آق شهري، شمس‌الدين محمدبن‌احمدبن‌امين‌بن‌معاذ (665-739ق/1267-1338م) تاريخ نگار و جهانگرد. درآق‌شهر (شهري در نزديكي قونيه در تركية آسيايي) زاده شد و براي تحصيل علم، به مصر رفت و از آنجا راهي مراكش و اندلس شد و نزد نخبگان اندلس به فراگيري دانش پرداخت. در اندلس از أبي جعفربن‌زبير و در فاس (مراكش) از محمدبن‌محمدبن‌عيسي‌بن‌منتصر و جز ايشان حديث شنيد و چندين‌بار از مشرق به مغرب سفر كرد كه حاصل آن، سفرنامه اي در چندين جلد بود. اين سفرنامه در واقع گزارش سفرها و ديدارهاي او از سرزمينهاي گوناگون است. سرانجام در مدينه مسكن گزيد و در همان جا درگذشت. سال درگذشت وي را 731ق/1331م نيز نوشته‌اند. ابوالفضل نويري، قاضي مكه، از او نقل حديث كرده است. علاوه بر سفرنامه دو اثر ديگر نيز از او ياد كرده‌اند:
1.روضةالفردوس، كه كتابي تاريخي و درباره كساني است كه در قبرستان بقيع به خاك سپرده شده‌اند. نسخه اي خطي از آن به شماره 268 در كتابخانه دحداع (كتابخانه اي از آن رشيد دحداح در گذشته 1306ق/1889م با 716 نسخة خطي كه وي در 1840 به كتابخانه برلين فروخت)، موجود است؛ 2. منسك‌القاصد‌الزائر (حاجي خليفه؛ بغدادي؛ بروكلمان).

مآخذ: ابن‌حجر عسقلاني، شهاب‌الدين، الدّرر‌الكامنه، به كوشش شرف‌الدين احمد، حيدرآباد دكن، 1396ق/1976م، 5/36؛ بروكلمان (آلماني)، 2/289، ذيل، 2/928؛ بغدادي، اسماعيل پاشا، هديه‌العارفين، استانبول، 1951م، 2/250؛ حاجي خليفه، كشف لظنون، استانبول، 1941م، 1/928، 2/1860؛ زركلي، حيرالدين، الاعلام، چ 2، 6/220-221؛ كحاله، عمررضا، معجم‌المؤلفين، بيروت، دار احياء‌التراث‌العربي، 8/235.
كاظم موسوي بجنوردي