responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 93

 

باختر ، روزنامة ، نشریه ای که از 1314 تا 1320 ش در اصفهان و از 1321 تا 1325 ش در تهران انتشار می یافت . پس از تعطیل مجلة باختر * در 1314 ش ، روزنامة باختر به مدیریت نصراللّه سیف پور فاطمی بلافاصله منتشر شد. این روزنامه ابتدا هفتگی و پس از مدتی هفته ای سه شماره منتشر می شد. مدتی پیش از شهریور 1320 چون سیف پور فاطمی شهردار شیراز شد، مدیریت روزنامه به برادر کوچکتر وی حسین فاطمی * محوّل گردید و پس از عزیمت حسین فاطمی به تهران ، در شهریور 1320، مدتی روزنامه تعطیل شد.

روزنامة باختر چاپ اصفهان معمولاً در چهار صفحه با چاپ سربی و به قطع بزرگ منتشر می شد، و تنظیم مقالات آن را مدتی محمد حسین میرزا فصیح به عهده داشت . انتشار این روزنامه برای صاحب امتیاز و مدیر آن شهرتی به همراه آورد و سیف پور فاطمی به عضویت انجمن شهر و پس از مدتی به شهرداری شیراز انتخاب شد (صدرهاشمی ، ج 2، ص 2ـ3).

حسین فاطمی پس از قطع شدن همکاریش با احمد ملکی ( مدیر روزنامة ستاره ) به فکر ادامة انتشار باختر در تهران افتاد و اولین شمارة دورة جدید آن در 14 تیر1321 به صاحب امتیازی نصراللّه سیف پور فاطمی و سردبیری حسین فاطمی انتشار یافت . لحن و مشی روزنامه به طورکلی با دوره های پیشین متفاوت بود و دراغلب سرمقاله ها، به قلمِ حسین فاطمی ، به مسئولان دولتی شدیداً حمله شده است .

روزنامة باختر ِ تهران در حدود چهارسالی که منتشر می شد (14 تیر 1321ـ12 فروردین 1325) چندین بار توقیف شد و طولانی ترین مدت توقیفهای آن یکی از 30 فروردین تا 11 خرداد 1322 و دیگری از 27 خرداد تا 2 دی 1322 بود. سرمقاله و گزارشی بسیار هتّاکانه بر ضد نخست وزیر وقت ، علی سهیلی ، و دولت او که در آنها نه تنها به انتقاد سیاسی بلکه به مسائل خصوصی و خانوادگی علی سهیلی نیز پرداخته شده بود، موجب توقیف اخیر روزنامه شد.

روزنامة باختر تهران حاوی سرمقاله و خبرهای مجلس و تفسیر اخبار روز بود. در بیشتر شماره های سالهای جنگ جهانی دوم نقشه هایی از آخرین تحولات جنگ در آن چاپ می شد که در مطبوعات آن دورة ایران کم سابقه بود. از اولین شماره های این روزنامه در تهران ، اخبار محاکمه های سرپاس مختاری ، رئیس شهربانی و اطلاعات دورة رضاخان ، پزشک احمدی مأمور قتل زندانیان سیاسی ، و دیگر همدستانشان ، حتی متن کامل پرونده ها و ادعانامه ها در آن درج می شد که از جمله اسناد دست اول ماجراست و کمتر روزنامه ای به این تفصیل بدان پرداخته است . باختر از 9 بهمن 1321 هر جمعه ویژه نامه ای منتشر می کرد که کاملاً غیرسیاسی و تفریحی بود.

از نویسندگانی که با روزنامة باختر همکاری داشتند می توان محمد محیط طباطبایی ، محمدحسین استخر، محمدرضا جلالی نائینی ، مهدی حمیدی شیرازی ، نصراللّه شیفته ، رحیم زاده صفوی ، رحمت مصطفوی ، جهانگیر افخمی ، و سعید فاطمی را نام برد.

باختر که صبحها منتشر می شد، پس از رفع توقیف ، در دی ماه 1321، به روزنامة عصر تبدیل شد. پس از پایان دورة چهاردهم مجلس و رفتن سیف پور به اروپا و امریکا، باختر کاملاً در اختیار حسین فاطمی قرار گرفت . در دوره های توقیف روزنامه گاهی روزنامة تجدّد ایران با امتیاز محمد محیط طباطبایی به جای آن منتشر می شد. روزنامة باختر ، به دنبال سفر حسین فاطمی به اروپا برای ادامة تحصیل ، در فروردین 1325 تعطیل شد؛ و پس از آنکه فاطمی در 1328 ش به ایران بازگشت ، روزنامة دیگری به نام باخترامروز * دایر کرد.


منابع :
(1) باختر (روزنامه )، 1314ـ1325 ش ؛
(2) نصراللّه شیفته ، زندگینامه و مبارزات شهید دکتر حسین فاطمی ، تهران 1364 ش ؛
(3) محمد صدرهاشمی ،تاریخ جراید و مجلات ایران ، اصفهان 1363 ش ؛
(4) احمد ملکی ، تاریخچه جبهه ملی ، تهران ( تاریخ مقدمه 1332 ش ) .

/مجید تفرشی /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 93
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست