responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 89

 

باحْماد ، صدراعظم مغربی که نام واقعیش احمدبن موسی بن احمد بخاری بود. پدربزرگش برده ای سیاه متعلق به سلطان مولایْ سلیمان (حک : 1206-1238) بود که بعدها حاجب * او شد. پدرش نیز حاجبِ سیّدی محمدبن عبدالرحمن (حک : 1276-1290) بود و در عهد حکومتِ مولایْ الحسن (1290-1311) صدراعظم شد. وی شهرت خوبی نداشت ، ولی ثروت سرشارش به او امکان داد تا نامش را با قصر باهیه در مراکش ، که خود عهده دار بنای آن شد، پیوند دهد (کتیبه مورخ 1283/1866، در دوِردَن ، ش 206). وی را از مادری اسپانیایی دانسته اند؛ چندین فرزند داشت که از میان آنها سعید و ادریس ـ که هر دو به مناصب مهم دست یافتند ـ و احمد، موسوم به باحماد، را نام برده اند. باحماد در 1257/1841 متولد شد و نخست حاجبِ مولایْ اسماعیل بود که خلیفه برادرش مولای الحسن ، در فاس شده بود. وی بعدها همین منصب را در دربارِ سلطان کسب کرد. از آنجا که وی مسئول تربیت عبدالعزیزبن حسن بود، میل داشت آن امیر، که در آن وقت (1312/1894) چهارده ساله بود، به سلطنت برسد. منصب صدارت عظمی راخود بر عهده گرفت و سلطان جوان را با شادیهای کودکانه اش به حال خود گذاشت . در دولت ، قدرت واقعی در دست او بود که آن را همراه با زیرکی سیاسی و قاطعیت به کار می برد تا مغرب را از هرج و مرج نجات بخشد. باحماد که شخصیت استوارش نام نیکی از او برجای گذاشت در مراکش آب انبار اَقْدَل را بنا کرد که به نام وی باقی است و در شهرها کارهای عام المنفعة بسیار انجام داد و، بالاتر از همه ، کار پدر را دنبال کرد، یعنی باهیه را، ظاهراً بدون هیچ طرح قبلی ، با استفاده از زمین شصت خانه گسترش داد و شانزده باغ برای فضای سبزِ اطراف آن خرید. باحماد در 17 محرم 1318/17 مه 1900 در گذشت و در بقعه سلطنتی مولای علی شریف دفن شد (سنگ نوشته منظوم گور، در دوردن ، ش 176).


منابع :
(1) ابن زیدان ، اتحاف اعلام الناس ، رباط 1929-1933، ج 1، ص 372-396، ج 2، ص 511، ج 4، ص 370-381؛
(2) عباس بن ابراهیم مراکشی ، اعلام بمن حلّ مرّاکش ، فاس 1926-1939، ج 2، ص 209-210، 255-261؛


(3) L. Arnaud, Au temps des Mإhallas, Casablanca 1951, 128;
(4) G. Deverdun, Inscriptions arabes de Marrakech, Rabat 1956;
(5) idem, Marrakech, des origines ب 1912, index.

/د. اسلام /







نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 89
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست