responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2127

 

بویْل ، جان ، خاورشناس انگلیسی ، که به سبب تحقیقاتش دربارة ایلخانیان شناخته شده است . وی در 1916 در جنوب انگلستان به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و متوسطة خود را در ساری ، در همان منطقه تمام کرد. در پی نقل مکان خانواده اش به بیرمنگهام در 1934، در دانشگاه آنجا، شروع به تحصیل زبان و ادبیات آلمانی کرد. پس از کسب درجة عالی در این رشته ، در 1937، برای تحصیل زبان و ادبیات شرق به آلمان سفر کرد. ابتدا، در گوتیِنْگن از شایدر کسب علم نمود، و سپس وارد دانشگاه برلین شد. در 1939 به انگلستان بازگشت و در مدرسة مطالعات شرقی و آفریقایی در لندن شروع به تحصیل در مقطع دکتری کرد. در 1941، با شروع جنگ ، وارد ارتش شد و چند ماهی به عنوان افسر استحکامات انجام وظیفه کرد. از 1942تا1950 در دایرة ویژة اطلاعات سِری وابسته به وزارت امور خارجة انگلستان خدمت کرد. در 1947، زیر نظر مینورسکی ، که بویل تقریباً در تمام فعالیتهای علمی خود از وی پیروی می کرد، مدرک دکتری دریافت کرد. پایان نامة او دربارة قسمتی از تاریخ جهانگشا ی جوینی بود. در 1950، دانشیار کرسی تازه تأسیس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه منچستر شد و جز اقامت یک ساله (1959ـ1960) به عنوان استاد میهمان در کالیفرنیا، تمام حیات علمی خود را در منچستر گذراند. در 1966 به استادی کرسی تحقیقات ایران در دانشگاه منچستر دست یافت و سرانجام در پی بیماری کوتاهی ، در 1357ش / 1978 درگذشت .

بویل ، افزون بر زبانهای مهم غربی ، از قبیل یونانی و لاتین ، حتی روسی ، زبانهای فارسی ، عربی و ترکی را به خوبی می دانست . همچنین زبانهای پهلوی ، گالیسیایی ، ایرلندی قدیم ، مغولی و ارمنی را نیز در حد خواندن و درک متن آموخته بود. او در اواخر عمر به فرهنگ عامه ( فولکلور ) علاقه مند شد و مقالات بسیاری در مجلّة فولکلور (منچستر) در این زمینه نوشت . مدتی نیز مدیریت نشر بعضی از کتب و مجله های مهم انگلستان ، از قبیل > تاریخ ایران کمبریج < و > مجلة آسیای مرکزی < را بر عهده داشت .

بویل به ادبیات کهن ایران ، بویژه متون تاریخی دورة ایلخانیان ، علاقة بسیار داشت .

آثار برجستة او عبارت اند از: > فرهنگ کاربردی زبان فارسی < (لندن ، 1949) لغتنامة کوچکی برای علاقه مندان به فراگیری زبان فارسی ؛ ترجمة انگلیسی تاریخ جهانگشا ی جوینی (ج 1 و 2، منچستر، 1958) که محمد قزوینی در سه جلد (1912ـ1937) آن را منتشر کرده بود. ترجمة چنین اثری همراه با یادداشتها و توضیحات با وجود اسامی کسان و مکانها و اصطلاحات بسیار مشکل مغولی و ترکی نشان دهندة اطلاعات عمیق بویل در این زمینه است ؛ > دستور زبان فارسی نوین < (ویسبادن ، 1966)؛ تاریخ ایران کمبریج (ج 1ـ5، لندن ، 1968). او که نشر این اثر را بر عهده داشت ، مقاله ای با عنوان «تاریخ دودمانی و سیاسی ایلخانان » در آن دارد ( تاریخ ایران کمبریج (جلد پنجم ) گردآورنده : جی .آ.بویل ، ترجمة حسن انوشه ، تهران 1366، بخش چهارم ) ، > جانشینان چنگیزخان < (لندن ـ نیو یورک ، 1971). ترجمة بخش فرزندان چنگیز از جامع التواریخ رشیدالدین فضل الله ، در این کار نیز بویل همان شیوة خود در ترجمة تاریخ جوینی را به کار بسته است . ترجمة انگلیسی الهی نامه از مثنویهای صوفیانة عطّار (منچستر، 1976) که در آن اشراف بسیار بویل به زبانهای فارسی و انگلیسی نمایان است ؛ > امپراتوری مغول 1206ـ1370 < حاوی بیست وچهار مقالة منتشر شدة او در مجلات علمی غرب دربارة مسائل بررسی نشدة تاریخ مغول و ترک (لندن ، 1977) و سرانجام > ایران ، تاریخ و میراث < (منچستر، 1978)، اثری فشرده در مورد تاریخ ، میراث فرهنگی و ادبیات ایران .


منابع :


(1) C. F. Beckingham, Professor J. A. Boyle;
(2) JRAS (1979), 184-186;
(3) Encyclopaedia Iranica, s.v. "Boyle" (by Peter Jackson);
(4) Obituary Dr. John A. Boyle", Hamdard Islamicus , II/2 (1979), 116.

/ اورهان بیلگین ( د.ا.د.ترک ) /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 2127
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست