برج بن مُسْهِر طائی ، از قبیلة طی و از شاعران مُخَضْرم * که در دورة جاهلی و اسلام می زیسته و بعدها به خوارج پیوسته ، و از شاعران مشهور آن گروه بوده است . از چگونگی اسلام آوردنش در کتب تراجم اصحاب و رجال سخنی نرفته است . خطیب تبریزی (ج 1، ص 186) به نقل از ابوهلال عسکری او را به بنی جدیله ، شاخه ای از قبیلة طی ، نسبت داده و پس از او ابن ابی الحدید (ج 10، ص 130) نسب او را تا قحطان * آورده است . ابوتمام در دیوان الحماسه سیزده بیت از اشعار او ـ شش بیت از قصیدة «تائیه » و هفت بیت از قصیدة دیگری با قافیة «ض » ـ را نقل کرده است (خطیب تبریزی ، ج 1، ص 186ـ187، ج 2، ص 85ـ86). برج شعار خوارج را چنان بر زبان می آورده که امام علی ، علیه السّلام ، بشنود؛ و آن حضرت در نهج البلاغة (خطبة 184) او را سرزنش و امر به سکوت کرده است . وی با سوادبن قارب ، کاهن معروف دورة جاهلی ، دیداری داشته که آلوسی (ج 3، ص 299) بتفصیل آن را آورده است . شرح این دیدار، گویای تسلط بُرج در ساختن و پرداختن جملات مسجّع است . برج از شجاعان و سوارکاران عرب نیز بوده است .

---

منابع :
(1) محمود شکری آلوسی ، بلوغ الارب فی معرفة احوال العرب ، چاپ محمد بهجة اثری ، بیروت ( تاریخ مقدمه 1314 ) ؛
(2) ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة ، چاپ محمدابوالفضل ابراهیم ،1385ـ1387/ 1965ـ 1967؛
یحیی بن علی خطیب تبریزی ، شرح دیوان الحماسة ] بی جا:

(3) بی تا. [ ؛
(4) خیرالدین زرکلی ، الاعلام ، بیروت ( بی تا. ) ؛
(5) علی بن ابی طالب (ع ) ، امام اول ، نهج البلاغة ، چاپ صبحی صالح ، بیروت ( تاریخ مقدمه 1387 ) ؛
(6) محمدبن عمران مرزبانی ، معجم الشعراء ، چاپ ف . کرنکو، بیروت 1402/ 1982.

/ محمود مهدوی دامغانی /