responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه کلام اسلامی نویسنده : جمعی از محققین    جلد : 1  صفحه : 74
امامت امام رضا (عليه السلام)
امام رضا (عليه السلام) على بن موسى ، هشتمين امام شيعيان، در سال 148هجرى روز يازدهم ذيقعده ديده به جهان گشود (اصول كافى ، ج1 ، ص486 ; ارشاد ، ج2 ، ص591) مادر آن حضرت خيزران ناميده مى شد (تذكرة الخواص ، ص 315 ;مناقب اهل بيت ، ص13) برخى هم گفته اند اسم آن بانوى محترمه نجمه و كنيه اش ام البنين بوده است (عيون ، ج 1 ، ص30 ; كشف الغمه ، ج3 ، ص105) امام پس از شهادت پدر بزرگوارش در زندان بغداد (سال183) در 35سالگى به مقام امامت رسيد (عيون ، ص99 ; كافى ، ج1 ، ص476) آن حضرت تا سال201 در مدينه بود و در همان سال وارد مرو شد و در ماه صفر سال 203 در 55سالگى به شهادت رسيد (عيون ، ج2 ، ص406 ; كافى ، ج1 ، ص486 ; ارشاد ، ص247).
مدت امامت امام رضا (عليه السلام) بيست سال بوده (ارشاد ، ص246) كه ده سال آن معاصر با خلافت هارون الرشيد ، پنج سال معاصر با خلافت امين و پنج سال آخر نيز معاصر با خلافت عبداللّه مأمون بود.
دلايل امامت آن حضرت علاوه بر ادّله امامت ائمه دوازده گانه شيعه ، از قرار ذيل است:
1. تصريح امام موسى كاظم به امامت امام رضا (عليه السلام) ، كه در روايات متعدد وارد شده است (كافى ، ج1 ، ص319 ; ارشاد ، ص95 ; كفاية الأثر ، ص 82) شيخ مفيد دوازده تن از اصحاب امام كاظم (عليه السلام) را كه موضوع جانشينى و امامت امام رضا (عليه السلام) را نقل كرده اند، نام برده است (ارشاد ، ص591) از جمله آنها داود رقى است ، او مى گويد:به حضرت موسى بن جعفر عرض كردم: امام ما پس از رحلت شما كيست؟ حضرت به فرزند بزرگوارش امام رضا (عليه السلام) اشاره كرده فرمود:امام شما پس از من او (امام رضا) مى باشد (كافى ، ج2 ، ص89
2. تصريح پيامبر خدا به امامت امام رضا (عليه السلام از دلايل مهم امامت آن حضرت است كه در روايات به آن تصريح شده است ; در روايتى كه از سلمان ، صحابوبزرگ نقل شده آمده است: پيامبر اسلام وقتى به ائمه دوازده گانه بعد از خود اشاره مى كند ، سلمان از آن حضرت مى خواهد كه به نام هاى آنان نيز تصريح نمايد ، از اين رو پيامبر همه آن بزرگواران را به اسم نام مى برد كه امام رضا (عليه السلام) هشتمين امام در ميان آنها مى باشد (كفاية الاثر ، ص42 ; غاية المرام ، ج1 ، ص242) همچنين از جابر روايت شده كه پيامبر نام مبارك على بن موسى الرضا (عليه السلام) را جزء ائمه دوازده گانه ذكر فرموده است (كمال الدين ، ص252 ; الميزان ، ج4 ، ص409 ; ينابيع الموده ، ج3 ، ص299).
3. از ديگر دلايل امامت آن حضرت مى توان به مسئله عصمت در آن حضرت ياد نمود ، زيرا تنها معصوم در آن دوران آن حضرت بوده است ، پس او امام است (شرح جمل العلم والعمل ، ص215).
4. گستردگى علم و آگاهى امام رضا (عليه السلام به تمام احكام شرعى از ديگر دلايل امامت آن حضرت است (ارشاد ، ج2 ، ص239) زيرا هيچ كس غير از آن حضرت در آن زمان داراى چنين ويژگى نبوده است (مناقب ، ج4 ، ص332) امام رضا (عليه السلام) در مناظره اى كه از طرف مأمون برگزار گرديد ، همه سران مذاهب و اديان از قبيل يهودى ، مسيحى ، زردشتى ، برهمن ، صابئى ، منكر خدا... را در بحث مغلوب نمود (عيون ، ج1 ، ص239)علاوه بر آن ، خبر دادن آن حضرت از امور غيبى و آشنايى به تمام لغات از ديگر دلايل امامت آن حضرت مى باشد ، اباصلت هروى مى گويد: كان الرضا (عليه السلام) يكلّم الناس بلغاتهم فقلت له فى ذلك فقال: يا أبا صلت أنا حجة اللّه على خلقه وما كان ا للّه ليتخذ حجّة على قوم وهو لا يعرف لغاتهم ; امام رضا (عليه السلام) با مردم به زبان خودشان گفت و گو مى كرد ، روزى به آن حضرت عرض كردم يابن رسول اللّه از آشنايى شما با اين زبان ها در شگفتم؟ حضرت فرمود: اى اباصلت من حجت خدا بر خلق او هستم و حق تعالى حجتى را بر قومى فرا نگيرد ، در حالى كه آن حجت به لغت هاى ايشان آشنا نباشد (مناقب ، ص333 ; كشف الغمه ، ج3 ، ص119).

منابع
(1) ارشاد ، مفيد ، محمد بن محمد بن نعمان، دارالمفيد ، بيروت ، 1414 ؛
(2) اصول كافى ، كلينى، محمد بن يعقوب، دارالكتب الاسلاميه، تهران؛
(3) تذكرة الخواص ، سبط ابن جوزى ، يوسف شمس الدين، مؤسسه اهل البيت ، بيروت ، 1401 ؛
(4) شرح جمل العلم والعمل ، سيد مرتضى ، علم الهدى ، على بن الحسين ، دارالاسوه ، 1414 ؛
(5) عيون اخبار الرضا ، صدوق ، محمد بن على ، دار الكتب الاسلامية ، تهران ، 1380 ؛
(6) غاية المرام ، بحرانى ، سيد هاشم ، بى تا بى جا بى نا ؛
(7) كشف الغمة ، اربلى ، ابن ابوالفتح ، دار الأضواء ، بيروت ؛
(8) كفاية الأثر ، قمى ، ابوالقاسم على بن محمد ، قم ، بيدار ، 1401 ؛
(9) كمال الدين وتمام النعمة ، صدوق ، محمد بن على ، مؤسسة النشر الاسلامى ، 1405 ؛
(10) مناقب اهل بيت ، شيروانى ، مطبعه منشورات اسلاميه ، 1414 ؛
(11) ينابيع المودة ، قندوزى ، سليمان ، دارالاسوة ، 1416.؛
رحمت الله ضيائى أُرزگانى
نام کتاب : دانشنامه کلام اسلامی نویسنده : جمعی از محققین    جلد : 1  صفحه : 74
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست