responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2681

 

پِراک ، سلطان نشینی در ساحل غربی شبه جزیرة مالایا. این سلطان نشین ، در پی سقوط فرمانروایی مالاکّا * به دست پرتغالیها در 917/1511، استقلال سیاسی یافت . پس از 934/1528، پسر بزرگ سلطانِ مالاکّا به پراک گریخت و در آنجا مردم او را به فرمانروایی پذیرفتند. پراک ــ که به سبب ذخایر غنی قلع شهرت داشت ــ در حکومت جدید، از لحاظ اقتصادی توسعه یافت . پراک بسیاری از سنّتهای فرهنگی مالاکّا، از جمله پیروی از اسلام اهل سنّت و فقه شافعی ، را به ارث برد، اما هرگز به صورت یک مرکز اسلامی مشابه درنیامد، زیرا به جای اینکه به طور کامل در شبکة بین المللی و تجارت اسلامی ادغام شود، کانون توزیع قلع و محصولات جنگلی باقی ماند. با وجود این یک سند درباری متعلق به قرن دوازدهم / هجدهم به نام مساملایو نشان می دهد که تا این زمان سلسله مراتب اسلامی بدون انسجامی در حال شکل گیری بوده است . پراک نیز نظیر دیگر دربارهای مالایا * ، تعدادی از سَیّدهای حَضْرَمی مهاجر را به خود جذب کرد. آنان بسیار محترم بودند و انگیزه ای نیرومند برای رشد مذهب تسنن به شمار می آمدند. باوجود این ، توانایی دربار پراک در حمایت از اسلام ، از حدود 1215/1800 به بعد به سبب یک سلسله منازعات برسر جانشینی ، تهاجمِ دولتهای همسایه ، و رشد فزایندة جمعیت چینیهایی که برای کار در معدن به پراک می آمدند، بشدت کاهش یافت .

در 1291/1874، یکی از مدعیان حکومت ، معاهدة پَنْگْکُر را با انگلیس امضا کرد که به موجب آن مجبور می شد اقامت نمایندة انگلیس را بپذیرد و به توصیه های او در همة مسائل ، «جز عرف و دین »، عمل کند. اما در عمل ، حفظ تمایزِ امور دینی و غیردینی غیرممکن شد، زیرا اسلام بخش عمده ای از زندگی مردم مالایا را تشکیل می داد . مشاوران انگلیسی برای تسهیلِ ادارة امور، از طریق سلطان و شورای دولتی ، از توضیح و تبیین قانون اسلامی مالایا و ایجاد سلسله مراتب مذهبی و نظامِ قضایی سراسری در کشور، فعالانه حمایت کردند. پراک از لحاظ گسترش اسلام مالایایی طی دوران استعماری اهمیت دارد، زیرا بسیاری از ضوابط ، نخست در آنجا معمول گردید و سپس در دیگر ایالتهای مالایا پذیرفته شد.

در 1336 ش / 1957 که فدراسیون مالایا (بعدها مالزی * ) استقلال یافت ، به هر ایالت مسئولیت اجرای قوانین اسلامی داده شد. در پراک نیز، مانند دیگر ایالتهای مالایایی ، اسلام دین رسمی شد و در رأس آن سلطان قرار گرفت که با مشورتِ «شورای دین و عرف مالایا» عمل می کند. این شورا («مجلس ») از اختیار صدور فتوا برخوردار است و می تواند به کمک بازوی اجراییش یعنی «ادارة امور دینی »، بر مسائلی نظیر جمع آوری زکات و فطریه و تعلیم آموزه های اسلامی نظارت کند. در آنجا نظام دادگاههای قانون شریعت به وجود آمده است تا به جرایم مذهبی مسلمانان رسیدگی کند. با وجود این ، پراک نیز مانند دیگر جاهای مالزی ، به سبب ضرورت هماهنگی با جمعیت کثیر غیرمسلمانش ، نمی تواند ایالتی کاملاً اسلامی باشد.


منابع :


(1) Barbara Watson Andaya, Perak, the Abode of Grace: a study of an eighteenth century Malay state, Kuala Lumpur 1979;
(2) M. B. Hooker, Islamic law in south-east Asia , Singapore 1984;
(3) T. F. Willer, "Religious administrative development in colonial Malay states, 1874-1941", Ph. D. thesis, University of Michigan 1975, unpubl.;
(4) Moshe Yegar, Islam and Islamic institutions in British Malaya: policies and implementation , Jerusalem 1979.

/ ب . واتسن آندایا ( د. اسلام ) /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2681
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست