بَحرانی ، علی بن عبداللّه بن علی سِتری (منسوب به سِترَه یا ستار، ناحیه ای در بحرین )، از فقها و مراجع تقلید امامی بحرین و شبه جزیرة عربستان در قرن سیزدهم و چهاردهم . در بحرین زاده شد (بحرانی ، ص 236؛ زرکلی ، ج 4، ص 308؛ کحّاله ، ج 7، ص 137) و در زمان حیات پدرش که از فقهای بحرین بود ( رجوع کنید به بحرانی ، ص 236، 238) به مطرح * در نزدیکی مسقط کوچ کرد. در اقامت طولانی خود در آنجا به ارشاد و راهنمایی اهالی ، بویژه طایفة حیدرآبادیه ، و مطالعه و تصنیف پرداخت (همان ، ص 236؛ امینی ، ص 341؛ زرکلی ، همانجا) و در آنجا مرجع تقلید شد (آقا بزرگ طهرانی ، 1403، ج 18، ص 305؛ زرکلی ، همانجا). در اواخر عمر ناچار به ترک مطرح شد (بحرانی ، همانجا) و در بندرلنگه اقامت گزید. بحرانی در 1319 (یا 1318) مسموم و شهید شد (امینی ، همانجا؛ بحرانی ، ص 236 - 237؛ زرکلی ، همانجا؛ کحّاله ، ج 7، ص 137 - 138؛ آقابزرگ طهرانی ، 1403، ج 1، ص 277، ج 2، ص 330، ج 18، ص 305، ج 22، ص 244؛ همو، 1404، جزء 1، قسم 4، ص 1472؛ امین ، ج 8، ص 268؛ قائینی نجفی ، ص 59).

ظاهراً تنها استادِ بحرانی پدرش بوده است (بحرانی ، ص 238؛ امینی ، همانجا). به نوشتة حسن بحرانی ، وی در زمینة تاریخ ، حدیث ، شعر و ادب حافظه ای سرشار و اطّلاعاتی وسیع داشت و هرچند دوران تحصیلش طولانی نبود، در پرتو حافظه ، استعداد، مطالعة مستمر و تصنیف و تدریس ، به چنان مقام علمی والایی دست یافت که دانشمندان به ستایش او برخاستند (238 - 239؛ امینی ، همانجا).

در منابع ، کتابها و آثار متعدّد کلامی و فقهی او را نام برده اند ( رجوع کنید به امین ، همانجا؛
امینی ، ص 342؛
بحرانی ، ص 237 - 238؛
آقابزرگ طهرانی ، 1404، جزء1، قسم 4، ص 1471؛
زرکلی ، همانجا؛
کحّاله ، ج 7، ص 138؛
قائینی نجفی ، همانجا). از جمله : لسان الصّدق که در 1306 در ردّ برکتاب « میزان الحق » از کشیش و مبلغ معروف مسیحی نگاشته و در 1307 در بمبئی چاپ شده است (آقابزرگ طهرانی ، 1403، ج 18، ص 305 - 306)؛
الاجوبة العلیّة للمسائل المسقطیّة کتاب جامعِ فقهی و فتوایی او که به همّت شاگرد و خواهرزاده اش احمدبن محمّدبن احمدبن سرحان بحرانی و به ترتیبِ کتب فقهی گردآوری و در 1316 چاپ شد (همان ، ج 1، ص 277؛
بحرانی ، ص 238) و میرزا محمّدتقی شیرازی * حاشیه ای فتوایی برآن زده است (آقابزرگ طهرانی ، 1403، همانجا؛
منارالهدی فی اثبات امامة ائمّة الهدی (یا: فی اثبات النّص علی الائمّة الامناء) در نقد سخنان معتزله و اشاعره از جمله ابن ابی الحدید و قوشچی دربارة امامت ، که در 1320 در بمبئی چاپ شد (همان ، ج 22، ص 244)؛
قامعة اهل الباطل در دفاع از عزاداری امام حسین علیه السّلام (چاپ بمبئی رجوع کنید به همان ، ج 17، ص 15)؛
واسطة العقدالثمین (همان ، ج 25، ص 11).

---

منابع :
(1) محمد محسن آقابزرگ طهرانی ، الذریعة الی تصانیف الشیعة ، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی ، بیروت 1403/1983؛
(2) همو، طبقات اعلام الشیعة ، جزء1: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر ، مشهد 1404؛
(3) محسن امین ، اعیان الشیعة ، بیروت 1403/1983؛
(4) عبدالحسین امینی ، شهداءالفضیلة ، قم 1352 ش ؛
(5) علی بن حسن بحرانی ، انوارالبدرین فی تراجم علماءالقطیف والاحساء والبحرین ، چاپ محمدعلی محمدرضا طبسی ، نجف 1377، چاپ افست قم 1407؛
(6) خیرالدین زرکلی ، الاعلام ، بیروت 1986؛
(7) علی فاضل قائینی نجفی ، معجم مؤلفی الشیعة ، تهران 1405؛
عمررضا کحاله ، معجم المؤلفین ، بیروت ( تاریخ مقدمه 1376 ) .

/ رضا هاشمی /