responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 326

 

بالش (2) ، بِلِش ، به اسپانیایی وِلِز، از ریشة بربری ، به شکلهای «بالش » و «بالّش » و «بِلِش »، نام مکانهایی واقع در کرانة منطقة ریف * و نقاط مختلف شبه جزیرة ایبری . بکری صخرة بالش را به دنبال بندرهای بادیس و بُوقیه ذکر می کند و محل آن را در ساحل ریف و مقابل جزیرة پِنْیون دووِلِزدولاگومرا می داند. از بالش دیگری نیز در ساحل وادی الکبیر * نام برده اند که موضع دقیق آن شناسایی نشده و اولین منزل راه قرطبه * به تُدْمیر * و مُرسیه * بوده است . ادریسی دریاچة بزرگ مارمِنورِ مرسیه را که بر اثر جمع شدن آب چندین رود در 90 کیلومتری اَلْقَنْت به وجود آمده و قابل کشتیرانی است بالش خوانده

است . بالش دیگری که همین نویسنده محل آن را (مانند محل اَلْمِریه و بِرخَه و بَرْشانه ) در اقلیم بَجّانه * ذکر می کند همان وِلِزروبیو است که در 105 کیلومتری المریه و 42 کیلومتری لورقه * ، در درة رود گوادالِنتین که شاخه ای از رود سانگرونِرا است قرار دارد. در ویرانه هایی که از استحکامات آن باقی مانده گورستانی متعلق به دوران ماقبل تاریخ و نیز نقاشیهایی بر روی تخته سنگ و تعداد بسیاری سکه و اشیای هنری و کتیبه های رومی کشف شده است . بلش بخشی از «کورة * » تدمیر بود، و اهالی آنجا در شورش ابن حَفصون * بر ضد امیر عبداللّه ، که سرانجام در 313/925 به دست عبدالرحمن سوم سرکوب شد، شرکت کردند. هنگامی که ولیعهد اسپانیا، که بعدها به نام آلفونسوی دهم ملقّب به دانا به سلطنت رسید، لورقه را تصرف کرد، بلش مرز دولت غرناطه * شد و در 840/1437 به تصرّف آلونسویانْیِز فاخاردو درآمد، اما دوباره در 851/1447 به دست حکمرانان غرناطه افتاد. ابوعبداللّه محمد ملقب به زَغَل (محمد دوازدهم ) از سلسلة نصریان در همین محل مستقر شد. بلش عاقبت در 893/1488 به تصرّف فردیناند سوم درآمد، و او در اوایل قرن دهم /شانزدهم قلمرو خود را به پِدْروفاخاردو، که نخستین مارکیِ دو شهر ولز، یعنی ولزروبیو و ولزبلانکو (سرخ و سفید) بود واگذار کرد. ولزبلانکو در 5/5 کیلومتری ولزروبیو قرار دارد. شهری است با حدود 000 ، 10 تن جمعیت و متعلق به همان مارکی نشین ولزهاست . پدروفاخاردو بر ویرانه های قلعة رومی و قصبة متعلق به مَغارِبه * که بر فرازِ تپه ای مشرف بر هر دو ولز (بلانکو و روبیو) قرار داشته دژ باشکوهی بنا نهاد که عظمت و تجمّل آن هیبت خاصی داشت و پیکرة آن هنوز باقی است .

بالش دیگر، ولز بِنَوْدَلاّ ، (ابن عبداللّه ) است که در ایالت غرناطه (بخش موتْریل ) در ساحل چپ رودخانة گوادالِفئو در کنار تپة کوچکی که اِلکاستیلّو نامیده می شود قرار دارد، و جمعیت آن در حدود 000 ، 5 نفر است .

شهر ولزمالاگا نیز در ایالت مالقه ، در فاصلة 34 کیلومتری پایتخت و سه کیلومتری دریا، در ساحل چپ رودخانة ولز یا بِنامارگوسا قرار دارد و جمعیت آن در حدود 000 ، 30 نفر است ، امّا اطلاعات ما از تاریخ آن در دورة اسلامی اندک است . آلفونسوی اول ملقّب به جنگجو در لشکرکشی خود به اندلس در 519/1126، پس از رسیدن به غرناطه و گذشتن از سییِرا ـ نِوادا ، تا ولزمالاگا پیش رفت ولی موفّق به تصرّف آن نشد.

در 283/896 که امیرعبداللّه یکی از این دو ولز را (معلوم نیست کدام یک را) محاصره کرده بود، عده ای از افراد پیاده نظام و سواره نظام سپاهِ ثابتِ امویان به طمع مزد بیشتری که امیر یاغی می پرداخت ، به خدمت ابن حَفصون درآمدند. دُزی که این جریان را بی ذکر مأخذ نقل کرده بِلْج (ویلْچِز امروز) و بلش (ولز) را در هم آمیخته و محل آن را در ولزروبیو دانسته است . نام این مکان به امریکای جنوبی نیز رفته و اکنون به نواحی مختلفی در کلمبیا و اروگوئه و آرژانتین اطلاق می شود؛ به علاوه در اسپانیا نیز نام خانوادگی متداولی است .


منابع :
(1) ابن خطیب ، الحلل الموشیه ، ص 78؛
(2) ابن عذاری ، کتاب البیان المغرب ، ج 2، چاپ ژ. س . کولن و لوی پروانسال ، لیدن 1951، ص 185؛
(3) محمدبن محمد ادریسی ، نزهة المشتاق ، ص 175، 194؛
(4) عبداللّه بن عبدالعزیز بکری ، المسالک و الممالک ، ص 90؛
(5) احمدبن محمد مقری ، نفح الطیب ، لیدن 1868، ج 1، ص 103، 843؛


(6) Ibn Khatib, Al-H ¤ ulal-Maw sh iyya , Trans. by A. Huici Miranda, 114;
(7) Muh ¤ ammad b.Muh ¤ ammad Idr ¦ â s ¦ â , Gإographie d'Edrisi , 235;
(8) F. Palanques, Hist. de Velez-Rubio .

) / د. اسلام / میراندا (



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 326
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست