جرجنت (به عربی: جرجنت و كركنت؛ كركنتی نسبت عارفی سیسیلیتبار در سده چهارم/ دهم ، بوده است)، اگریجنتوم . این شهر در حالی كه از شكوه باستانی خود بسیار فاصله داشت، در 214/829 به دست مسلمانان افتاد و ویران شد، یا به احتمال بیشتر، در سال بعد از بیم بازگشت رومیان شرقی (بیزانسیها) متروك گردید. با این همه، در دوره حكومت مسلمانان دوباره رونق گرفت و [ در 278 (ابناثیر، ج 7، ص 505 506) ( درگیر جنگ با حكومت بَلَرم (پالرمو) شد كه به كشمكشهای خونین نیمه نخست سده چهارم/ دهم انجامید، به ویژه در سالهای 325ـ329/ 937ـ941 كه اهالی اگریجنتوم بر زمامداران فاطمی شوریدند. والی فاطمیان در صِقِلیه (سیسیل) سالمبن راشد بود. سپس، خلیفه مهدیه، القائم ) حك : 322ـ 334 (، خلیلبن اسحاق (سردار عرب) را جانشین وی ساخت. خلیل، جرجنت را به ولایتی فرمانبردار حكومت فاطمیان تبدیل نمود و شماری از سرشناسان شهر را اسیر و روانه افریقا كرد و كشتی اسیران را در میانه راه غرق نمود ) (همان، ج 8، ص 339) (. پس از آن، جرجنت تحتفرمان امرای كَلبی صقلیه در آمد و بعد از زوال قدرت آنان در حدود 431/ 1040، در قلمرو ابنحَوّاس، امیرِ قَصریانّه (كاستروجووانی) كه قصری در جرجنت داشت، قرار گرفت. در هرجومرج فراگیری كه پیش از آمدن نورمانها ) وایكینگهای اسكاندیناویایی كه از قرن سوم تا چهارم/ نهم تا دهم به سواحل برّ اروپا هجوم بردند ( پدید آمد، شهر نخست به دست ایوببن تَمیم امیرزاده زیری ) حك : اواخر قرن چهارم تا اواسط قرن ششم میلادی ( و سپس به چنگ یكی از شریفهای حَمّودی ) حك : 406ـ547 ( اسپانیا افتاد. نورمانها، تحت فرماندهی روژه ) در منابع اسلامی: رُجار (، در 20 ربیعالا´خر 480/25 ژوئیه 1087 شهر را از شریف گرفتند و از آن پس جرجنت بخشی از قلمرو نورمانهای سیسیلی شد. ادریسی (متوفی 560؛ نزهة المشتاق، ج 2، ص 599 600) جرجنت ) به تعبیر او: كركنت ( را شهری پررونق با بازارهای پركالا، بناهای زیبا و آثار باستانی باشكوه (بیگمان معابد یونانی موردنظر اوست) وصف كرده است. ) در قرن هفتم/ سیزدهم، یاقوت حموی (ذیل «كركنت») كركنت را شهری در جزیره صقلیه معرفی كرده است. در اواسط قرن نهم، حمیری (ص 493) از قدمت و زیبایی، بزرگی قلعه، باغ و بوستان و بازارهای پر رونق آنجا و وفور نعمت آن سخن گفته است (. امروزه از دوره اسلامی چیزی بهجای نمانده مگر نام «پورتا بیبرّیا» (بابالرّیاح، دروازه بادها) كه هنوز هم متداول است. در ) كتابخانه آن به نام ] بیبلیوتكا لوچیزیانا شماری نسخه خطی عربی نگهداری میشود.
(5) M. Amari, Storia dei Musulmani di Sicilia and Biblioteca Arabo-Sicula , index; (6) Muhammad B. Muhammad Idrīsī, L'Italia nel libro del re Ruggero , ed. Amari and Schiaparelli, Rome 1883, 31-32 in the text, 36 in the trans.