بلگرامی ، سیّدعلی بن سید زین الدین حسین ، دانشمند هندی . در 1268، در پتنه به دنیا آمد و در 1291، از کالج پتنه با درجة ممتاز در رشتة زبان سانسکریت فارغ التحصیل شد. در 1292 با موفقیت در امتحان ورودی «خدمات کشوری » شرکت جست و در سراسر ایالت بهار رتبة اول را احراز کرد. اندکی بعد، برای تحصیل در رشته های زمین شناسی ، نقشه برداری ، معدن شناسی و زیست شناسی وارد دانشگاه لندن شد. پس از اتمام تحصیل ، به کشورهای مختلف اروپا سفر کرد. سیدعلی علاوه بر زبان مادریش اردو، به زبانهای لاتینی ، آلمانی ، فرانسوی ، عربی ، فارسی ، سانسکریت ، بنگالی ، مراتی ، تِلوگو، گُجَراتی و انگلیسی تسلّط داشت . وی چند سال ممتحن زبان سانسکریت در دانشگاه مَدرَس بود. در 1311، حکومت هند لقب شمس العلماء به وی اعطا کرد. در 1320، به سمت استادیار زبان مراتی به دانشگاه کمبریج پیوست و در همان سال مأموریت یافت که فهرستی از نسخ خطی عربی و فارسی کتابخانة دیوان هند را، که به «گنجینة دهلی » معروف بود، فراهم آورد. سید علی چند سال ، در ایالت سابق حیدرآباد، مشاغل مهم گوناگونی بر عهده داشت . دانشگاه کلکته در 1327 درجة دکتری افتخاری حقوق به وی اعطا کرد. شهرت او بیشتر در ترجمة آثار انگلیسی و فرانسوی به زبان اردو بود. مهمترین این ترجمه ها عبارت است از: تمدن عرب ، اثر گوستاو لوبون (آگره 1316/ 1898)؛ تمدن هند (آگره 1913)، اثر دیگری از همین نویسنده . او همچنین مؤلف رساله در تحقیق کتاب کلیله و دمنه است ، که در آن به بررسی انتقادی منابع ، چاپها و ویژگیهای اصل اثر در زبان سانسکریت پرداخته است . بر اثر کوشش وی بود که نسخة خطی کهن حیدرآباد بابرنامه به چاپ رسید. سید علی بلگرامی ، در 1329/ دوم مه 1911، به مرگ ناگهانی ، در هردویی درگذشت .

---

منابع :
(1) ادیب (الله آباد)، جون 1911، ص 271ـ277؛
(2) غلام پنجتن شمشاد، حیدرآباد کی بری لوگ ، حیدرآباد دکن 1957؛
(3) عبدالحق ، چند همعصر ، کراچی 1953، ص 71ـ103 (اردو)؛
(4) حامدحسن قادری ، داستان تاریخ اردو ، آگره 1957، ص 594ـ609.

/ بزمی انصاری ( د. اسلام ) /