بنی سُوَیف ، مرکز «محافظه » (= استان ) بنی سویف ، در شمال مصرِ علیا، از شهرهای کرانة غربی نیل ، در 110 کیلومتری جنوب قاهره . به گفتة سخاوی (متوفی 902؛ ج 4، ص 303)، نام قدیم آن «بِنُمْسُوَیه » بوده که در تداول عام به بنی سویف تغییر یافته است ( ( قس شیروانی ، ص 168 ) ؛ «منفسویه » در التحفة السنیّة ابن جیعان ، ص 172، و «منقوسنة » در انتصارِ ابن دُقماق ، ج 2، ص 10، احتمالاً باید مُصَّحَف «بنمسویه » باشد).

در عهد نهمین و دهمین سلسلة فراعنه (حدود 2160 تا 2040 ق م )، هراکلئوپولیس (اهناسیة المدینة امروزی ) در شانزده کیلومتری غرب بنی سویف ، پایتخت شاهانی بود که بر مصر سفلی و میانه فرمان می راندند. در هزارة اول پیش از میلاد، خاندانی لیبیایی در آنجا سکنی گزیدند و با تأسیس بیست و دومین سلسلة فراعنه (950 تا 730 ق م ) بر سراسر مصر تسلط یافتند. بنی سویف گرچه بعدها اهمیت سیاسی خود را از دست داد، باز هم مورد توجه بود، و در زمان محمدعلی پاشا (1220ـ1264) اهمیت خود را بازیافت . هنگامی که مصر به تعدادی «مدیریّه » (استان ، و بعد «محافظه ») تقسیم شد، بنی سویف مرکز دومین استان مصر علیا گردید که از سه «مرکز» تشکیل می شد و خودِ استان نیز همین نام را یافت .

بنی سویف در حال حاضر، مرکز کشاورزی بسیار معتبری است و فعالیتهای بازرگانی و صنعتی این شهر نیز عمدتاً با کشاورزی مربوط است . آبیاری با استفاده از نهر بزرگ و دائمی بحر یوسف صورت می گیرد. این شهر در کنار راه آهن و جادة اصلی کرانة نیل قرار گرفته و با راه آهن به مجتمع تأسیسات کشاورزی واحة اَلْفَیّون و از طریق جاده ای فرعی به دیرهای قبطی کرانة بحر احمر می پیوندد. مقام شیخه حوریّه که در جامع البحر، کهنترین مسجد شهر، قرار دارد زیارتگاه اهالی است . جمعیت این شهر طبق سرشماری ش / 1983، 500 ، 142 تن بوده است .

---

منابع :
(1) ابن جیعان ، کتاب التحفة السنیة بأسماء البلاد المصریة ، مصر 1974؛
(2) ابن دقماق ، کتاب الانتصار لواسطة عقدالامصار ، بولاق 1310/ 1893، چاپ افست بیروت ( بی تا. ) ؛
(3) ( محمدبن عبدالرحمان سخاوی ، الضّوء اللاّ مع لاهل القرن التّاسع ، قاهره ، بی تا.؛
(4) زین العابدین بن اسکندر شیروانی ، بستان السیاحة ، یا، سیاحت نامه ، تهران 1315 ) ؛
(5) علی پاشا مبارک ، الخطط التوفیقیة الجدیدة لمصرالقاهرة و مدنها و بلادها القدیمة والشهیرة ، ج 9، ص 92 به بعد؛


(6) A. Boinet Bey, Dictionnaire gإographique de l'Egypte, Cairo 1899, 120;
Guides Bleus, Egypt 1956, 251.

/ بِکِر ( د. اسلام ) ، با اضافاتی از ( بریتانیکا ) /