آداب المُتَعَلّمِين، كتاب در راهنمايي تعليم و تربيت اسلامي، به زبان عربي از
برهانالدين زُرنوجي حنفي (د 519ق/1125م). اين كتاب داراي 14 فصل با اين مطالب است:
1. حقيقت علم، 2. نيّت از آموزش علم، 3. گزينش علم و استاد و شريك آموزش و ثبات بر
آنها، 4. بزرگداشتن علم و اهل آن، 5. جدّيّت و مداومت در آموزش و همّت بر آن، 6.
آغاز سَبَق و مقدار و ترتيب آن، 7. توكّل، 8. زمان تحصيل علم، 9. شفقت و نصيحت، 10.
استفاده از وقت، 11. ورع، 12. آنچه موجب حفظ و آنچه موجب نسيان است، 13. آنچه موجب
افزايش و كاهش روزي و عمر گردد، 14. اشعاري مربوط به مطالب كتاب.
در اين كتاب از شاعران و دانشمندان اهل سنّت بسيار ياد شده و اشعار و اندرزهايي از
آنان به مناسبت آمده است. برخي از نسخهنويسان، نام و سخنان اين دانشمندان را حذف
كرده و يا دگرگون ساخته و تأليف كتاب را به خواجه نصيرالدين طوسي (597
ـ672ق/1201ـ1274م) نسبت دادهاند. نسخهاي از اين كتاب در حاشية كتاب الهدايه (جزو
جامع المقدّمات) چاپ شده است. اين نسخه، مانند بيشتر نسخههاي مشابِه منسوب به
خواجه نصير، تنها شامل 12 فصل است، يعني فصول چهارم و چهاردهم را ندارد. از اين
كتاب نسخههاي خطي فراواني در كتابخانههاي ايران (تهران، مشهد، قم، همدان)،
پاكستان، مصر و جز آن موجود است.