 EI، همانجاها).
وضع‌ اقتصادي‌: به‌ طور كلى‌ 20% از زمينهاي‌ ايچل‌ قابل‌ كشت‌ است‌ ( ميدان‌لاروس‌، و سويا، تخم‌ پنبه‌، بادام‌ زمينى‌، زيتون‌، ليمو و پرتقال‌ از محصولات‌ آنجاست‌. دام‌پروري‌ نيز در ايچل‌ رونق‌ دارد («دائرةالمعارف‌»، 23 .(XX/22, از صنايع‌ مهم‌ اين‌ استان‌ مى‌توان‌ صنايع‌ چوب‌، صابون‌ سازي‌، نساجى‌ و نخ‌ ريسى‌ را نام‌ برد. ايچل‌ داراي‌ معادن‌ كرم‌، آهن‌، سرب‌ و مس‌ است‌. از تأسيسات‌ مهم‌ صنعتى‌ آن‌ پالايشگاه‌ نفت‌ «آتش‌» مرسين‌ است‌. علاوه‌ بر آن‌، صنعت‌ گردشگري‌ نيز از نظر اقتصادي‌ براي‌ استان‌ ايچل‌ حائز اهميت‌ است‌ ( ميدان‌لاروس‌، همانجا).
آثار تاريخى‌ و نقاط ديدنى‌: در نواحى‌ مختلف‌ استان‌ ايچل‌ خرابه‌هاي‌ شهرها و قصبات‌ بسياري‌ ديده‌ مى‌شود كه‌ به‌ دست‌ يونانيها، مقدونيها و روميان‌ بنا شده‌اند (سامى‌، همانجا)؛ از آن‌ جمله‌ بقاياي‌ شهر باستانى‌ سيليفكه‌، قلعه‌اي‌ مربوط به‌ سدة 11 م‌ دوران‌ بيزانس‌ بر روي‌ تپه‌ و قلعة قورغوس‌ را مى‌توان‌ نام‌ برد (تكسيه‌، 274- 275).
مآخذ: تكسيه‌، شارل‌، كوچوك‌ آسيا، ترجمة على‌ سعاد، استانبول‌، 1340ق‌؛ سامى‌، شمس‌الدين‌، قاموس‌ الاعلام‌، استانبول‌، 1306ق‌؛ نيز:
Census of Population 1990, State Institute of Statistics, Ankara, 1991; EI 2 ; IA; Meydan - Larousse, Istanbul, 1987; T O rk ansiklopedisi, Ankara, 1972; Uzun 5 ars o l o , I. H., Anadolu beylikleri, Ankara, 1984; YA.
جلال‌ خسروشاهى‌