بَخْراء ، محل قدیمی تَدمُر * که در عهد امویان شهرت بسیار داشته است . مشهور است که ولید دوم چندین بار در آنجا اقامت گزید، و در 126 در آنجا درگذشت . مآخذ عربی از «فُسطاط » (اردوگاه نظامی ) که ظاهراً ایرانیان در روزگار پیشین در آنجا برپا کرده بودند، و قصری که نعمان بن بشیر صحابی در آن زندگی می کرد و خلیفه هنگامی که به محاصرة شورشیان افتاد در آنجا پناه جست ، یاد کرده اند. ویرانه های البَخْرَه ، در 25 کیلومتری جنوب تدمر، را از بقایای بخراء می دانند. موزیل در 1326/ 1908 این ویرانه ها را مشاهده و توصیف کرده است . گرچه این نام در متون عربی بارها تحریف شده (خصوصاً به صورت اَلبَحراء و اَلنَجْراء) ولی در خواندنِ آن به صورت اَلبَخراء جای تردید نیست ، زیرا تأملات لغوی مورّخان تأیید می کند که این کلمه از «بَخَرَه » مشتق شده است (لامِّنس ). آثار قلعه ای وسیع ، به ابعاد 159*105 متر که دارای برجهایی است و در شمال و جنوب آن بقایای خانه هایی در اطراف چاههای متعدد دیده می شود، دال برآن است که ، طبق گفتة لامنس ، از عهد رومیها یک «قلعة باستانی مرزی » در اینجا بوده یا دست کم ، به گفتة پوادبار ، «آبشخوری دارای استحکامات » کنار جادة صحرایی بُصری ' به تَدْمُر وجود داشته ، و سپس کاخ امویان در آنجا بنا شده است . پس از چندی این محل متروک شد، و آن دسته از نویسندگان قدیم که همچنان به وجود حصن (قلعة ) بَخراء اشاره می کنند، دیگر نمی توانند محل دقیقِ آن را مشخص سازند.

منابع ، عبداللّه بن عبدالعزیزبکری ، معجم ما استعجم ، چاپ ووستنفلد، ص 141؛
محمدبن جریر طبری ، تاریخ الرسل والملوک ، چاپ دخویه و دیگران ، لیدن 1879-1901، فهرست ؛
علی بن حسین مسعودی ، کتاب التنبیه والاشراف ، چاپ دخویه ، لیدن 1894، ص 324؛
همو، مروج الذهب و معادن الجوهر ، چاپ باربیه دمینار و پاوه دکورتل ، پاریس 1861-1877، ج 6، ص 2؛
یاقوت حموی ، معجم البلدان ، چاپ ووستنفلد، لایپزیگ 1866-1873، ج 1، ص 523؛


L. Caetani, Chronographia islamica, 1595;
I.Guidi, Tables alphabإtiques du Kita ¦ b al-Aga ¦ n ¦ â , Leiden 1900;
A.Musil, Palmyrena, New York 1928,88, 141-143, 234, 286-287, 290-296, fig. 38 (plan);
A.Poidebard, La trace de Rome dans le dإsert de Syrie, Paris 1934, 52, 59, 66-67.

) / د. اسلام / سوردل - تومین (