آثارُ اَلأُوَل في تَرتيبِ الدُّوَل، كتابي سياسي ـ تاريخي به زبان عربي نوشتة حسن بن عبدالله بن محمد بن عُمر عباس هاشمي صَفَدي، زنده پيش از 716ق/1316م. وي به سال 708ق/1308م از نگارش آن فراغت ياته است. كتاب در باب شرح حال پادشاهان و امور مملكتي و شامل 4 بخش است: 1. ضوابط و قواعد كشورداري؛ 2. احوال پادشاه و وضع خاصان و خادمان وي؛ 3. امور مخصوص به پادشاه و خاصان و اطرافيان او؛ 4. جنگها. اين كتاب بارها به چاپ رسيده است: در بولاق به سال 1295ق/1878م، در قاهره به سال 1305ق/1888م، نيز در حاشية تاريخ الخلفاء نوشتة جلال‌الدين سيوطي (د 911ق/1505م). نويسنده را كتاب ديگري است به نام نُزْهَهُ المالِكِ وَ الْمَمْلوكِ في مُختَصَرِ سيرَهِ مَنْ وَلِيَ مِصْرَ مِنَ الْمُلوكِ.

مآخذ: امين، حسن، الموسوعه الاسلاميه، بيروت، مطبعه العامليه، 1975م، 1/75؛ بروكلمان (آلماني)، ذيل 2/33ـ34؛ بغدادي، اسماعيل بن محمد، ايضاح المكنون، استانبول، 1364ق، 1/1؛ كحاله، عمررضا، معجم المؤلفين. بيروت، داراحياء التراث العربي، 1376ق، 3/240ـ241.
جعفر شعار