responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 922

 

بَرَدان ، یوم (یوم البَرَدان) ، ا ز ایّام عرب جاهلی و مشهور بین قبایل قحطانی. در چنین روزی حجربن عمروبن معاویة بن حارث کِندی معروف به آکِلی المُرار، برادر ناتنی حَسان بن تُبَع پادشاه حمیری (حِتّی ، ص 106)، که بر سرزمین نجد و نواحی عراق فرمانروایی داشته بر زیادبن هبوله ، فرمانروای یکی از نواحی شام ، پیروز شده است (ابوالفرج اصفهانی ، ج 16، ص 354؛ ابن اثیر، ج 1، ص 301).

هشام بن کلبی (متوفی 204) و ابوعبیده (متوفی 209) از این واقعه دو روایت کرده اند که در پاره ای جزئیات باهم اختلاف دارند ( رجوع کنید به ابوالفرج اصفهانی ، ج 16، ص 354ـ 358). ابن اثیر روایت ابوعبیده را با واقع سازگارتر دانسته و گفته است : منظور از ابن هبوله یکی از ملوک غَسّان است که غالب نام داشته ، زیرا زیادبن هبوله فرمانروای شام از نظر زمانی مقدم بر حجر بوده است (ج 1، ص 304). یاقوت (ج 1، ص 552) از مواضع متعددی با عنوان بردان نام برده اما به این حادثه اشاره ای نکرده است .

دربارة سبب وقوع این جنگ ، آمده است که حجربن عمرو همراه با قبیلة کِنده و ربیعه به بحرین هجوم می برد. ابن هبوله در غیاب آنها به سرزمینشان می تازد و اموال زیادی تصرف می کند و تعدادی از زنان قبایل درگیر جنگ ، از جمله هند بنت ظالم همسر حجر، را به اسارت می گیرد. حجر با آگاهی از این موضوع ، در جستجوی ابن هبوله برمی آید و تنی چند از بزرگان قبیلة ربیعه چون عوف بن محلّم و عمروبن ابی ربیعه (عمروبن معاویه ) به او می پیوندند (ابوالفرج اصفهانی ، ج 16، ص 354؛ ابن اثیر، ج 1، ص 301؛ جادالمولی ، بجاوی ، و ابراهیم ، ص 42). حجر با افرادش در منطقة حفیر پایین تر از عَین اُباغ به اردوگاه ابن هبوله می رسد. جنگ بزرگی در محل بردان در نزدیکی عین اباغ ، در می گیرد. ابن هبوله شکست می خورد و تعداد زیادی از افرادش کشته می شوند. قبایل غارت شده ، اموال خود را بازپس می گیرند و حجر نیز به انتقام خیانت همسرش در زمان اسارت ، دستور می دهد تا هند را به دو اسب بسته و رها کنند، یا به قولی دیگر او را می سوزاند (ابوالفرج اصفهانی ، ج 16، ص 354ـ 358؛ ابن اثیر، ج 1، ص 301ـ304؛ جادالمولی ، بجاوی ، و ابراهیم ، ص 42ـ45؛ بستانی ، ذیل «بَرَدان »).


منابع :
(1) ابن اثیر، الکامل فی التاریخ ، بیروت 1405/1985؛
(2) علی بن حسین ابوالفرج اصفهانی ، کتاب الاغانی ، بیروت ( بی تا. ) ؛
(3) بطرس بستانی ، کتاب دائرة المعارف ، بیروت ( بی تا. ) ؛
(4) محمد احمد جادالمولی ، علی محمد بجاوی ، و محمد ابوالفضل ابراهیم ، ایّام العرب فی الجاهلیّة ، بیروت 1408/1988؛
(5) فیلیپ خوری حِتّی ، تاریخ عرب ، ترجمة ابوالقاسم پاینده ، تهران 1366 ش ؛
(6) یاقوت حموی ، معجم البلدان ، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ 1866ـ1873، چاپ افست تهران 1965.

/ بمانعلی دهقان /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 922
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست