responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2358

 

بی بی حکیمه ، دهستان ، ده ، زیارتگاه ، منطقه ای نفت خیز در شهرستان گچساران ، استان کهگیلویه و بویراحمد.

دهستان بی بی حکیمه در بخش مرکزی ، در جنوب شهرستان گچساران واقع است . کوه سفید در شمال آبادی بی بی حکیمه ، کوه حُوش در جنوب شرقی و کوه «قیر دره سی » در شمال آبادی بابا کلان (مرکز دهستان ) قرار دارند. رود زهره در آن جریان دارد. ازگیا، گل گاوزبان ، خاکشیر، بادام کوهی ، گز، آویشن و علوفه دارد. از زیا دارای شغال ، گرگ ، روباه ، خرگوش ، قوچ ، میش ، کبک ، بز کوهی ، گراز و خرس است . محصول عمدة آن غلات و مرکبات است و از صنایع دستی ، جاجیم بافی ، گلیم بافی و فرشبافی با طرح و نقشة محلی دارد. اهالی

عمدتاً از طوایف کشکولی ، لُر، شول و دشتستانی اند (حبیبی فهلیانی ، ص 259). راه دوگنبدان به باباکلان از بی بی حکیمه می گذرد ( جغرافیای کامل ایران ، ج 2، ص 1004). در 1329 ش بی بی حکیمه دهی از دهستان ماهور در شهرستان کازرون بود (ایران . وزارت کشور. ادارة کل آمار و ثبت احوال ، ج 2، ص 326؛ رجوع کنید به رزم آرا، ج 7، ص 42). طبق تصویبنامة هیئت وزیران در 1369 ش ، دهستان بی بی حکیمه به مرکزیت ده باباکلان در بخش مرکزی شهرستان گچساران تشکیل شد (ایران . قوانین و احکام ، ص 797ـ 798). آبادی بی بی حکیمه در این دهستان ، در ارتفاع 350 متری در 27 کیلومتری مغرب آبادی باباکلان ، و در دامنة جنوبی کوه سفید واقع است . این دهستان از طریق دوگنبدان به یاسوج (مرکز استان ) و بهبهان مرتبط است .

زیارتگاه بی بی حکیمه در ده بی بی حکیمه قرار دارد. بنای آن از دورة اسلامی و احتمالاً در محل معبدی از روزگاران ایلامی ساخته شده است . به روایتی بی بی حکیمه یکی از خواهران امام رضا علیه السلام بوده است (اقتداری ، ص 343؛ حبیبی فهلیانی ، ص 255). فسائی (ج 2، ص 1498) در دورة ناصری بی بی حکیمه را بقعة امامزاده ضبط کرده است که چند خانه در کنار آن بقعه برای خدمتکاران امامزاده بنا شده بود. زیارتگاه بی بی حکیمه چشمه ای ( آب گرم ) به همین نام دارد (مجیدی کرائی ، ص 46) و همه ساله زائران بسیار از دور و نزدیک به زیارت آن می آیند (اقتداری ؛ حبیبی فهلیانی ، همانجاها).

ذخایر نفتی بی بی حکیمه در 1341 ش کشف گردید و طبق بررسیهای دقیق یکی از عظیم ترین و غنی ترین منابع نفتی دنیاست . در همان سال برنامة جاده سازی ، حفر چندین چاه و احداث واحدهای تفکیک گاز برای این محوطه آغاز و به اجرا درآمد ( جغرافیای کامل ایران ، ج 2، ص 1001). بی بی حکیمه دارای دو واحد تفکیک گاز از نفت است . واحد شمارة یک بی بی حکیمه (در 75 کیلومتری جنوب شرقی گچساران ) در 1343 ش تأسیس و راه اندازی شد که نفت پانزده حلقه چاه به این واحد می رسد و فرآورده های آن نفت سنگین و سبک است . احداث واحد شمارة دو بی بی حکیمه (در 65 کیلومتری جنوب منطقة گچساران ) در 1346 ش آغاز شد. اکنون تعداد هشت حلقه چاه ، نفت مورد نیاز این واحد را تأمین می کند. نفت خام تولیدی هر دو واحد به وسیلة تلمبه خانة گُوره به خارک فرستاده می شود (ایران . وزارت نفت ، ص 58).


منابع :
(1) اطلس راههای ایران ، تهران : گیتاشناسی ، 1374 ش ؛
(2) احمد اقتداری ، خوزستان و کهگیلویه و ممسنی : جغرافیای تاریخی و آثار باستانی ، تهران 1359 ش ؛
(3) ایران . قوانین و احکام ، مجموعة قوانین و مقررات مربوط به وزارت کشور: از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تا پایان سال 1369 ، تهران 1370 ش ؛
(4) ایران . وزارت کشور. ادارة کل آمار و ثبت احوال ، کتاب جغرافیا و اسامی دهات کشور، ج 2، تهران 1329 ش ؛
(5) ایران . وزارت کشور. معاونت سیاسی و اجتماعی . دفتر تقسیمات کشوری ، سازمان تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران ، تهران 1377 ش ؛
(6) ایران . وزارت نفت ، وزارت نفت در یک نگاه ، تهران 1369 ش ؛
(7) جغرافیای کامل ایران ، تهران : سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ، 1366 ش ؛
(8) حسن حبیبی فهلیانی ، ممسنی در گذرگاه تاریخ ، شیراز 1371 ش ؛
(9) حسینعلی رزم آرا، فرهنگ جغرافیائی ایران ( آبادیها )، ج 7 : استان هفتم ( فارس )، تهران 1330 ش ؛
(10) سازمان جغرافیائی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ، فرهنگ جغرافیائی آبادیهای کشور جمهوری اسلامی ایران ، ج 91: بهبهان ، تهران 1370 ش ؛
(11) حسن بن حسن فسائی ، فارسنامة ناصری ، چاپ منصور رستگار فسائی ، تهران 1367 ش ؛
(12) نورمحمد مجیدی کرائی ، تاریخ و جغرافیای کوهگیلویه و بویراحمد ، تهران 1371 ش .

/ معصومه بادنج /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2358
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست