اوراس‌، رشته‌كوهى‌ مرتفع‌ و صعب‌العبور در افريقا. در طرف‌ راست‌ اوراس‌، شهرهاي‌ قلشانه‌، مجانه‌، قاصره‌، قصور، قفصه‌، الحمه‌، نفزاوه‌، سماطه‌، قسطيليه‌، نفطه‌، تامليل‌ و مداله‌، در منطقة فرودين‌ شهر قيروان‌ واقع‌ شده‌ است‌ و در طرف‌ چپ‌ آن‌ شهرهاي‌ بسكره‌، تهودا و بادس‌ قرار دارد (ابن‌ حوقل‌، 1/64). رود بزرگى‌ كه‌ از اوراس‌ سرچشمه‌ مى‌گيرد، باغها و بيشه‌هاي‌ شهر بسكره‌ را سيراب‌ مى‌كند (ابن‌ عبدالمنعم‌، 114، 142؛ ابوعبيد، 714، 741).
در انتهاي‌ اين‌ رشته‌ كوه‌ از سوي‌ غرب‌ تپه‌هاي‌ كم‌ ارتفاع‌ زاب‌ وجود دارد كه‌ راه‌آهن‌ بسكره‌ از آن‌ مى‌گذرد I/519-520) , 1 .(EIارتفاع‌ كوههاي‌ بلند آن‌ 329 ،2متر است‌. در 1966م‌/1345ش‌ جمعيت‌ منطقة اوراس‌ 052 ،765نفر بوده‌ است‌ (جوهري‌، 233، 236). قسمتهاي‌ مرتفع‌ اين‌ جبال‌ در زمستان‌ و بهار پوشيده‌ از برف‌ است‌ و سرماي‌ آن‌ به‌ 12- مى‌رسد I/520) , 1 .(EI
مهم‌ترين‌ و بيشترين‌ ساكنان‌ اوراس‌ بربرها با نژاد گوناگون‌ هستند؛ البته‌ اقوام‌ ديگري‌ از جمله‌ اعراب‌ هم‌ در آن‌ مناطق‌ زندگى‌ مى‌كنند (همان‌، .(I/521 مردم‌ اوراس‌ با اينكه‌ پس‌ از فتح‌ مسلمانان‌، اسلام‌ آوردند، با اين‌ حال‌ برخى‌ از آنان‌ به‌ اديان‌ ديگر معتقدند (همانجا).
در 303ق‌ ابويزيد مخلد بن‌ كيداد زناتى‌ نكاري‌ در اين‌ رشته‌ كوه‌ قيام‌ كرد و بر بسياري‌ از نواحى‌ افريقا مستولى‌ شد و ظلم‌ و كشتار فراوانى‌ صورت‌ گرفت‌ كه‌ در اين‌ ميان‌، مسلمانان‌ آزار فراوانى‌ ديدند (ابن‌ عبدالمنعم‌، 65؛ ابوعبيد، 831). در 346ق‌ المعزّلدين‌الله‌ كوههاي‌ اوراس‌ را فتح‌ كرد و ساكنين‌ مخالف‌ و سركش‌ آن‌ ناحيه‌ مطيع‌ وي‌ گشتند (ابن‌ اثير، 8/498؛ مقريزي‌، 1/93؛ ابن‌ ظافر، 21).
اهالى‌ اوراس‌ تا زمان‌ استيلاي‌ فرانسويان‌ داراي‌ حكومت‌ مستقلى‌ مبتنى‌ بر مقررات‌ اقوام‌ بربر بوده‌اند I/521-522) , 1 .(EIدومين‌ شورش‌ و جنگهاي‌ چريكى‌ الجزاير تا اوت‌ 1955، بر ضد فرانسويها منحصر به‌ اوراس‌ بود (كورنون‌، 172). انقلاب‌ دينى‌ يحيى‌ بن‌ سليمان‌ اوراسى‌ در قرن‌ 10م‌ يكى‌ از بزرگ‌ترين‌ حوادث‌ تاريخ‌ اوراس‌ است‌. وي‌ از دانشمندان‌ قسنطينه‌ و اهل‌ فتوا بود و به‌ تصوف‌ نيز گرايش‌ داشت‌ (سعدالله‌، 1/215). همچنين‌ يكى‌ از فعالان‌ قيام‌ برضد عثمانيها در منطقة اوراس‌ ابوطيب‌ بسكري‌ بوده‌ است‌ (همو، 1/391). از جمله‌ بناهاي‌ تاريخى‌ اوراس‌ مى‌توان‌ از قبر مادغوس‌ نام‌ برد (ابن‌ عبدالمنعم‌، 522).
مآخذ: ابن‌ اثير، الكامل‌؛ ابن‌ حوقل‌، محمد، صورةالارض‌، ليدن‌، 1938م‌؛ ابن‌ ظافر، على‌، اخبار الدول‌ المنقطعة، به‌ كوشش‌ آندره‌ فره‌، قاهره‌، 1972م‌؛ ابن‌ عبدالمنعم‌ حميري‌، الروض‌ المعطار، به‌ كوشش‌ احسان‌ عباس‌، بيروت‌، 1981م‌؛ ابوعبيد بكري‌، عبدالله‌، المسالك‌ و الممالك‌، به‌ كوشش‌ وان‌ لون‌ و فره‌، تونس‌، 1992م‌؛ جوهري‌، يسري‌، شمال‌ افريقية، اسكندريه‌، 1976م‌؛ حميده‌، عبدالرحمان‌، جغرافية الوطن‌ العربى‌، بيروت‌، 1990م‌؛ سعدالله‌، ابوالقاسم‌، تاريخ‌ الجزائر الثقافى‌، الجزائر، 1958م‌؛ كورنون‌، ماريان‌، تاريخ‌ معاصر آفريقا از جنگ‌ دوم‌ جهانى‌ تا امروز، ترجمة ابراهيم‌ صدقيانى‌، تهران‌، 1365ش‌؛ مقريزي‌، احمد، اتعاظ الحنفا، قاهره‌، 1387ق‌/1967م‌؛ نيز:
1 .
مرادعلى‌ واعظى‌