بحراحمر (3) ، «محافظه »ای (ایالت ) در مصر علیا، مشتمل بر بخش اعظم صحرای شرقی از درّة نیل تا دریای سرخ . نام آن از دریای سرخ گرفته شده است . تقریباً از 29 درجة عرض شمالی تا مرزهای سودان ، در سمت جنوب ، گسترده است . در مغرب از شمال تا جنوب به ایالتهای درّة نیل در مصرعلیا محدود است . مساحت آن 685 ، 203 کیلومتر مربع و تقریباً 15 کل مساحت مصر است .

صحرای شرقی ، که درّه ها آن را تکه تکه کرده است ، زمینی مرتفع و آهکی با فراز و نشیب هایی است که در کنارة نیل ، شیبی تند و دیواره مانند پیدا می کند و تقریباً تا نزدیک ناحیه قنا در سمت جنوب ، ادامه می یابد و در آن نقطه ، به صورت صخره هایی به ارتفاع تقریبی 488 متر درمی آید که مسیلها درّه هایی عمیق در آن پدیده آورده است . از مشرق قنا به سوی جنوب ، ماسه سنگهای نوبیایی ظاهر می شوند که تنگه ها و مسیلها، تضاریس عمیقی در آنها پدید آورده اند.

در سراسر این سرزمین جوامع کوچک نیمه ابتدایی به صورت پراکنده زندگی می کنند. از 80 تا 130 کیلومتری مشرق نیل ، فلات صحرا با رشته کوههای آتشفشانی سوخته ، درهم می آمیزد که جهت کلّی و عمومی آنها از شمال به جنوب است و در جنوب ، ارتفاع آنها به 800 ، 1 تا 850 ، 1 متر می رسد.

مرز شمالی ایالت بحراحمر، در نزدیکی حدّ جنوبی کوههای الْجَلالَة البحریه قرار دارد که ارتفاع آن در ناحیة سوئز به 255 ، 1 متر می رسد. در جنوب ارتفاعات فوق ، کوههای الجلالَة القِبلیّه واقع است که قلّه ای به ارتفاع 450 ، 1 متر دارد. در شمال غربی این قلّه ، دیر مسیحی آنتوان قدّیس و در جنوب شرقی آن ، دیر پاولوس قدّیس قرار دارد.

صحرای شرقی تنها دارای چند چشمه کوهستانی است و بارانهای فصلی دارد. هر جا که کوهها با شیبی ملایم به سوی دریا سرازیر می شود، دشتهای ساحلی تشکیل شده است که بیشتر جماعت ساکن ، در آنها اقامت دارند. بیابانگردان ، گلّه دارند و از راه داد و ستد با اردوگاههای نفتی و معدنی امرار معاش می کنند و کار بقیّة مردم ، به صورت گروهی ، ماهیگیری از دریای سرخ است .

بهره برداری از کانسارهای معدنی این ایالت در دهة 1340 ش /1960 آغاز شد و میدانهای نفتی ساحلی و دریایی پدید آمد که عظیمترین و مهمترین آنها میدان نفتی مُرگان در 200 کیلومتری جنوب سوئز است . از دهه 1350/1970 به بعد، بخش عمدة نفت مصر از این ناحیه تأمین شده و تولید در میدانهای دیگر خلیج سوئز نیز آغاز شده است . پنبه نسوز، منگنز، فسفات ، اورانیوم و طلا نیز از صحرای شرقی به دست می آید. بندر القُصَیر، که بزرگترین بندر مصر در جنوب سوئز و بویژه دریای سرخ است ، کانسار عظیم فسفات و کارخانه ای دارد که فسفات استخراج شده را برای صدور آماده می کند. مرکز این ایالت ، الغُردَقه ، مرکز نفتی بزرگی است که بر روی یک میدان نفتی قرار دارد. دیگر مراکز صنعتی یا بنادر عبارتند از: بُورسَغاجه ، حَمراویْن و عین سُخْنه ، که پایانه نفتی در خلیج سوئز است .

در کوههای صحرای شرقی هنوز هم ، مانند زمان فَراعنه ، سنگ رخام ، سنگ خارا، سنگ سماق ، و ماسه سنگ استخراج می شود. در طول کنارة دریای سرخ ، بزرگراهی ، سوئز را به مرزهای سودان پیوند می دهد و چهار بزرگراه یا راه اصلی دیگر تا درّه نیل ، از آن می گذرد. جمعیت این ایالت طبق سرشماری 1362ش / 1983، بالغ بر 000 ، 68 تن بوده است .

/ بریتانیکا /