خادمى ، خادمى، حسين، فقيه امامى معاصر. پدرش، جعفر و جدّش، صدرالدين محمد، از عالمان و سادات آلشرفالدين بودند؛ مادر او نيز از خاندان صدر بود (آقابزرگ طهرانى، 1404، قسم 1، ص 31؛ همو، 1403، ج 11، ص 310؛ مفرّج، ص 248ـ 249؛ ياران امام به روايت اسناد ساواك، ص هفده).

وى در سوم شعبان 1319 (14 دى 1280) در اصفهان به دنيا آمد و در حدود پنج سالگى، پدرش را از دست داد. دوره مقدماتى و سطوح متوسط و عالى علوم دينى را همانجا، نزد استادانى چون على مدرسيزدى، مدرس خاتونآبادى، ميرسيدعلى مجتهد نجفآبادى، سيدمحمد نجفآبادى و عبدالكريم گزى فراگرفت؛ سپس براى تكميل تحصيلات خود به نجف رفت و در درسهاى خارج فقه و اصولِ ميرزا محمدحسين نائينى، آقا ضياءالدين عراقى و سيد ابوالحسن اصفهانى شركت كرد. او همچنين رجال و درايه را نزد سيد ابوتراب خوانسارى و كلام و ملل و نحل را نزد محمدجواد بلاغى خواند و از برخى استادان خود از جمله نائينى، عراقى و سيدابراهيم حسينى شيرازى معروف به ميرزا آقا اصطهباناتى تصديق اجتهاد يا اجازه روايت گرفت (آقابزرگ طهرانى، 1404، قسم 2، ص 518؛ شريف رازى، ج 3، ص 90؛ باقرى بيدهندى، ص 91ـ94، 104).

خادمى در 1347/1307ش به اصفهان بازگشت و در مدرسه صدر به تدريس پرداخت و حوزه علميه آنجا را رونق بخشيد. خادمى حوزه علميه اصفهان را نيز مديريت مىكرد (باقرى بيدهندى، ص 94؛ ياران امام به روايت اسناد ساواك، ص 229، 314).

وى فعاليتهاى سياسى، اجتماعى و فرهنگى فراوانى داشت. او در اصفهان چند كتابخانه، مدرسه و انجمن خيريه را تأسيس يا بازسازى كرد كه از همه مشهورتر، دبيرستان و كتابخانه مؤسسه احمديه بود كه بعدها كانون بسيارى از فعاليتهاى فرهنگى و مبارزه برضد رژيم پهلوى شد (باقرىبيدهندى، ص 95ـ96؛ ياران امام به روايت اسناد ساواك، ص بيستويك ـ بيستودو). او فعاليتهاى سياسى خود را از زمان حكومت رضاشاه پهلوى، با اعتراض به كشف حجاب و منع برگزارى عزادارى امام حسين عليهالسلام آغاز كرد. در 1320ش كه آيتاللّه سيدحسن چهارسوقى و برخى ديگر از علماى اصفهان، براى اصلاح اوضاع دينى و اجتماعى مردم به احياى هيئت علميه اصفهان پرداختند، خادمى سهم جدّى داشت. برخى اقدامات سياسى اين هيئت عبارتاند از: دفاع از ملى شدن صنعت نفت، مبارزه با تبليغات بهائيان و مبارزه با باجخواهيهاى دولت از مردم. در جريان ملى شدن صنعت نفت، خادمى مبارزه در اين راه را تأييد و توصيه كرد (روضاتى، ص 29ـ31؛ باقرىبيدهندى، ص 96؛ مصدق و حاكميت ملّت، ضمائم، ص 945؛ اسنادى از انجمنها و مجامع مذهبى در دورهپهلوى، ص326ـ 406).

در واقعه پانزده خرداد*، خادمى در جمع علماى مهاجر به تهران، نماينده علماى اصفهان بود. وى فعاليتهاى خود را در جهت حمايت از نهضت امام خمينى، با ايراد سخنرانيها و صدور اعلاميههاى اعتراضآميز ادامه داد؛ منزل او نيز پايگاهى براى مبارزات مردمى برضد رژيم حاكم بود (باقرى بيدهندى، ص96ـ97؛ ياران امام به روايت اسناد ساواك، صبيست و پنج ـ بيستو نه؛ نيز رجوع کنید به انقلاب اسلامى به روايت اسناد ساواك، كتاب3، ص203ـ204؛ اسناد انقلاب اسلامى، ج 3، ص 87).

خادمى بعد از پيروزى انقلاب، نماينده مردم اصفهان در مجلس خبرگان قانون اساسى و نيز اولين مجلس خبرگان رهبرى بود و رياست سنى آن را نيز برعهده داشت (باقرى بيدهندى، ص 97ـ98؛ قلفى، ص 309ـ437). براى او ويژگيهايى چون تواضع و صبورى بر شمردهاند. خادمى در 20اسفند 1363 درگذشت و در مشهد به خاك سپرده شد (رجوع کنید به باقرى بيدهندى، ص 98ـ106؛ ياران امام به روايت اسناد ساواك، ص بيست ـ سىويك).

از خادمى آثارى در فقه و كلام برجاى مانده كه عبارتاند از: رهبر سعادت يا دين محمد، درباره براهين وجود خدا و عدل الهى كه در دو مجلد به فارسى به چاپ رسيده است؛ رسالهاى در ارث نبردن زوجه از غير منقول؛ رسالهاى در لباس مشكوك و تقريرات دروس فقه و اصول نائينى (آقابزرگ طهرانى، 1403، ج 11، ص 310؛ همو، 1404، قسم 2، ص 518؛ خادمى، مقدمه جمالالدين موسوى، ص 11؛ شريفرازى، ج 3، ص 91؛ ياران امام به روايت اسناد ساواك، ص 109، 181).

---

منابع:
(1) آقابزرگ طهرانى، الذريعة الى تصانيفالشيعة، چاپ علىنقى منزوى و احمدمنزوى، بيروت 1403/1983؛
(2) همو، طبقات اعلامالشيعة : نقباءالبشر فى القرن الرابع عشر، مشهد، قسم 1ـ4، 1404؛
(3) اسناد انقلاب اسلامى، ج 3، تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامى، 1374ش؛
(4) اسنادى از انجمنها و مجامع مذهبى در دوره پهلوى، تهيه و تنظيم مركز اسناد رياست جمهورى، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، 1381ش؛
(5) انقلاب اسلامى به روايت اسناد ساواك، كتاب 3، تهران: وزارت اطلاعات، مركز بررسى اسناد تاريخى، 1383ش؛
(6) ناصر باقرى بيدهندى، «نجوم امت: مرحوم آيتاللّه حاج آقاحسين خادمى اصفهانى»، نورعلم، دوره 3، ش 11 (خرداد 1369)؛
(7) حسين خادمى، رهبر سعادت، (تهران )1354ش؛
(8) محمدعلى روضاتى، زندگانى حضرت آيةالله چهارسوقى، حاوى شرححال بيشاز يكصدنفر رجال قروناخيره، اصفهان ?(1332ش)؛
(9) محمد شريفرازى، گنجينه دانشمندان، تهران 1352ـ 1354ش؛
(10) محمدوحيد قلفى، مجلس خبرگان و حكومت دينى در ايران، تهران 1384ش؛
(11) مصدق و حاكميت ملّت، تحقيق و پژوهش محمد بستهنگار، تهران: قلم، 1381ش؛
(12) طونى مفرّج، السّلالة الهاشميّة فى لبنان، جبيل، لبنان 2004؛
(13) ياران امام به روايت اسناد ساواك، كتاب :19 شرح مبارزات حضرت آيتاللّه سيدحسين خادمى، تهران: وزارت اطلاعات، مركز بررسى اسناد تاريخى، 1380ش.

/ ليلى كريميان /