responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1755

 

بلوچهای ترکمنستان ، گروههایی از قوم بلوچ که در نیمة اول سدة چهاردهم / اواخر سدة نوزدهم و اوایل سدة بیستم به صورت دسته های کوچک از خراسان به آسیای مرکزی مهاجرت کردند. این مهاجرت تا 1297 ش / 1918 ادامه داشت و در 1302ـ1307 ش / 1923ـ1928 نیز بار دیگر به صورتی گسترده رخ داد. بلوچها (با تلفظ محلّی بلوج ) بیشتر با کولیان آسیای مرکزی (چِنگانه ها/چینگانه ها) اشتباه و خلط می شوند. سرشماریهای قدیم ، شمار بلوچها را کمتر از رقم دقیق آنها ذکر کرده است ، زیرا آنان را گاه ، با ترکمنها و گاه با چِنگانه ها شمارش کرده اند. در سرشماری 1358 ش /1979، جمعیت بلوچها حدود 000 ، 19تن بود. آنان بدون استثنا در منطقة مرو در جمهوری ترکمنستان زندگی می کنند و بیشترشان روستانشین اند. در نخستین سالهای انقلاب اکتبر 1917، در پی اقداماتی به منظور اشتراکی کردن ، تعدادی از بلوچها راهی افغانستان شدند.

بلوچهای ترکمنستان مسلمان سنی حنفی مذهب اند. آنان به لهجة مکرانی بلوچی سخن می گویند، ولی بتدریج این گویش از میان می رود و زبان ترکمنی و تاجیکی و روسی جای آن را می گیرد. لهجة بلوچی فاقد خط است . اگر چه در دهة 1309 ش / 1930 الفبایی براساس خط لاتین برای آن تدوین شد، استفادة از آن خیلی زود منسوخ گردید. از این خط بیش از یک روزنامه و چند کتاب برجا نمانده است .

بلوچها تا 1307 ش / 1928 چادرنشین بودند و در خیمه هایی متفاوت با چادرهای ترکمنی محلّی می زیستند و با گله های گوسفند و بز خود سالانه دو تا سه مرتبه کوچ می کردند، اما در فاصلة سالهای 1307ـ1314 ش /1928ـ1935 در «کالخوز»های (مؤسسات تعاونی ) پرورش دام اسکان یافتند. از صنایع دستی ، قالیچه هایشان بسیار مشهور است .


منابع :
(1) شیرین آکینر، اقوام مسلمان اتحاد شوروی ، ترجمة علی خزاعی فر، مشهد 1366 ش ؛


(2) EI 2 ,s.v."Balu ¦ c § "(by A. Bennigsen);
(3) Great Soviet encyclopedia , NewYork 1973-1983, vol. 31, 24;
(4) Stephen L. Pastner, "Baluch", in Muslim peoples: a world ethnographic survey , ed. Richard V. Weekes, Westport, Connecticut 1984.

/ گروه فرهنگ و تمدن اسلامی /



نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 1755
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست